Korekta przychodów z tytułu rozliczeń ryczałtowych

Przeczytaj także: Zwrot towaru = wsteczna korekta przychodu i spisu z natury?

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Jedynym udziałowcem spółki jest gmina. Na spółkę został nałożony obowiązek świadczenia określonych usług publicznych, polegających m.in. na utrzymaniu czystości i porządku na drogach, placach, parkingach będących mieniem gminy.

Z tytułu wykonywania tych zadań spółka otrzymuje od gminy wynagrodzenie w postaci rekompensaty na pokrycie kosztów wykonania zadań publicznych powiększonych o rozsądny zysk. Przyjęty został tutaj miesięczny okres rozliczeniowy. Faktura za świadczone usługi wystawiana jest do 25 dnia rozliczanego miesiąca. Wartość tego wynagrodzenia jest ustalana na podstawie kalkulacji przewidywanej wysokości rekompensaty w danym roku w oparciu o przeprowadzoną analizę, zaś jego wypłata następuje do końca miesiąca, za który jest ono należne.

Tak wypłacona rekompensata podlega rozliczeniu po wykonaniu usługi do 25 dnia następnego miesiąca. W tym terminie następuje rozliczenie otrzymanej rekompensaty do wartości rzeczywistej (czyli w oparciu o faktycznie wykonane czynności). Jeżeli wpłacona ryczałtowo rekompensata okaże się wyższej od należnej, spółka dokonuje zwrotu nadwyżki w ciągu 7 dni od wystawienia faktury korygującej. Jeżeli rekompensata będzie zaniżona, gmina dopłaca brakującą kwotę w ciągu 7 dni od wystawienia faktury.

Zadano pytanie, w którym momencie należy dokonać rozliczenia faktur korygujących w podatku dochodowym spółki? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1888 ze zm. - dalej: „updop”), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. mangostar_studio - Fotolia.com

Faktura korygująca przychód w CIT

Korekty wystawionych faktur VAT muszą być ujęte w rachunku podatkowym. Wpływają one na wartość wykazanego przychodu. Jeżeli korekta taka jest niezawiniona, nie ma obowiązku cofania jej do miesiąca, w którym wystawiono i rozliczono pierwotną fakturę.

Stosownie do art. 12 ust. 3 updop, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Przychodem należnym jest zatem przychód, który w następstwie działalności gospodarczej stał się należnością (wierzytelnością) ustaloną pomiędzy stronami.

Podstawowa zasada określania daty powstania przychodu związanego z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej została uregulowana przez ustawodawcę w treści art. 12 ust. 3a updop. Na mocy tego przepisu, za datę powstania przychodu, o którym mowa ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3g oraz 3j-3m, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.

Z dniem 1 stycznia 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 10 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów (Dz.U. z 2015 r. poz. 1595; dalej: „ustawa nowelizująca”).

Ustawa ta dokonała nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych m.in. poprzez dodanie art. 12 ust. 3j. Zgodnie z tym przepisem jeśli korekta przychodu nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, korekty dokonuje się poprzez zmniejszenie lub zwiększenie przychodów osiągniętych w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęć „błędu rachunkowego” i „oczywistej omyłki”. Pojęcia te zatem należy rozumieć zgodnie z ich znaczeniem potocznym. Zatem, za „błąd rachunkowy” należy uznać sytuację, gdy przychód został niewłaściwie ujęty ze względu na błąd w toku wykonywania obliczeń; może to dotyczyć zarówno okoliczności leżących po stronie wystawcy faktury czy innego dokumentu księgowego (np. błędne podanie na fakturze cen lub wartości towarów), jak i po stronie odbiorcy takiego dokumentu. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN (wersja internetowa www.sip.pwn.pl) przez „omyłkę” należy rozumieć „spostrzeżenie, sąd niezgodny z rzeczywistością, niewłaściwe postępowanie, posunięcie”. W konsekwencji za „inną oczywistą omyłkę” należy uznać inny oczywisty błąd, który nie jest jednocześnie błędem rachunkowym. Takim błędem będzie np. ujęcie faktury wystawionej na podmiot inny niż faktyczny nabywca towaru. „Omyłka” wiązać się również będzie z błędem polegającym albo na nieprawidłowym wystawieniu albo nieprawidłowym ujęciu dowodu księgowego. Okoliczność taka musi mieć zatem charakter „pierwotny”. Co więcej, „omyłka” musi być „oczywista”. Oznacza to, że w przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do charakteru przyczyn korekty, korekta dokonywana winna być w okresie otrzymania faktury korygującej (bądź innego dokumentu potwierdzającego stosowną korektę). Tylko w przypadku jednoznacznego stwierdzenia, że nieprawidłowe ujęcie przychodu było bezpośrednim wynikiem błędu rachunkowego lub oczywistej omyłki, korekta taka winna być uwzględniana „wstecznie”, tj. w okresie, w którym przychód taki został pierwotnie ujęty przez podatnika.

Dodatkowo, art. 12 ust. 3k updop, przewiduje, że jeżeli w okresie rozliczeniowym, o którym mowa w ust. 3j, podatnik nie osiągnął przychodów lub osiągnięte przychody są niższe od kwoty zmniejszenia, podatnik jest obowiązany zwiększyć koszty uzyskania przychodów o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone przychody. Natomiast ust. 3l tego artykułu wprowadza zastrzeżenie, że przepisów ust. 3j i 3k nie stosuje się, jeżeli korekta dotyczy przychodu związanego z zobowiązaniem podatkowym, które uległo przedawnieniu.

Z uzasadnienia do projektu ustawy nowelizującej wynika, że moment ujęcia faktury korygującej, po stronie przychodów, powinien być uzależniony od okoliczności, jakich dotyczy ta faktura. Jeżeli pierwotnie sporządzona faktura błędnie dokumentowała stan faktyczny, a więc korekta jest wynikiem błędu (zawierała pomyłki np. w ilości, cenie lub kwocie podatku VAT), wówczas korekta powinna być przyporządkowana wstecznie do okresu, którego dotyczy, czyli do daty wystąpienia przychodu należnego, wynikającego z faktury pierwotnej. Natomiast w przypadku, gdy faktura pierwotna prawidłowo dokumentowała zdarzenie gospodarcze, które miało miejsce w dacie jej wystawienia (stan faktyczny), a faktura korygująca została wystawiona przez Spółkę z powodu późniejszych zdarzeń, a więc okoliczności mających wpływ na zmianę przychodów powstałych już po wystawieniu faktury pierwotnej, takich jak np. udzielenie rabatu czy zwrot towaru itp., fakturę korygującą należy rozliczyć na bieżąco, z datą jej wystawienia.

We wniosku wskazano, że zdarzeniem powodującym konieczność dokonania przez Wnioskodawcę korekty przychodów jest rozliczenie rekompensaty.

Biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny i przywołane przepisy prawa należy stwierdzić, że w analizowanym stanie faktycznym nie ma miejsca korekta na skutek błędu rachunkowego bądź oczywistej omyłki. Pierwotne transakcje zostały zrealizowane prawidłowo, a wystawiona przez Spółkę faktura korygująca, będąca podstawą ujęcia korekty przychodu podatkowego, dokumentuje rzeczywiste wynagrodzenie za świadczone usługi, które znane będzie po zakończeniu okresu rozliczeniowego. Skoro zatem pierwotne usługi zostały zrealizowane prawidłowo, nie sposób uznać, że zmiana wartości przychodu jest efektem błędu rachunkowego albo innej oczywistej omyłki.

Zdaniem Organu, przepis art. 12 ust. 3j updop nie stanowi podstawy do ujęcia korekty przychodu podatkowego w związku z rozliczeniem świadczonych usług w momencie „pierwotnego” jego uzyskania. Korekta przychodu ze względu na rozliczenie świadczonych usług, nie może być uznana za „błąd rachunkowy lub inną oczywistą omyłkę”.

Podsumowując należy stwierdzić, że w świetle przedstawionego stanu faktycznego Spółka będzie zobowiązana skorygować przychody podatkowe „na bieżąco”, tj. w tym okresie rozliczeniowym, w którym Spółka wystawi fakturę korygującą. (...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów