Podatek PCC od umów pożyczki poza rodziną

Przeczytaj także: Tylko organizacja pożytku publicznego nie płaci PCC od pożyczki

Zasięg terytorialny podatku od czynności cywilnoprawnych

PCC od umowy pożyczki można w łatwy sposób uniknąć, o ile chcemy przejechać się za granicę. Ustawodawca, zakreślając zasięg terytorialny ustawy o PCC podał dwie podstawowe zasady:

1. Podatkowi podlegają te umowy pożyczki, których przedmiot (a więc w większości przypadków pieniądze) znajduje się na terytorium Polski.
   W tym przypadku decydujące jest położenie przedmiotu umowy w momencie zawarcia umowy. Nie ma natomiast znaczenia miejsce zamieszkania stron umowy czy miejsce zawarcia samej umowy.
2. Podatkowi podlegają te umowy pożyczki, których przedmiot znajduje się za granicą, o ile pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania czy siedzibę w Polsce, zaś sama umowa została zawarta na terytorium Polski.
   Tutaj muszą być spełnione oba warunki, aby wystąpił PCC od umowy pożyczki, czyli miejsce zawarcia umowy oraz zamieszkania nabywcy. Stąd jeżeli dla przykładu zarówno umowa zostanie zawarta za granicą jak i za granicą będzie się w tym czasie znajdował przedmiot pożyczki, polski PCC nie wystąpi.

PCC od umowy pożyczki

Ustawa zawiera także szereg przypadków, kiedy to zawarta umowa pożyczki PCC nie będzie podlegać opodatkowaniu tudzież będzie z podatku zwolniona.

I tak PCC nie podlegają m.in. umowy pożyczki, które są opodatkowane VAT (w tym korzystają ze zwolnienia od tego podatku). Katalog wyłączeń jest szerszy, niemniej inne przypadki będą bardzo rzadko stosowane (por. art. 2 pkt 1 ustawy o PCC).

Zwolnione są natomiast od podatku m.in. pożyczki udzielane w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między osobami zaliczanymi do tzw. grupy zerowej w podatku od spadków i darowizn (czyli najbliższą rodziną), pod warunkiem że pożyczkobiorca zgłosi fakt zawarcia takiej pożyczki fiskusowi w ciągu 14 dni od daty dokonania tej czynności (z wyłączeniem umów zawartych w formie aktu notarialnego) i udokumentuje otrzymanie pieniędzy na rachunek bankowy czy przekazem pocztowym.

A co z pozostałymi pożyczkami? Tutaj również pewne zwolnienia mamy. I tak z podatku są zwolnione także pożyczki udzielone:

• na podstawie umowy zawartej między osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej do wysokości kwoty niepodlegającej opodatkowaniu - na zasadach określonych w przepisach o podatku od spadków i darowizn, czy
• na podstawie umowy zawartej między innymi podmiotami niż osoby wymienione wyżej, do łącznej wysokości nieprzekraczającej kwoty 5000 zł od jednego podmiotu i 25000 zł od wielu podmiotów - w okresach 3 kolejnych lat kalendarzowych, począwszy od dnia 1 stycznia 2009 r.

W ramach pierwszego zwolnienia można pożyczyć od jednej osoby maksymalnie 9 637 zł, aby podatku nie zapłacić. Zakładając, że zwolnienie wykorzystano w pełni, kolejna taka umowa pożyczki między tymi samymi stronami będzie mogła być zawarta dopiero po 5 latach. Nie ma za to przeszkód, aby w taki sposób pożyczyć pieniądze od wszystkich członków rodziny zaliczanych do I grupy podatkowej. Jeżeli tylko wartość pożyczek od jednej osoby nie przekroczy wspomnianej kwoty, podatku PCC nie będzie.

Jak działa drugie zwolnienie? Najlepiej przedstawmy je na przykładach.
Przykład 1
Załóżmy, że nasz pożyczkobiorca zawarł z 7 osobami obcymi w sumie 7 umów pożyczek, każda na kwotę 5 000 zł, łącznie 35 000 zł.
Każda z tych pożyczek spełnia pierwszy warunek zwolnienia, czyli co do wysokości jednej pożyczki. Dwie ostatnie natomiast przekraczają łączny limit zwolnienia. W efekcie od pożyczek nr 6 i 7 pożyczkobiorca będzie musiał zapłacić podatek.

Przykład 2
Załóżmy, że nasz pożyczkobiorca zawarł z 6 osobami obcymi 6 umów pożyczek. Każda z nich opiewała na kwotę 7 000 zł, łącznie 42 000 zł.
W takim przypadku pięć pierwszych pożyczek w wartości do 5 000 zł korzysta ze zwolnienia od podatku. Nadwyżka, czyli 2 000 zł z każdej takiej pożyczki będzie opodatkowana.
W przypadku pożyczki nr 6 opodatkowana będzie natomiast cała kwota z uwagi na to, że przekroczony został limit 25 000 zł.

Przykład 3
Załóżmy, że nasz pożyczkobiorca zawarł z 8 osobami obcymi 8 umów pożyczek. Każda z nich opiewała na kwotę 3 000 zł, co łącznie daje nam kwotę 24 000 zł.
W takim przypadku każda z opisanych pożyczek będzie korzystała z omawianego zwolnienia. Jest tutaj bowiem zachowany zarówno limit wartości jednej pożyczki (czyli 5 000 zł) jak i łączny limit dla wszystkich pożyczek zawartych w ciągu 3 ostatnich lat (czyli 25 000 zł).

Na zakończenie dodajmy, że z podatku są zwolnione także pożyczki:

• udzielane z kas lub funduszów zakładowych, funduszów związków zawodowych, pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, koleżeńskich kas oszczędnościowo-pożyczkowych działających w wojsku oraz z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,
• udzielane z utworzonych w drodze ustawy innych funduszów celowych,
• udzielane przez wspólnika ( akcjonariusza ) spółce kapitałowej.