Opodatkowanie VAT sprzedaży nieruchomości: stare przepisy, nowa wykładnia
2016-12-22 13:38
Kiedy opodatkować VAT-em sprzedaż nieruchomości © Rawpixel - Fotolia.com
Od wielu lat sposób opodatkowania transakcji nieruchomościowych VAT budzi poważne wątpliwości. Podatnicy, mierząc się ze skomplikowanymi i niejednolicie interpretowanymi przepisami, narażają się na ryzyko podatkowe.
Przeczytaj także: Sprzedaż dzierżawionej nieruchomości w podatku VAT
Dostawy tego typu zwykle wiążą się z zapłatą wysokich kwot pieniężnych, a zatem może potencjalnie powstać znaczna zaległość podatkowa.
Od maja 2016 r. pojawiła się zmiana podejścia do rozumienia definicji „pierwszego zasiedlenia”, której to rozumienie ma wpływ na zasady opodatkowania dostaw nieruchomości. Zgodnie bowiem z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się z opodatkowania dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
Zmiana, o której mowa powyżej związana jest z wydaniem 14 maja 2015 r. wyroku (I FSK 382/14) przez NSA, w którym sąd stwierdził częściową niezgodność przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z prawem unijnym.
- dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
- pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata;
Zmiana, o której mowa powyżej związana jest z wydaniem 14 maja 2015 r. wyroku (I FSK 382/14) przez NSA, w którym sąd stwierdził częściową niezgodność przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z prawem unijnym.
Kontrowersyjna definicja pierwszego zasiedlenia
W opinii NSA, pod pojęciem pierwszego zasiedlenia należy rozumieć użytkowanie przez pierwszego nabywcę lub użytkownika budynków, budowli lub ich części po ich wybudowaniu. Nie jest zatem istotne, czy doszło do oddania nieruchomości do użytkowania „w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu” np. w wyniku najmu czy sprzedaży.
Orzeczenie to spowodowało zmianę podejścia do problemu pierwszego zasiedlenia organów podatkowych. Obecnie organy twierdzą, że z punktu widzenia definicji pierwszego zasiedlenia istotne jest, czy rzeczywiście doszło do użytkowania budynku w ramach działalności gospodarczej. Czy oznacza to, że transakcje zbywania budynków, budowli lub ich części nie budzą już trudności praktycznych i podatnicy mogą spać spokojnie?
Niekoniecznie. W chwili obecnej podatnicy nie mają pewności, jak organy podejdą do zasad opodatkowania tego typu dostaw. Podatnicy mogą bowiem, stosując nowe podejście, przyjąć, że dochodzi do zwolnienia z VAT. Nie mają pewności, czy organy nie będą stosować starych zasad i nie uznają, że w tym przypadku nie przysługuje zwolnienie (zakładając, że nie można także skorzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10a). Będzie się to wiązało z powstaniem zaległości w VAT.
Z drugiej strony podatnicy mogą sięgnąć do starych zasad i uznać, że czynność podlega opodatkowaniu. Jeśli organ uzna, że dostawa powinna być zwolniona, to powstaje zaległość w podatku od czynności cywilnoprawnych i może być zakwestionowane prawo do odliczenia VAT u nabywcy. Dotyczy to zwłaszcza transakcji, które miały miejsce w przeszłości. Sytuacja jest więc patowa.
fot. Rawpixel - Fotolia.com
Kiedy opodatkować VAT-em sprzedaż nieruchomości
W bieżącym roku zmieniło się podejście fiskusa co do zasad opodatkowania VAT-em dostawy nieruchomości zabudowanych.
Możliwe skutki
Wydaje się, że organy nie powinny wyciągać negatywnych konsekwencji wobec podatników, którzy zastosowali się do starych zasad. Podatnicy w takiej sytuacji kierują się bowiem literalnym brzmieniem przepisów. W większości nie mają oni nawet świadomości, że przepisy te mogą być niezgodne z prawem UE.
Organy nie mogą powoływać się przeciwko podatnikowi na wadliwą interpretację przepisów.
Z kolei zastosowanie się przez adresatów prawa do przepisów zgodnie z nowym podejściem także nie powinno być kwestionowane. Faktem jest, że orzeczenie NSA nie jest źródłem prawa powszechnie obowiązującego, a dotychczas wydane interpretacje wiążą jedynie w indywidualnych sprawach. Niemniej jednak trudno karać podatników, którzy działają w zaufaniu do dominującego od kilku miesięcy podejścia organów podatkowych.
Sytuacja podatników może poprawić się po zajęciu stanowiska w tej sprawie przez Trybunał Sprawiedliwości UE. W tym zakresie zostało skierowane pytanie prejudycjalne przez NSA (postanowieniem z 23 lutego 2016 r., I FSK 1573/14).
Aneta Nowak-Piechota
Autorka jest prawnikiem, doradcą podatkowym w
Przeczytaj także:
![Sprzedaż wyłącznie działek budowlanych jest opodatkowana VAT]( "Sprzedaż wyłącznie działek budowlanych jest opodatkowana VAT [© chris32m - Fotolia.com]")
Sprzedaż wyłącznie działek budowlanych jest opodatkowana VAT
Sprzedaż wyłącznie działek budowlanych jest opodatkowana VAT
oprac. : eGospodarka.pl
Przeczytaj także
Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ
Komentarze (0)
Freelancer: jak pracuje, ile zarabia, skąd ma zlecenia?
