Usługi budowlane: Inwestor i główny wykonawca a odwrotne obciążenie

Przeczytaj także: Status podatnika VAT przy transakcjach z odwrotnym obciążeniem

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca na posiadamy gruncie zamierza wybudować hotel wraz z infrastrukturą towarzyszącą. W związku z tym zawarł on 2016 r. umowę o roboty budowlane z inną spółką (wykonawcą/kontrahentem) w zakresie wykonania inwestycji do tzw. stanu zero oraz ogrodzenia terenu.

Wynagrodzenie za świadczone usługi budowlane wnioskodawca będzie wypłacał w miesięcznych transzach. Kontrahent z tego tytułu będzie wystawiał faktury.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy w takim przypadku jest podatnikiem VAT z tytułu nabytych usług budowlanych? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług(Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. BillionPhotos.com - Fotolia.com

Inwestor firmie budowlanej płaci VAT

Jeżeli usługi budowlane świadczy podwykonawca na rzecz głównego wykonawcy, te są rozliczane w ramach odwrotnego obciążenia. Jeżeli zaś usługi takie świadczy główny wykonawca na rzecz inwestora, faktura powinna zawierać podatek VAT.

Zgodnie z art. 5a ww. ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą,o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jednocześnie zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2017 r., podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
1. usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
2. usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Przy tym, w myśl art. 17 ust. 1h ustawy - w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Załącznik nr 14 do ustawy obowiązujący od dnia 1 stycznia 2017 r. zawiera (w poz. 2-48) zamkniętą listę usług budowlanych identyfikowanych przy pomocy Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) podlegających mechanizmowi odwrotnego obciążenia w przypadku świadczenia tych usług przez podwykonawców.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy prawa, należy wskazać, że art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy wprowadza mechanizm polegający na przesunięciu obowiązku rozliczenia podatku VAT na podatnika, na rzecz którego świadczona jest usługa budowlana wymieniona w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, natomiast usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Przy czym, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy mechanizm odwrotnego obciążenia ma zastosowanie, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Natomiast, transakcje, których przedmiotem jest świadczenie wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy usług budowlanych, realizowane przez wykonawcę (generalnego wykonawcę) na rzecz inwestora (np. dewelopera budowlanego), podlegają opodatkowaniu według zasad ogólnych, tj. podatek VAT rozliczany jest przez wykonawcę (generalnego wykonawcę), natomiast inwestor otrzymuje fakturę na kwotę należności za wykonane usługi zawierającą podatek VAT.

W przypadku, wystąpienia dalszych „podzleceń” podwykonawca zlecający staje się głównym wykonawcą swojego zakresu prac w stosunku do swojego podwykonawcy i jest on wówczas zobowiązany do rozliczenia „podzleconych” usług budowlanych na zasadzie odwróconego obciążenia.

Należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia podwykonawcy, zatem dla prawidłowego rozumienia terminu „podwykonawca” wystarczające będzie posłużenie się powszechnym jego znaczeniem wynikającym z wykładni językowej. Zgodniez definicją zawartą w internetowym wydaniu Słownika Języka Polskiego podwykonawca to „firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy”.(...)

Ustalenie, czy dana usługa podlega rozliczeniu zgodnie z mechanizmem odwróconego obciążenia, czy też zastosowanie będzie miała ogólna zasada rozliczenia podatku - ma charakter indywidualny. Oznacza to, że w każdym konkretnym przypadku należy zbadać, czy:
1. dana usługa jest usługą wymienioną w załączniku nr 14 do ustawy o VAT,
2. dana usługa jest świadczona przez podwykonawcę.

Wnioskodawca wskazał, że usługi świadczone przez Wykonawcę, mieszczą się w grupowaniu PKWiU 41.00.40.0, które zostało wskazane przez ustawodawcę pod pozycją nr 3 załącznika nr 14 do ustawy o VAT jako te, do których ma zastosowanie mechanizm odwrotnego obciążenia. Kwestią do ustalenia pozostaje, czy w analizowanej sprawie Kontrahent działa na rzecz Wnioskodawcy jako podwykonawca.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zawarł z Wykonawcą umowę o roboty budowlane dot. wykonania inwestycji budowlanej polegającej na budowie hotelu wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Zgodnie z zapisami ww. umowy Wykonawca zobowiązany jest do oddania przewidzianego w umowie obiektu (hotelu wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz ogrodzenia terenu Inwestycji), wykonanych zgodnie z zawartą umową, projektem przekazanym przez Wnioskodawcę oraz wytycznymi natomiast Wnioskodawca zobowiązany jest do przekazania terenu budowy, dostarczenia projektu, odebrania wybudowanego obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Przy tym działka, na której wykonywana jest Inwestycja stanowi własność Wnioskodawcy. Z powyższego wynika więc, że Wnioskodawca jest podmiotem zlecającym wykonanie prac budowlanych natomiast Wykonawca działa w charakterze głównego wykonawcy usług budowlanych realizowanych na rzecz zleceniodawcy (Wnioskodawcy). Tym samym należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że w analizowanej sprawie Wykonawca nie działa w charakterze podwykonawcy, o którym mowa w art. 17 ust. 1h ustawy o VAT.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że z uwagi na fakt, że Kontrahent wykonując na rzecz Wnioskodawcy usługi budowlane wskazane pod poz. 3 załącznika nr 14 do ustawy, polegające na wybudowaniu hotelu wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz ogrodzeniu terenu, nie działa jako podwykonawca, tym samym w analizowanej sprawie nie są spełnione przesłanki wynikające z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy w zw. z art. 17 ust. 1h ustawy. W konsekwencji usługi budowlane realizowane na podstawie umowy zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a Wykonawcą podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych.(...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów