Rozliczenie podatku od wydania własnej książki

Przeczytaj także: Działalność gospodarcza w Niemczech a zeznanie roczne PIT-36

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca pracuje na etacie, zaś dodatkowo napisał i wydał książkę. W 2015 r. poniósł częściowe koszty jej wydania (faktury, umowa zlecenie). Zgodnie z zawartą w 2015 r. umową z wydawnictwem, poniósł on koszty wydania tej książki w wysokości 3 500 zł (na co posiada dowody). W 2015 r. nie został jednak sprzedany ani jeden egzemplarz książki. W roku 2016 natomiast uzyskał przychód ze sprzedaży książki w wysokości 132,38 zł, w tym e-booki 17,10 zł. Wnioskodawca zdał pytanie, jak powinien rozliczyć się za 2016 r. z tego przychodu? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.) – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 2 ww. ustawy – dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Natomiast zasady rozliczania straty ze źródła przychodów przewidziane zostały w art. 9 ust. 3 ww. ustawy. Stosownie do tego przepisu o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Miroslawa Drozdowski - Fotolia.com

Wydanie książki w podatku dochodowym

Autor książki uzyskując przychody z jej sprzedaży, powinien je zaliczyć do przychodów z praw majątkowych. Po stronie kosztów może natomiast rozpoznać faktyczne wydatki związane z jej wydaniem, jeżeli to on je poniósł.

Przepis art. 9 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że – przepis ust. 3 nie ma zastosowania do strat:
1. z odpłatnego zbycia rzeczy i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, oraz
2. ze źródeł przychodów, z których dochody są wolne od podatku dochodowego.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że strata nie jest podatkowo obojętna, bowiem ustawodawca zawarł uregulowania, zgodnie z którymi strata ze źródła przychodów może być rozliczana przez podatnika w następnych latach podatkowych z tego źródła. Strata jest nadwyżką kosztów uzyskania przychodów nad sumą przychodów i określana jest za rok podatkowy. Podstawowym warunkiem dla zaistnienia możliwości rozliczenia (odliczenia) straty podatkowej przez podatnika jest wystąpienie dochodu do opodatkowania.

Podatnik może odliczyć stratę z dochodów osiągniętych w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych. Ma również możliwość wyboru, w których latach i w jakiej wysokości dokona odliczeń, z zachowaniem warunku co do dopuszczalnej kwoty odliczenia w roku podatkowym. Brak dochodu do opodatkowania ze źródła, z którego w latach ubiegłych poniesiona była strata, w określonym roku podatkowym oznacza brak możliwości rozliczenia straty podatkowej w tej jednostce czasowej. W skrajnym przypadku, kiedy w kolejnych pięciu latach podatkowych nie wystąpi dochód, strata podatkowa może nie być w ogóle z tego źródła rozliczona.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy – przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy stanowi, że jednym ze źródeł przychodu są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

W myśl art. 18 cytowanej ustawy – za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Odrębnymi przepisami, o których mowa w przywołanym art. 18 ww. ustawy są m.in. przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 880). Zgodnie z art. 1 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 tej ustawy, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory m.in. wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe).

Przychody z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich albo rozporządzania tymi prawami występują wówczas, gdy spełnione są dwie przesłanki. Po pierwsze, konieczne jest wystąpienie przedmiotu praw majątkowych w postaci utworu. Po drugie zaś, osiągnięty przychód musi być bezpośrednio związany z korzystaniem z określonych praw autorskich albo rozporządzaniem nimi (np. poprzez udzielenie licencji).

W tym miejscu należy jednak zauważyć, że Organ interpretacyjny nie jest upoważniony do interpretacji ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, a tym samym do stwierdzenia, czy dana osoba (Wnioskodawca) jest twórcą w rozumieniu ww. ustawy lub czy konkretna praca stanowią prawo autorskie lub prawo pokrewne.

Zawarte w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyliczenie praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy jako odrębne źródło przychodów ma charakter otwarty, o czym świadczy użyte przez ustawodawcę sformułowanie „w szczególności”. Przyjęcie przez ustawodawcę otwartego katalogu tych przychodów pozwala na zaliczenie do tej kategorii wszystkich innych przychodów z praw majątkowych.

W związku z powyższymi wyjaśnieniami należy stwierdzić, że przychody ze sprzedaży dzieł wykonanych przez autorów, należy zaliczyć do przychodów ze źródła określonego w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do przychodów z praw majątkowych. (...)

W związku z powyższym środki pieniężne uzyskane przez Wnioskodawcę ze sprzedaży książki własnego autorstwa są dla Wnioskodawcy przychodem z praw majątkowych. Konsekwencją powyższego jest zakwalifikowanie tego przychodu do źródła przychodów, o którym mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się natomiast do kwestii możliwości zastosowania do uzyskanego przychodu ze sprzedaży książki kosztów uzyskania przychodu stwierdzić należy, że w myśl art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – co do zasady – kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami określa się w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z zastrzeżeniem ust. 9a, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

W roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1-3, nie mogą przekroczyć ½ kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 (art. 22 ust. 9a ww. ustawy).

Na podstawie art. 22 ust. 10 ustawy – jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w ust. 9 pkt 1-4 i pkt 6, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych. Przepisy ust. 5 i ust. 5a pkt 2 stosuje się odpowiednio. Przepis ten stosuje się również, jeżeli podatnik udowodni, że w roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1-3, były wyższe niż kwota określona w ust. 9a (art. 22 ust. 10a ustawy).

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca uzyskał w 2016 r. przychód ze sprzedaży napisanej przez siebie książki w wysokości 132,38 zł, który był niższy od kosztów uzyskania przychodu z tej sprzedaży, poniesionych w 2015 r. i wynoszących 3.500,00 zł. Wnioskodawca poniósł więc stratę i nie uzyskał w 2016 r. dochodu z tytułu sprzedaży ww. książki. U Wnioskodawcy nie wystąpił zatem z tego tytułu dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednakże z uwagi na wystąpienie w 2016 r. przychodu Wnioskodawca może rozliczyć w zeznaniu podatkowym za 2016 r. całość poniesionych przez siebie kosztów wydania książki w wysokości 3.500,00 zł. W zeznaniu tym należy wykazać cały uzyskany ze sprzedaży książek przychód (tj. zarówno ze sprzedaży egzemplarzy książki w postaci papierowej oraz w postaci elektronicznej). (...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów