Jak uniknąć podatku u źródła od biletów lotniczych?

Przeczytaj także: Zakup zagranicznych biletów lotniczych w podatku VAT i dochodowym

Nierezydenci, a więc podmioty o ograniczonym obowiązku podatkowym, płacą w Polsce (niekiedy zryczałtowany) podatek od uzyskiwanych tutaj dochodów (a często przychodów). Sytuacja jest prosta, gdy taki nierezydent ma na terytorium Polski położony zakład. Wówczas to bowiem z podatków rozlicza się samodzielnie. Niestety przypadki takie są raczej rzadko spotykane.

Dużo częściej zakładu takiego nie ma, w związku z czym zagraniczna firma w Polsce rozliczać się nie musi. To jednak nie oznacza, że nie będzie płacić tutaj podatku dochodowego. Zmienia się jednak podmiot obowiązany do jego rozliczenia.

Teoretycznie podatek u źródła płaci zagraniczna firma

Otóż ustawy podatkowe (o CIT i PIT) zawierają katalog czynności, które są obłożone tzw. podatkiem u źródła. Podatek ten występuje obecnie każdorazowo, gdy dana usługa jest wymieniona w takim katalogu, zaś kupującym ją jest polski przedsiębiorca. Nie ma tutaj większego znaczenia natomiast to, czy sama usługa zostanie w Polsce wykonana (w całości bądź części) jak i to, gdzie zostanie zawarta umowa. Wystarczy że za usługę płaci polska firma.

Oznacza to, że kupując bilety od zagranicznego przewoźnika, polska firma powinna pobrać z należnego mu wynagrodzenia i odprowadzić do urzędu skarbowego 10% podatek dochodowy z tego tytułu. Z reguły wygląda to jednak w ten sposób, że usługa jest po prostu droższa o należny polskiemu fiskusowi podatek, gdyż zagraniczny sprzedawca nie godzi się na to, aby otrzymać zapłatę mniejszą (o polski podatek) aniżeli zostało to ustalone.

Podatek ten nie wystąpi bądź może zostać obniżony, gdy tak wynika z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartej pomiędzy Polską a państwem, w którym ma swoją rezydencję podatkową zagraniczny przewoźnik. Niestety powołanie się na zapisy takiej umowy jest warunkowane posiadaniem certyfikatu rezydencji podatkowej takiego sprzedawcy (najlepiej w oryginale bądź kopii notarialnie potwierdzonej), co często jest bardzo trudne do uzyskania. Certyfikat należy bowiem uzyskać od sprzedawcy, który powinien o niego wystąpić do swojego urzędu podatkowego.

Zagraniczna podróż służbowa pracownika

Inny sposób na uniknięcie zapłaty podatku znalazła firma, która zapytała fiskusa, czy stosowane przez nią rozwiązanie jest prawidłowe (interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 11.04.2017 r. nr 0461-ITPB3.4510.85.2017.1.KP).

Otóż spółka często wysyła swoich pracowników w zagraniczne podróże służbowe. W związku z tym dokonuje zakupu biletów lotniczych, które są wykorzystywane w tym celu. Bilety są nabywane od różnych podmiotów, nie tylko bezpośrednio od zagranicznych firm, ale także ich polskich zakładów czy polskich pośredników.

Pracownicy spółki są przy tym uprawnieni do samodzielnego nabywania biletów lotniczych. Ich zakup może być potwierdzony fakturą wystawioną na pracownika. Ten za nabyty bilet może zapłacić przy użyciu karty służbowej lub z własnych środków, które następnie spółka mu zwraca, czy to na podstawie przedłożonej faktury, czy biletu z potwierdzeniem dokonania zapłaty. Spółka była ciekawa, czy w takim modelu zakupu biletu przez pracownika również powinna wystąpić w roli płatnika podatku u źródła?

Organ podatkowy w pierwszej kolejności wyjaśnił, że podatkiem u źródła nie trzeba się przejmować, gdy płatność z tytułu zakupu biletów lotniczych zostanie dokonana na rzecz niezależnego przedstawiciela (agenta, pośrednika, biura podróży) mającego siedzibę w Polsce, pośredniczącego w wykonaniu usługi przez przewoźnika zagranicznego lub na rzecz polskiego przewoźnika.

Co się natomiast tyczy zakupu biletów przez pracowników, organ wskazał, że do rozliczenia podatku u źródła obowiązane są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w ustawach o podatku dochodowym na rzecz nierezydentów.

W związku z tym, jeżeli pracownik dokonuje zakupu biletów lotniczych ze swoich środków i na niego wystawiana jest faktura, zaś spółka jedynie zawraca koszty podróży służbowej po powrocie pracownika z delegacji, nie dojdzie do obowiązku poboru i odprowadzania zryczałtowanego podatku dochodowego z uwagi na to, że podmiotem dokonującym zakupu biletu jest pracownik, który dokonuje zakupu biletu we własnym imieniu, na swoją rzecz i z własnych środków. Bezpośrednim podmiotem realizującym wypłatę na rzecz zagranicznego przedsiębiorstwa jest pracownik, a nie spółka (przy dodatkowym założeniu, że ten pracownik nie prowadzi działalności gospodarczej), zaś taka osoba fizyczna nie jest obowiązana do rozliczania podatku u źródła.

Sytuacja się zmienia, gdy za bilet pracownik płaci firmową kartą płatniczą. W takim przypadku firma może być obowiązana do przekazania fiskusowi podatku u źródła od zakupu biletów lotniczych.