Sprzedaż własnych obrazów przychodem z praw majątkowych

Przeczytaj także: Działalność artystyczna czyli twórca z własną firmą

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca pracuje na umowie o pracę. Dodatkowo po pracy maluje obrazy prywatnie - nie prowadzi w tym zakresie działalności gospodarczej.

Malowane obrazy wnioskodawca chciałby sprzedawać. Byłoby to do 30 sztuk rocznie. W zależności od okoliczności obrazy mogą powstawać co miesiąc, jak i raz na kilka miesięcy.

Sprzedaż obrazów będzie następować zarówno na rzecz podmiotów gospodarczych jak i osób prywatnych, które firm nie prowadzą m.in. poprzez sprzedaż w galeriach czy sprzedaż bezpośrednią.

Sprzedaż obrazów nie będzie się wiązać z przeniesieniem praw autorskich do tych dzieł - będzie jedynie obejmować sprzedaż konkretnego egzemplarza obrazu.

Wnioskodawca zadał pytanie, w jaki sposób powinien rozliczać podatek od sprzedaży obrazów? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Viacheslav Iakobchuk - Fotolia.com

Jaki podatek płaci artysta od sprzedaży własnych obrazów

Sprzedaż obrazów przez artystę stanowi przychód z praw majątkowych. Przy rozliczaniu podatku można tutaj skorzystać z 50% kosztów uzyskania przychodu.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W treści art. 10 ust. 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie m.in. wymienia się:
• działalność wykonywaną osobiście (pkt 2),
• pozarolniczą działalność gospodarczą (pkt 3),
• kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c) (pkt 7).

W przedmiotowej sprawie należy mieć na uwadze przepis art. 5a pkt 6 ww. ustawy, zgodnie z którym za pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się działalność zarobkową wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową, polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż, polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych - prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Definicję powyższą uzupełnia regulacja zawarta w art. 5b ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którą za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
1. odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,
2. są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności,
3. wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Zgodnie z treścią ww. przepisu, niemożność uznania określonych czynności za pozarolniczą działalność gospodarczą zachodzi w przypadku łącznego wystąpienia wskazanych powyżej warunków. Oznacza to, iż w przypadku, gdy chociaż jeden z ww. warunków nie zostanie spełniony, wyłączenie to nie będzie miało miejsca, a czynności wykonywane przez podatnika będą uznawane za działalność gospodarczą – oczywiście przy założeniu, że działalność ta spełnia kryteria wymienione w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 13 pkt 2 powyższej ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych.

Niemniej jednak, w sytuacji, gdy wykonywanie określonych czynności dokonywane jest w sposób ciągły i zorganizowany, we własnym imieniu, w celu zarobkowym, tzn. z nastawieniem na zysk, wówczas działalność taka może posiadać znamiona pozarolniczej działalności gospodarczej, a uzyskany z tego tytułu przychód może być opodatkowany w ramach źródła przychodów określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jak słusznie wskazał Wnioskodawca – dla uznania określonego pola aktywności gospodarczej za pozarolniczą działalność gospodarczą, koniecznym jest zatem łączne zaistnienie trzech jej cech funkcjonalnych: zarobkowości, zorganizowania i ciągłości. Brak którejkolwiek z nich oznacza, że dana działalność nie może być zakwalifikowana do kategorii działalności gospodarczej.

O zarobkowości działalności decyduje cel jej wykonywania. Jeżeli zakłada się osiągnięcie w związku z działalnością i w jej efekcie nadwyżki przychodów nad poniesionymi kosztami, a więc osiągnięcie dochodu, to znaczy, że został określony cel zarobkowy tej działalności. Zorganizowanie natomiast sprowadza się do wyboru formy prawnej przedsiębiorczości: indywidualnej działalności gospodarczej, handlowej spółki osobowej, spółki kapitałowej, spółdzielni, przedsiębiorstwa państwowego. Natomiast ciągłość działalności gospodarczej to – biorąc pod uwagę znaczenie językowe tej cechy – powtarzające się, regularnie występujące i trwające czynności.

Odrębnym od działalności gospodarczej i działalności wykonywanej osobiście źródłem przychodów są prawa majątkowe, w tym ich odpłatne zbycie.

Zgodnie z art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Obowiązki podatkowe w przypadkach ww. źródeł przychodów są różne, a kwalifikacja określonych przychodów do poszczególnych źródeł zależy od okoliczności ich uzyskania.

Koszty uzyskania przychodów regulują przepisy rozdziału 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. ustawy kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Stosownie do treści art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami – określa się w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z zastrzeżeniem ust. 9a, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Ponadto w myśl art. 22 ust. 10 ww. ustawy, jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w ust. 9 pkt 1-4 i pkt 6, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych. Przepisy ust. 5 i ust. 5a pkt 2 stosuje się odpowiednio.(...)

Mając na uwadze przywołane przepisy, należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie działalność artystyczna Wnioskodawcy (malowanie i sprzedaż obrazów) nie nosi znamion pozarolniczej działalności gospodarczej w świetle przytoczonej powyżej ustawowej definicji, gdyż nie spełnia wszystkich przesłanek tej definicji. Wnioskodawca będzie tworzyć obrazy a następnie sprzedawać je niewątpliwie we własnym imieniu i na własny rachunek. Jednakże sprzedaż ta nie będzie odbywać się w sposób ciągły (powtarzalny i stały) lecz będzie nieregularna. Wnioskodawca nie spełni również kryterium zorganizowania w ramach podmiotu określonego administracyjnoprawnie, uczestniczącego w obrocie gospodarczym, gdyż obrazy nie zostaną wytworzone w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jako jej efekt, towar.

Nie można jednak zgodzić się z Wnioskodawcą, że uzyskiwany przez niego przychód ze sprzedaży namalowanych własnoręcznie obrazów będzie podlegać opodatkowaniu zgodnie z art. 13 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowiąc przychód z wykonywanej osobiście działalności artystycznej. Wskazany przepis nie jest jedynym przepisem w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych normującym źródło przychodu związane z działalnością twórczą. Uregulowanie w tym zakresie zawarte jest także w art. 18 cyt. ustawy. Zatem w sytuacji, gdy mamy do czynienia z dziełem (obraz, książka), jego sprzedażą – przychody z tego tytułu należy kwalifikować właśnie do przychodów określonych tym przepisem.

Wnioskodawca, co prawda nie będzie przenosił praw autorskich do sprzedawanych obrazów, będzie to wyłącznie sprzedaż – jak stwierdził – konkretnego egzemplarza obrazu, jednakże przychód ten będzie związany z korzystaniem z praw autorskich. To oznacza, że wskazany przychód należy zaliczyć do przychodów ze źródła określonego w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do przychodów z praw majątkowych, a nie do przychodów z działalności wykonywanej osobiście określonych w art. 13 pkt 2.

A zatem uzyskiwany przez Wnioskodawcę przychód ze sprzedaży namalowanych własnoręcznie obrazów będzie podlegać opodatkowaniu zgodnie z art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowiąc przychód z praw majątkowych. Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu tej działalności należy zastosować 50% normę procentową. Stosownie natomiast do treści art. 22 ust. 10 tej ustawy jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w ust. 9 pkt 1-4, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.

W myśl art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. Zaliczkę od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczoną w sposób określony w tym przepisie zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej ze środków podatnika przez płatnika, o którym mowa w ust. 1 (art. 41 ust. 1a ww. ustawy). Kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku płatnicy są zobowiązani, zgodnie z art. 42 ust. 1 ww. ustawy, przekazywać w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) – na rachunek urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. W terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w ust. 1 art. 42 cyt. ustawy, są obowiązani przesłać podatnikom, o których mowa w art. 3 ust. 1, oraz urzędom skarbowym, którymi kierują naczelnicy urzędów skarbowych właściwi według miejsca zamieszkania podatnika - imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 41 ust. 1, sporządzone według ustalonego wzoru (PIT-11) – art. 42 ust. 2 pkt 1 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast Wnioskodawca, wskazane (otrzymane) należności, łącznie z pobraną zaliczką winien wykazać z pozostałymi dochodami w zeznaniu rocznym składanym zgodnie z treścią art. 45 ust. 1 i następne ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym w przedmiotowej sprawie w sytuacji, gdy kupującym obrazy od Wnioskodawcy będzie podmiot prowadzący działalność gospodarczą, to na tym podmiocie będzie ciążył obowiązek płatnika – pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy w sposób określony w art. 41 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Jednakże w sytuacji, gdy kupującym obrazy od Wnioskodawcy będzie osoba fizyczna, to na Wnioskodawcy nie będzie spoczywał obowiązek samodzielnego uiszczenia zaliczki na podatek dochodowy „w trakcie roku podatkowego”, bowiem tego rodzaju źródło przychodu nie zostało wymienione w art. 44 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, normującym obowiązek „samodzielnego” wpłacania przez podatników zaliczek na podatek dochodowy. Wnioskodawca osiągnięte przez siebie przychody z tytułu sprzedaży praw majątkowych (pomniejszone o koszty uzyskania przychodów zgodnie z art. 22 ust. 9 cyt. ustawy) zobowiązany będzie natomiast wykazać w zeznaniu podatkowym, które należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym, w terminie do dnia 30 kwietnia następnego roku podatkowego, w którym przychody te zostały osiągnięte. (...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów