Jak rozliczyć w VAT usługi sprzątania dla podmiotów zagranicznych

Przeczytaj także: Usługi obsługi i zarządzania budynkami spółdzielni mieszkaniowej w podatku VAT

Załóżmy, że firma sprzątająca zajmuje się przede wszystkim sprzątaniem pomieszczeń (nieruchomości) oraz sprzątaniem i myciem samochodów (w tym także praniem tapicerki). Jej klienci to zarówno osoby indywidualne i firmy z Polski oraz zagranicy. Także same usługi są świadczone w Polsce oraz poza jej granicami. I tak firma świadczy:

• usługi sprzątania pomieszczeń za granicą na rzecz zagranicznych osób prywatnych i firm, a także Polaków oraz polskich firm
• usługi sprzątania pomieszczeń w Polsce na zlecenie zarówno zagranicznych jak i polskich osób prywatnych oraz firm
• usługi mycia i sprzątania samochodów zarówno w Polsce jak i za granicą na rzecz polskich oraz zagranicznych firm jak też obywateli Polski oraz innych państw.

Czy wszystkie te usługi będą tak samo rozliczane na gruncie VAT? Niestety nie.

Usługi sprzątania nieruchomości

Generalna zasada określania miejsca opodatkowania na potrzeby VAT mówi, iż podatek należy rozliczać w tym kraju, w którym znajduje się ich usługobiorca, gdy jest on podatnikiem. Jeżeli taki usługobiorca jest niepodatnikiem (czyli np. osobą prywatną) VAT rozliczany jest w kraju usługodawcy.

Od reguły tej występują jednakże pewne wyjątki. Jeden z nich tyczy się właśnie usług na nieruchomościach.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 15 lipca 2014 r., nr ILPP4/443-241/14-2/ISN wyjaśnił, że „(...) usługi wykonywane przez Spółkę polegające na sprzątaniu i czyszczeniu pomieszczeń inwentarskich – będące przedmiotem pytania – stanowią usługi związane z nieruchomościami, o których mowa w art. 28e ustawy.

Za ścisłym związkiem świadczonych przez Spółkę usług z nieruchomością przemawia aspekt techniczny, funkcjonalny, który charakteryzuje te usługi. Ponieważ aby skutecznie realizować zadania, które składają się na usługi sprzątania i czyszczenia pomieszczeń inwentarskich, muszą mieć one związek z konkretną nieruchomością. Nieruchomości, w związku z którymi świadczone są takie usługi, są położone na terytorium konkretnego kraju (Niemiec), a świadczone usługi są nierozerwalnie powiązane z nieruchomością, jaką są pomieszczenia inwentarskie, np. kurniki. (...)”

Usługi sprzątania nieruchomości są zatem uznawane za usługi na nieruchomościach i opodatkowane w VAT-em w kraju, w którym dana nieruchomość się znajduje, bez względu na status podatkowy nabywcy tych usług (firma/osoba prywatna) jak też kraj, w którym on mieszka czy ma swoją siedzibę..

Czyszczenie, sprzątanie, mycie samochodu

Zgoła inaczej jest w przypadku świadczenia usług sprzątania czy czyszczenia ruchomości - którymi są chociażby samochody. Tutaj stosuje się ogólną zasadę określania miejsca powstawania obowiązku podatkowego.

Jeżeli zatem usługę taką zleca podatnik (przykładowo przedsiębiorca), będzie ona opodatkowana w jego kraju bez względu na to, gdzie faktycznie usługa zostanie wykonana. W związku z tym usługi takie świadczone dla firm z Polski zawsze będą obarczone polskim VAT-em, nawet gdy fizycznie będą wykonywane gdzie indziej, zaś usługi świadczone dla firm zagranicznych będą opodatkowane w ich państwach nawet wówczas, gdy samo mycie/czyszczenie będzie odbywać się w Polsce (w ramach mechanizmu reverse charge). Jeżeli natomiast usługę zleci niepodatnik (czyli np. osoba prywatna), będzie ona opodatkowana w kraju usługodawcy (czyli firmy polskiej). Stąd polska firma świadcząca takie usługi, opodatkuje je w Polsce nawet wówczas, gdy samo sprzątanie czy mycie będzie się odbywać poza granicami RP.