Zakupy na raty - termin odliczenia podatku VAT

Przeczytaj także: Zakup na raty w podatku VAT

Załóżmy że podatnik, rozliczający VAT miesięczne, w grudniu 2016 r. zakupił komputer na raty. Otrzymał od sprzedawcy fakturę na cały zakup, zaś w informacjach tyczących się terminu i sposobu płatności zostały owe raty wskazane. Fakturę nabywca otrzymał w dniu zakupu sprzętu, czyli także w miesiącu grudniu. Kiedy może odliczyć podatek naliczony?

Otóż ogólna zasada zawarta w ustawie o VAT mówi (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT), że prawo do odliczenia podatku naliczonego występuje w stosunku do zakupu towarów i usług, które są związane z czynnościami opodatkowanymi tym podatkiem. Kwotę podatku naliczonego stanowi tutaj suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia takich towarów i usług, w tym także od dokonanych zapłat (w całości lub części) przed nabyciem danego towaru czy wykonaniem usługi - a więc od tzw. zaliczek (art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT). Oczywiście dokumentów uprawniających do odliczenia jest tutaj więcej, niemniej nie będziemy się na nich skupiać, jako że w naszym przypadku mamy fakturę VAT.

To regulacje podstawowe określające ogólne prawo do odliczenia VAT. Ustawa o VAT zawiera tutaj jednakże również regulacje szczegółowe, mówiące kiedy dokładnie prawo takie powstaje. I tak odliczenie podatku naliczonego przez nabywcę jest możliwe (co do zasady) w rozliczeniu za okres (a więc miesiącu lub kwartale), w którym u sprzedawcy powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10 ustawy o VAT).

Tak też jest w przypadku sprzedaży ratalnej. Tutaj obowiązek podatkowy określa moment wydania towaru nabywcy. Sposób zapłaty, rozłożony w czasie wskutek zastosowania sprzedaży ratalnej, nie ma większego znaczenia przy określaniu momentu powstania obowiązku podatkowego.

Aby jednak odliczyć podatek naliczony, nabywca musi spełnić jeszcze jeden warunek. Otóż zgodnie z art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje nie wcześniej, niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę (regulacja ważna w naszym przypadku).

Warunki te muszą być spełnione łącznie. W naszym przypadku zatem pierwszym okresem rozliczeniowym, w którym nabywca będzie uprawniony do odliczenia VAT od zakupu ratalnego, będzie grudzień 2016 r. Jeżeli fakturę otrzymałby on nie w grudniu, a w styczniu 2017 r. - to ten miesiąc byłby pierwszym, w którym odliczenie mogłoby nastąpić. Prawo takie przysługuje mu także przez dwa kolejne okresy rozliczeniowe.

Wyjątkiem są tutaj podatnicy rozliczający VAT metodą kasową, gdzie o prawie do odliczenia VAT naliczonego decyduje także uregulowanie zapłaty.