Płatności gotówką nie wszystkich pozbawiają kosztów podatkowych

Przeczytaj także: Liczenie kosztów podatkowych w 2017 r. ponad limit 15.000 zł

Wyobraźmy sobie taką sytuację: Mamy sklep, do którego przychodzi klient. Kupuje towaru za 25 000 zł, wyciąga portfel i płaci gotówką. Podaje też dane do faktury. Nasz program do fakturowania pobiera dane z bazy REGON po wprowadzeniu podanego NIP naszego klienta. Dodatkowo - na wszelki wypadek sprawdzamy jeszcze w wyszukiwarce Ministerstwa Finansów która potwierdza, że podatnik legitymujący się wskazanym numerem jest czynnym podatnikiem VAT.

Pytamy się zatem (chociaż to już nie nasza sprawa), czy aby na pewno chce zapłacić gotówką? Jeżeli tak zrobi - nie zaliczy do kosztów uzyskania przychodu dokonanego zakupu. Klient odpowiada aby się nie przejmować, a on i VAT odliczy i do kosztów kwotę netto zaliczy. Wychodzi uśmiechnięty z zakupionym towarem i fakturą opłaconą gotówką, a my popadamy w konsternację - dlaczego tak? Przecież wszystkie media oraz nasz księgowy informują, że od 2017 r. płatności gotówką powyżej 15 000 zł pozbawiają kosztów uzyskania przychodu.

Dzwonimy do księgowej, która potwierdza, że zapłata gotówką za fakturę powyżej 15 000 zł skutkuje zakazem zaliczenia jej do kosztów uzyskania przychodu. Nasz klient natomiast wyraźnie powiedział, że do kosztów ją zaliczy. W jaki jednak sposób? Czy zamierza „iść na wojnę” ze skarbówką? Niekoniecznie.

Co mówią przepisy?

W jaki zatem sposób nabywca z naszego przykładu zaliczy fakturę opiewającą na 25 tys. zł do kosztów uzyskania przychodu pomimo jej uregulowania gotówką? Czy w dalszych przepisach jest jakiś wyjątek?

Otóż jest - i został on już przytoczony wyżej w ramce.

Tylko przedsiębiorcy z ograniczeniem

Otóż wskazana regulacja mówi, że jedynie podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą są objęci nowym reżimem. Inni już nie. Kto zatem jeszcze liczy podatek od faktycznego dochodu i rozpoznaje rzeczywiste koszty?

Chociażby prowadzący działy specjalne produkcji rolnej, którzy rozliczają się nie na podstawie norm szacunkowych, a faktycznych dochodów (wskutek czego prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów albo księgi rachunkowe). Dodajmy że podatnicy tacy mogą wybrać również opodatkowanie podatkiem liniowym (jak zwykli przedsiębiorcy).

Niemniej działy specjalne produkcji rolnej to nie działalność gospodarcza, a działalność rolnicza (która podlega opodatkowaniu PIT-em jako odstępstwo od reguły mówiącej, że dochody z działalności rolniczej są poza tym podatkiem). Działy specjalne produkcji rolnej nie mieszczą się w definicji działalności gospodarczej podanej w ustawie podatkowej. Ponadto są uznane jakie odrębne źródło przychodów (co w ustawie o PIT jest wielokrotnie podkreślane). Również na potrzeby ustawy o swobodzie działalności gospodarczej działy specjalne produkcji rolnej nie mieszczą się w definicji działalności gospodarczej. A skoro tak, nowego art. 22p do nich nie stosujemy.

Konkludując zatem podatnik, który płaci podatek dochodowy od prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej na podstawie rzeczywiście uzyskiwanych dochodów (a nie norm szacunkowych), może do kosztów uzyskania przychodu zaliczać także te faktury, które opiewają na kwotę przekraczającą 15 000 zł, a uregulowane gotówką.