Opodatkowanie działalności gospodarczej skalą podatkową w 2017 r.

Przeczytaj także: Opodatkowanie działalności gospodarczej skalą podatkową 2016

Wybraną formę opodatkowania co do zasady trzeba stosować przez co najmniej rok - z początkiem następnego dopuszczalna jest jej zmiana. Co do zasady firma może być opodatkowana tylko w jeden sposób, chyba że różne firmy są prowadzone w różnych formach prawnych. W takim przypadku ustawodawca pozwala na występowanie obok siebie niektórych form opodatkowania tych różnych firm.

Jedną z form opodatkowania są właśnie zasady ogólne wg skali podatkowej. Prawo do niej ma każdy przedsiębiorca. Podstawową jej wadą jest jednak progresja podatkowa oraz fakt sumowania (w rozliczeniu rocznym) wszystkich dochodów opodatkowanych w ten sposób przed obliczeniem podatku. I tak do kwoty 85 528 zł podatek jest tutaj płacony wg stawki 18%. Nadwyżka uzyskanych dochodów ponad ten limit skutkuje natomiast wyliczeniem od nich podatku wg stawki 32%.

W związku z tym przy dużym dochodzie (ze wszystkich źródeł opodatkowanych skalą), warto zastanowić się nad wyborem opodatkowania przychodów z firmy inną formą (np. podatkiem liniowym, gdzie dochody z firmy opodatkowane są stałą stawką podatku w wysokości 19% bez względu na ich wysokość; oczywiście taki wybór pociąga za sobą określone konsekwencje podatkowe).

Nie zawsze jednakże przekroczenie progu dochodów 85,5 tys. zł wiąże się z zapłatą podatku wg wyższej stawki. Ta forma opodatkowania daje bowiem podatnikowi dostęp do wszelkich ulg i preferencji podatkowych.

I tak pierwsza oszczędność względem liniowców to 1% niższego podatku. Mamy tutaj także tzw. kwotę wolną od podatku, czyli wartość dochodu, od której podatek nie wystąpi. Niestety ci lepiej zarabiający od 2017 r. zostali jej pozbawienie, dla innych została ona natomiast ograniczona.

Uwzględniając wyłącznie powyższe podatek liniowy opłacalny staje się dopiero przy dochodzie ok. 94-95 tys. zł.

Ponadto podatek liczony wg skali można istotnie zmniejszyć poprzez zastosowanie dostępnych ulg podatkowych (w tym chociażby ulgi na dzieci, która przy kilku pociechach pozwala zapłacić podatek niższy o kilka tysięcy złotych) czy rozliczenie się w sposób preferencyjny z małżonkiem, bądź jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Skala podatkowa czy liczenie podatku od dochodu

Podstawą opodatkowania w przypadku skali podatkowej jest dochód pomniejszony o dopuszczalne odliczenia. Dochodem jest natomiast uzyskany w ciągu roku przychód pomniejszonego o koszty jego uzyskania.

Wybór tej formy opodatkowania pociąga za sobą konieczność zaprowadzenia odpowiednich ewidencji księgowych przez przedsiębiorcę, które pozwolą dochód taki ustalić. Mamy ich dwie formy: podatkowa księga przychodów i rozchodów (zwana też księgą podatkową) oraz księgi rachunkowe (zwane również handlowymi - pełna księgowość).

Pierwsza - prostsza, a więc księga podatkowa, jest urządzeniem stworzonym wyłącznie na potrzeby rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych. W związku z tym zasady jej prowadzenia regulują przepisy podatkowe i tylko przychody i koszty traktowane jako podatkowe winny być co do zasady w niej ujmowane. Przeciwnie jest w przypadku prowadzenia ksiąg rachunkowych. Te prowadzi się zgodnie z ustawą o rachunkowości, co często powoduje pewne komplikacje w zakresie prawidłowego rozliczenia podatku dochodowego. Dlaczego?

Otóż prawo bilansowe może w inny sposób określać przykładowo dzień poniesienia kosztu czy uzyskania przychodu. Pojęcia te także nieco inaczej definiuje. W księgach rachunkowych ewidencjonowane są też wszelkie zdarzenia gospodarcze związane z przedsiębiorstwem (aby prawidłowo przedstawić jego sytuację finansową), czyli także te, które nie mają wpływu na wartość dochodu „podatkowego” - a w związku z czym w księdze podatkowej nie mają racji bytu.

Czy samo obliczenie podatku jest skomplikowane? Jeżeli prawidłowo ustalimy przychody i koszty jego uzyskania - nie. Wystarczy tutaj ustalony dochód pomniejszyć o zapłacone przez przedsiębiorcę za siebie oraz osoby z nim współpracujące składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe (pod warunkiem, że te nie zostały zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodu). Od tak otrzymanego wyniku następnie liczony jest podatek wg skali podatkowej, który następnie jest pomniejszany o podlegające odliczeniu zapłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne. Gdy otrzymana w ten sposób różnica jest dodatnia, stanowi podatek należny fiskusowi (po zaokrągleniu do pełnych złotych).

Liczenie zaliczki na podatek w trakcie roku

Podatek dochodowy jest podatkiem rocznym. Nie oznacza to jednak, że także płaci go się tylko raz do roku. Przedsiębiorcy są tutaj obowiązani wpłacać w trakcie roku zaliczki na podatek dochodowy za okresy miesięczne, tudzież fakultatywnie (gdy jest tzw. małym podatnikiem) za okresy kwartalne, do 20. dnia miesiąca następujące po miesiącu/kwartale, za który zaliczka na podatek jest należna.

Licząc zaliczkę za dany okres rozliczeniowy podatnik winien za każdym razem ustalać dochód (i podstawę opodatkowania) od początku roku do końca tego okresu, za który zaliczka jest należna. Sposób liczenia został podany wyżej. Należy zatem każdorazowo zsumować za wszystkie miesiące (bądź kwartały) licząc od początku roku do końca okresu, za który zaliczkę chcemy ustalić, przychody i koszty uzyskania przychodu, których różnica będzie stanowić dochód (oczywiście o ile będzie większa od zera).

Od tak ustalonego dochodu następnie odejmowane są wartości przysługujących odliczeń, a od otrzymanego wyniku (zaokrąglonego do pełnych złotych) należy policzyć podatek przy zastosowaniu skali podatkowej. Następnym krokiem jest odjęcie odliczanych od podatku składek na ubezpieczenie zdrowotne. Tak otrzymany wynik zaokrągla się do pełnych złotych i odejmuje od niego zaliczki wpłacone za wcześniejsze okresy rozliczeniowe danego roku. Jeżeli po tej operacji wychodzi w dalszym ciągu kwota większa od zera, należy ją wpłacić na odpowiednie konto urzędu skarbowego.

Opis metody ustalania zaliczki na podatek wg skali podatkowej krok po kroku opisaliśmy w artykule: Liczymy zaliczkę na podatek dochodowy: skala podatkowa.

Zaliczki uproszczone, czyli stały podatek niezależny od dochodów
Prowadzący firmę już kilka lat mogą tutaj dodatkowo skorzystać z preferencji zwanej zaliczkami uproszczonymi.

Ich istota polega na tym, że podatnik wpłaca je na konto fiskusa w stałej wysokości, niezależnej od obecnie uzyskiwanego dochodu, ustalonej na podstawie danych historycznych, tj. wynikających z zeznania podatkowego złożonego rok bądź dwa lata wcześniej przed danym rokiem podatkowym (czyli w przypadku zaliczek na rok 2017, brane pod uwagę będą dochody roku 2015 bądź 2014). Zaliczki takie obligatoryjnie należy wpłacać za okresy miesięczne.

Skorygowanie dochodu oraz podatku do wartości rzeczywistych następuje tutaj dopiero na etapie sporządzania zeznania rocznego. Firmę opodatkowaną skalą podatkową rozliczamy na formularzu PIT-36 z obowiązkowym załącznikiem PIT/B. Składa się go do końca kwietnia roku następującego po tym, którego zeznanie dotyczy.

Skala podatkowa możliwa dla każdej działalności gospodarczej

W odróżnieniu do podatku liniowego, ryczałtu ewidencjonowanego czy karty podatkowej, przy skali podatkowej nie ma żadnych obwarowań co do jej stosowania przy podatkowaniu przychodów z firmy. Jest to podstawowa forma opodatkowania, do której prawo ma każdy przedsiębiorca.

Jak wybrac opodatkowanie skalą podatkową?

Skala podatkowa jest podstawową forma opodatkowania w związku z tym podatnik, który nie zdecydował się na wybór innej, fakultatywnej, automatycznie zostanie do niej przypisany. Przedsiębiorcy, którzy wcześniej korzystali z fakultatywnych form opodatkowania, zaś obecnie (w 2017 r.) zamierzają wybrać dla siebie skalę podatkową, muszą o tym powiadomić właściwy dla siebie urząd skarbowy poprzez złożenie na piśmie stosownego oświadczenia.

Wybór ten jest istotnie ograniczony w czasie. Należy go zgłosić fiskusowi w nieprzekraczalnym terminie do 20 stycznia danego roku podatkowego. Do tego dnia fiskusowi należy dostarczyć odpowiednie pisemne oświadczenie, a nie jedynie podjąć decyzję o wyborze opodatkowania skalą podatkową. Obecnie zmianę taką można też zgłosić w gminie na formularzu CEIDG-1.

Co się stanie, gdy oświadczenie nie trafi do fiskusa na czas? Będzie traktowane na równi z tym, które by w ogóle nie zostało złożone. Ci, którzy zamierzają kontynuować opodatkowanie wg tej formy, nie składają w urzędzie skarbowym żadnej informacji. Złożone wcześniej oświadczenie jest bowiem ważne tak długo, aż nie zostanie zmienione. Fiskusa informujemy jedynie o zmianach.