Kto jest uprawniony do ulgi prorodzinnej (na dzieci)?

Przeczytaj także: Ulga prorodzinna przy braku podatku u rodziców

Po pierwsze - dochody opodatkowane skalą podatkową

Podstawowym warunkiem skorzystania z ulgi na dzieci jest uzyskiwanie określonego rodzaju dochodów, czyli dochodów opodatkowanych skalą podatkową.
Jest to warunek konieczny do spełnienia przez każdego, kto ulgę chce odliczyć.

Nie wszystkie dochody muszą być w ten sposób opodatkowane - wystarczy chociażby część. Ci, którzy uzyskują przychody opodatkowane wyłącznie w inny sposób, prawa do ulgi nie mają. Pozbawieni są jej także te osoby, które uzyskują dochody wyłącznie zwolnione od podatku (np. większość świadczeń z pomocy społecznej, pracujący za granicą, gdzie do wynagrodzenia stosuje się metodę wyłączenia z progresją) albo wyłączone z opodatkowania (np. z gospodarstw rolnych).

Warto jednak pamiętać, że prawo do ulgi zachowują przedsiębiorcy opodatkowani skalą, którzy w danym roku podatkowym ponieśli stratę, ale pod warunkiem, że wystąpiły u nich przychody opodatkowane (a nie tylko koszty uzyskania przychodu). Gdy brakuje podatku do skorzystania (w całości bądź części) z ulgi, można liczyć na dodatkowy zwrot do wysokości zapłaconych składek ZUS.

Po drugie - dzieci

Drugi warunek, to posiadanie dzieci. Nie są tutaj jednakże brane pod uwagę wszystkie pociechy, a jedynie te, które spełniają określone kryteria.


Przykład 1
Podatnik ma na utrzymaniu 23-letniego syna, który się uczy. Syn dorabia na zleceniu. Jego roczny dochód z tego tytułu wyniósł 8 000 zł. W takim przypadku podatnik z ulgi skorzystać nie może.

Przykład 2
Córka podatnika w sierpniu 2016 r. ukończyła 18 lat. Nadal się uczy. W pierwszej połowie roku zarobiła 5 000 zł, a po uzyskaniu pełnoletniości - 3 000 zł.

Mimo, że łączny dochód córki przekroczył kwotę wolną od podatku, podatnik może skorzystać z ulgi prorodzinnej. Jako osoba pełnoletnia córka zarobiła bowiem jedynie 3 000 zł, a więcej mniej, niż wynosi kwota wolna od podatku. W stosunku do dzieci małoletnich nie ma natomiast kryterium dochodowego.

Przykład 3
Podatnik ma na utrzymaniu 20-letnie dziecko które uczy się i wynajmuje mieszkanie odziedziczone po dziadkach. Przychód z tego tytułu jest opodatkowany ryczałtem ewidencjonowanym, zaś jego roczna wartość to 12 000 zł.

W takim przypadku podatnik może skorzystać z ulgi na dzieci.

Przykład 4
Podatnik ma na utrzymaniu pełnoletnie dziecko w wieku 28 lat. Dziecko to uzyskuje zasiłek pielęgnacyjny. W takim przypadku podatnik może skorzystać z ulgi prorodzinnej.

Przykład 5
Podatnik ma na utrzymaniu 24-letniego syna, który w połowie 2016 r. ukończył naukę w szkole wyższej. Po zakończonej nauce, od września podjął pracę i zarobił 12 000 zł.

W takim przypadku podatnik nie może skorzystać z ulgi prorodzinnej za miesiące, w których syn się uczył gdyż jego dochody przekroczyły kwotę wolną od podatku.

Ponadto, aby z ulgi skorzystać, do dziecka nie mogły mieć zastosowania przepisy regulujące opodatkowanie podatkiem liniowym, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (za wyjątkiem przychodów z prywatnego najmu) czy ustawy o podatku tonażowym.

Mówiąc innymi słowy, jeżeli dziecko prowadziło działalność gospodarczą opodatkowaną liniowo, ryczałtem czy kartą podatkową bądź podatkiem tonażowym, podatnik z ulgi w stosunku do niego skorzystać nie może, bez względu na to, do której z wyżej wymienionych kategorii dziecko się zalicza. Prawo do ulgi nie przysługuje nawet wówczas, gdy w ciągu roku dziecko nie uzyskało żadnego przychodu (czy dochodu).

Ulga przy jednym dziecku

Podatnicy, którzy w danym roku podatkowym wychowywali tylko jedno dziecko (uprawniające do ulgi), mogą z odliczenia skorzystać, jednakże pod warunkiem, że ich roczne dochody opodatkowane: wg skali podatkowej, podatkiem liniowym oraz z kapitałów pieniężnych, a pomniejszone o zapłacone (potrącone przez płatnika) w tym roku składki na ubezpieczenie społeczne, nie przekroczą limitu:

• 112.000 zł w przypadku podatnika pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim (limit obejmuje łączne dochody małżonków),
• 112.000 zł w przypadku podatnika będącego osobą samotnie wychowującą dziecko,
• 56.000 zł w przypadku podatnika niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego.

Limity dochodowe nie mają zastosowania przy większej liczbie dzieci.

Przykład 6
Małżonkowie (Pani Ala oraz Pan Piotr) zarobili w sumie 180 000 zł. Mają wspólnie jedno dziecko. Pan Piotr posiada przy tym dziecko także z poprzedniego związku (uprawniające do ulgi).

W takim przypadku Pani Ala nie jest uprawniona do ulgi prorodzinnej. Pan Piotr może ją natomiast rozliczyć na dwójkę dzieci (po uzgodnieniu zasad rozliczania z matką drugiego dziecka z poprzedniego związku).

Przykład 7
Pani Magda jest osobą samotnie wychowującą dziecko. Ma jedną małoletnią córkę. Jej dochód w roku 2016 wyniósł 80 000 zł. W takim przypadku jest ona uprawniona do odliczenia ulgi.

Przykład 8
Małżonkowie mają dwójkę dzieci: pierwsze, 24-letni syn w połowie 2016 r. skończył studia. Do końca roku jednakże nie uzyskał żadnych dochodów. Drugie - córka, ma 10 lat. Dochody rodziców za rok 2016 sięgnęły 200 000 zł.

W takim przypadku małżonkowie mogą skorzystać z ulgi na dzieci pamiętając, że w stosunku do syna ulga przysługuje im tylko za czas nauki.