Ulga prorodzinna a związek małżeński i praca dziecka

Przeczytaj także: MF o uldze prorodzinnej: ważne wykonywanie władzy rodzicielskiej

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca w rozliczeniu PIT za 2015 r. uwzględnił m.in. ulgę prorodzinną za okres 7 miesięcy odnoszącej się do studiującej córki, która w sierpniu 2015 r. wyszła za mąż.
Od września 2015 r. córka podjęła pracę w szkole i z tego tytułu uzyskała dochód 9 748 zł (od września do grudnia).

Wnioskodawca zadał pytanie, czy faktycznie z ulgi mógł skorzystać? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.) – od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. shake_pl - Fotolia.com

Ślub i praca dziecka przy uldze prorodzinnej

Ulga prorodzinna nie przysługuje rodzicom od czasu, gdy dziecko wstąpiło w związek małżeński. Ponadto jeżeli w danym roku (nawet już po ślubie) zarobiło ono ponad 3 090 zł, ulga nie przysługuje za cały rok.

Zgodnie z art. 27f ust. 2 pkt 1 i 2 ww. ustawy – odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:
1. jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
a. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
b. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a.
2. dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko.

Stosownie do art. 27f ust. 2a ww. ustawy – za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

Zgodnie z art. 27f ust. 2c ww. ustawy – odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:
1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
2. wstąpiło w związek małżeński.

Przepis art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że – odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

W myśl art. 27f ust. 5 ww. ustawy – odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:
1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Stosownie do art. 27f ust. 6 ww. ustawy – przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Treść art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje również podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:
1. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
2. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej,
-w związku z wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego lub sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Zgodnie z art. 27f ust. 7 przywołanej ustawy – przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.(...)

Jak wynika z powyższych uregulowań prawnych, aby móc skorzystać z ulgi, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na pełnoletnie dzieci, należy m.in. utrzymywać w roku podatkowym pełnoletnie dziecko do ukończenia 25 roku życia, uczące się w szkołach ściśle przez ustawę określonych, które w roku podatkowym nie uzyskało dochodów, do których stosuje się zasady opodatkowania, określone w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej. Przy czym sformułowanie „rok podatkowy” ma tutaj kluczowe znacznie, bowiem odnosi się ono łącznie do wszystkich dochodów osiągniętych przez pełnoletnią osobę w danym roku podatkowym. Ustawodawca wyraźnie wskazał, że limit osiągniętego dochodu dotyczy całego roku podatkowego, a nie jego części czy poszczególnych miesięcy.

W przywołanych wyżej przepisach ustawodawca w żaden sposób nie dzieli roku podatkowego na czas gdy pełnoletni uczeń uczęszcza do szkoły i na okres gdy podejmuje pracę. Limit dochodu dotyczy całego roku podatkowego. Nieważne jest więc czy limit dochodów zostanie przekroczony w pierwszej, czy drugiej połowie roku.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 201 ze zm.) – rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, chyba że ustawa podatkowa stanowi inaczej. Dla celów obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych ustawodawca nie ustanowił innego sposobu ustalania roku podatkowego, zatem rok podatkowy jest rokiem kalendarzowym.

W 2015 r. wysokość limitu ww. dochodu wynosiła 3 089 zł, co wynika z wyliczenia ilorazu kwoty zmniejszającej podatek, tj. kwoty 556 zł 02 gr oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, tj. 18%.

Zatem, osiągnięcie przez pełnoletnie uczące się dziecko dochodu, który w całym roku podatkowym przekroczy kwotę wolną, tj. 3 089 zł uniemożliwia skorzystanie z ww. ulgi.

Reasumując, stwierdzić należy, że pełnoletnia córka Wnioskodawcy w 2015 r., mimo że uczęszczała do szkoły to osiągnęła dochód w kwocie 9 748 zł, a więc przekroczył kwotę, o której mowa w art. 27f w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym nie została spełniona jedna z przesłanek warunkujących możliwość skorzystania z omawianej ulgi. Skoro Wnioskodawca nie spełnił jednej z przesłanek określonych w art. 27f ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. dochód uzyskany przez córkę w roku podatkowym 2015 przekroczył kwotę 3 089 zł, to nie może On skorzystać z ulgi prorodzinnej na pełnoletnią córkę za miesiące od stycznia do lipca 2015 r. (...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów