Ulga prorodzinna na (nie)pełnoletnie zarabiające dziecko

Przeczytaj także: Ulga na dziecko: dochód i strata w PIT nie kompensują się

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawczyni za rok 2015 rozliczyła się razem z mężem - ich łączny dochód nie przekroczył 112 tys. zł. Małżonkowie mają córkę, która 21 kwietnia 2015 r. ukończyła 18 lat. Uzyskiwała ona też dochody (głównie w miesiącach wakacyjnych), które przekroczyły kwotę wolną od podatku.

W rocznym zeznaniu podatkowym małżonkowie skorzystali z ulgi prorodzinnej na córkę za cztery pierwsze miesiące roku, czyli do ukończenia przez nią 18 roku życia. Wnioskodawczyni zadała pytanie, czy ich postępowanie było prawidłowe, gdyż zakwestionował je urząd skarbowy? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.) – od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Zgodnie z art. 27f ust. 2 pkt 1 ww. ustawy – odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
a. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
b. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a.

Stosownie do art. 27f ust. 2a ww. ustawy – za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Przepis art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że – odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. serq - Fotolia.com

Ulga prorodzinna gdy dziecko skończy 18 lat

Jeżeli dziecko pracuje i w danym roku kończy 18 lat, rodzice mogą rozliczyć ulgę prorodzinną za okres od początku roku do co najmniej miesiąca (włącznie), w którym dziecko osiągnęło pełnoletniość.

W myśl art. 27f ust. 5 ww. ustawy – odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:
1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Stosownie do art. 27f ust. 6 ww. ustawy – przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Treść art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje również podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:
1. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
2. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej,
-w związku z wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego lub sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Zgodnie z art. 27f ust. 7 przywołanej ustawy – przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania. (...)

Jak wynika z powyższych uregulowań prawnych, aby móc skorzystać z ulgi, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na pełnoletnie dzieci, należy m.in. utrzymywać w roku podatkowym pełnoletnie dziecko do ukończenia 25 roku życia, uczące się w szkołach ściśle przez ustawę określonych, które w roku podatkowym nie uzyskało dochodów, do których stosuje się zasady opodatkowania, określone w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.

W 2015 r. wysokość ww. dochodu wynosiła 3.089 zł, co wynika z wyliczenia ilorazu kwoty zmniejszającej podatek, tj. kwoty 556 zł 02 gr oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, tj. 18%.

Jednakże podkreślić należy, że kryterium dochodowe, ograniczające wysokość rocznego dochodu do 3.089,00 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej, dotyczy dochodu dziecka pełnoletniego (do ukończenia 25 roku życia). Brak jest natomiast takiego warunku w odniesieniu do dziecka małoletniego. Oznacza to, że obliczenie dochodu uzyskiwanego przez dziecko należy rozpocząć od dnia ukończenia przez nie 18 roku życia.

W sytuacji przedstawionej we wniosku córka Wnioskodawczyni w 2015 r. pracowała głównie w czasie wakacji i osiągnęła dochód w wysokości przekraczającej kwotę 3.089,00 zł. Pełnoletność uzyskała 21 kwietnia 2015 r.

Zgodnie z powyższymi wyjaśnieniami, należy stwierdzić, że Wnioskodawczyni przysługuje prawo do dokonania odliczenia z tytułu ulgi prorodzinnej za okres, w którym córka była małoletnia – do miesiąca, w którym dziecko ukończyło 18 rok życia – włącznie. Nie ma znaczenia, że dziecko uzyskało dochód przekraczający kwotę 3.089 zł w skali roku, gdyż po pierwsze w stosunku do dzieci małoletnich ustawodawca nie wprowadził kryterium dochodowego, a po drugie dochód osiągnięty po uzyskaniu przez dziecko pełnoletności nie ma wpływu na prawo do korzystania z ulgi prorodzinnej za okres gdy dziecko było niepełnoletnie. Wartość odliczenia za ten czas wyniesie: 4 x 92,67 zł/m-c = 370,68 zł.

Podsumowując, w przedstawionej sytuacji Wnioskodawczyni przysługuje ulga prorodzinna za cztery miesiące, o ile spełnione są inne przesłanki określone w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. (...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów