Roboty budowlane: kary umowne nie zawsze w kosztach uzyskania przychodu
2017-02-11 07:30
Odszkodowanie za wadliwie wykonane roboty budowlane © lily - Fotolia.com
Spółka świadcząca profesjonalne usługi budowlane była zobowiązana w ramach umowy z inwestorem do zainstalowania w ramach infrastruktury obiektu szyny prądowej. Szyna wraz z całym mechanizmem została zakupiona przez wykonawcę od jej producenta. Inwestor po pewnym czasie użytkowania urządzenia wskazał jednak, że nie działa ono prawidłowo i w związku z tym zwrócił się do spółki z żądaniem usunięcia wady wykonania kontraktu poprzez montaż odpowiedniej szyny prądowej oraz z roszczeniem zadośćuczynienia szkodom wynikającym z opóźnień w produkcji. Spółka przyjęła roszczenie, wyjaśniając jednak, że wada urządzenia wynikała z winy jego producenta.
Przeczytaj także: Fiskus kwestionuje nawet te kary umowne, które zwiększają wpływy budżetowe
Czy kwota, którą został obciążony podatnik na podstawie noty obciążeniowej, może stanowić koszt uzyskania przychodów?
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako ustawa o PDOP), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP. Przy kwalifikowaniu poniesionych wydatków należy brać pod uwagę ich celowość oraz racjonalność, przez którą rozumie się adekwatność do rzeczywistych potrzeb i zakresu prowadzonej działalności oraz konieczność ich poniesienia dla osiągnięcia przychodu, bądź zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu.
W przedmiotowej sprawie należy zwrócić uwagę na treść art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o PDOP, zgodnie z którym, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.
Z powołanej regulacji wynika, iż nie stanowią kosztów uzyskania przychodów wydatki, którym można przypisać przymiot kary umownej lub odszkodowania, będące m.in. następstwem dostarczenia przez podmiot wadliwego towaru czy wadliwego wykonania usługi. W analizowanej sytuacji rozstrzygnąć należy zatem czy kwotę, wykazaną na wystawionej nocie obciążeniowej, należy traktować jako formę odszkodowania za dostarczenie wadliwego towaru w ramach świadczonych usług budowlanych.
Zgodnie z art. 556¹ Kodeksu cywilnego (zwanego dalej KC), wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową m.in. jeżeli nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony, czy nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego.
Zgodnie natomiast z art. 361 § 1 KC, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania z którego szkoda wynikła.
Zgodnie natomiast z art. 361 § 1 KC, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania z którego szkoda wynikła.
fot. lily - Fotolia.com
Odszkodowanie za wadliwie wykonane roboty budowlane
Wypłacone przez firmę budowlaną za wadliwie wykonaną usługę nie może być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu nawet, gdy winę za powyższe ponosi producent montowanych urządzeń a nie firma budowlana.
Kwota obciążająca Spółkę, będąca następstwem niedostatecznej jakości dostarczonego urządzenia, mieści się w grupie kar i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług. Nie może więc stanowić, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o PDOP, kosztu uzyskania przychodów.
Odnosząc się jeszcze do okoliczności, że wada dostarczonej szyny nie wynikała z zaniedbań podatnika, tylko z winy producenta, należy wskazać, że nie ma to znaczenia dla wyłączenia omawianego wydatku z kosztów uzyskania przychodów. Podatnik bowiem jako wykonawca usług budowlanych ponosi odpowiedzialność za wady wykonanego obiektu, w tym użytych urządzeń.
Kwestia rękojmi w umowie o roboty budowlane uregulowana jest w art. 656 § 1 KC zgodnie z którym - „Do skutków opóźnienia się przez wykonawcę z rozpoczęciem robót lub wykończeniem obiektu albo wykonywania przez wykonawcę robót w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową, do rękojmi za wady wykonanego obiektu, jak również do uprawnienia inwestora do odstąpienia od umowy przed ukończeniem obiektu stosuje się odpowiednio przepisy o umowie o dzieło”. W myśl zaś z art. 638 § 1 KC „do odpowiedzialności za wady dzieła stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi przy sprzedaży. Odpowiedzialność przyjmującego zamówienie jest wyłączona, jeżeli wada dzieła powstała z przyczyny tkwiącej w materiale dostarczonym przez zamawiającego”.
Jeżeli zatem przedmiot umowy posiada wadę, to inwestor ma prawo do żądania usunięcia tej wady, a podatnik, jako wykonawca zobowiązany jest tą wadę usunąć (art. 561 § 1 i 2 KC).
Należy zatem stwierdzić, że to podatnik, jako przedsiębiorca świadczący usługi budowlane dostarczył inwestorowi towar niezgodny z umową. Pomimo więc okoliczności, że wada dostarczonego szynoprzewodu nie wynika z zaniedbań podatnika, tylko z winy producenta szyny, to podatnik jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania, na co zresztą przystał.
Dodać także należy, że spółka w opisanej sytuacji może uzyskać roszczenie regresowe względem rzeczywistego sprawcy szkody, czyli producenta urządzenia. Otrzymane w ten sposób odszkodowanie może korzystać z wyłączenia z opodatkowania zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o PDOP. W myśl bowiem tego przepisu, do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Zapłacone odszkodowanie z tytułu wad towarów stanowi wydatek niebędący kosztem uzyskania przychodów, czyli otrzymana od producenta kwota, wskutek roszczenia regresowego, nie będzie zaliczana do przychodów podatkowych.
Przeczytaj także:
![Kary umowne: opóźnienie w wykonaniu umowy jest kosztem podatkowym]( "Kary umowne: opóźnienie w wykonaniu umowy jest kosztem podatkowym [© fox17 - Fotolia.com]")
Kary umowne: opóźnienie w wykonaniu umowy jest kosztem podatkowym
Kary umowne: opóźnienie w wykonaniu umowy jest kosztem podatkowym
oprac. : Marta Olewińska / Grupa ECDP
Przeczytaj także
Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ
Komentarze (0)
!["Miasto 15-minutowe". Nowe pojęcie, stara idea [© wirestock na Freepik]](https://s3.egospodarka.pl/grafika2/miasto-15-minutowe/Miasto-15-minutowe-Nowe-pojecie-stara-idea-263097-50x33crop.jpg "\"Miasto 15-minutowe\". Nowe pojęcie, stara idea [© wirestock na Freepik]")
"Miasto 15-minutowe". Nowe pojęcie, stara idea
