Budynek na cudzym gruncie jako inwestycja w obcym środku trwałym?

Przeczytaj także: Stawka amortyzacji budynku na cudzym gruncie

Podstawowymi środkami trwałymi są:

• budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością
• maszyny, urządzenia i środki transportu,
• inne przedmioty

Oczywiście takie składniki majątku, w celu zaliczenia ich do środków trwałych, muszą stanowić własność lub współwłasność podatnika, zostać nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, być kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania, jak też przewidywany okres ich używania na potrzeby związane z prowadzoną firmą powinien przekraczać rok czasu.

Od wartości początkowych środków trwałych naliczane są odpisy amortyzacyjne wg właściwych stawek. Te nie są dowolne, a wynikają wprost z ustawy, z pewną ograniczoną możliwością ich modyfikacji przez podatnika. Można też co do zasady wybierać pomiędzy kilkoma metodami amortyzacji.
I tak dla przykładu stawka amortyzacji z Wykazu Rocznych Stawek dla budynków niemieszkalnych wynosi 2,5% rocznie. Dla budowli waha się ona natomiast pomiędzy 2,5% a 4,5%. Są oczywiście też tutaj pewne wyjątki dla niektórych budynków czy budowli pozwalających na zastosowanie wyższych stawek (sięgające nawet 10 czy 20%), niemniej większość podatników porusza się w powyższych, niskich wartościach takich stawek.

Jak nietrudno zauważyć nowy budynek niemieszkalny amortyzuje się metodą liniową aż 40 lat.

Prawidłowa klasyfikacja ma tutaj bardzo istotne znaczenie. W przypadku bowiem nieruchomości, gdy mamy do czynienia z inwestycjami w obcych środkach trwałych, te można zamortyzować już w okresie 10 lat. Jeżeli jednak na cudzym gruncie wybudujemy budynek bądź budowlę, mają do nich zastosowanie zwykłe stawki amortyzacji czyli np. 2,5% rocznie.

Organy podatkowe uznają przy tym że gruntu się nie ulepsza.

Przekonała się o tym spółka, która wybudowała budynek użytkowy na wydzierżawionym gruncie. Budynek jest wykorzystywany na potrzeby własnej działalności gospodarczej: biuro, magazyn, garaże. Umowa dzierżawy została zawarta na okres 10 lat. Po zakończeniu umowy dzierżawy dzierżawca zobowiązuje się zwrócić wydzierżawiającemu przedmiot dzierżawy (czyli grunt) wraz z budynkami budowlami oraz ich częściami składowymi.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 20.09.2016 r. nr IBPB-1-2/4510-643/16-2/JP poglądu tego jednak nie podzielił, kwalifikując przeprowadzoną inwestycję do budynków wybudowanych na cudzym gruncie

Organ podatkowy podkreślił, że budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie stanowią odrębny środek trwały. Jest to odrębnie wyszczególniona kategoria środków trwałych w opozycji do tzw. inwestycji w obcych środkach trwałych.
Dlatego też jego zdaniem czym innym jest kategoria środków trwałych pod nazwą „inwestycja w obcych środkach trwałych”, a czym innym kategoria środków trwałych pod nazwą „budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie”. Zakresy tych pojęć zostały ustawowo rozgraniczone. Dlatego też budowle i budynki wybudowane na cudzym gruncie nie mogą być uznane za inwestycje w obcym środku trwałym.

W przytoczonej interpretacji czytamy: „(...) w odniesieniu do budynków i budowli wybudowanych na cudzym gruncie nie można zastosować indywidualnych stawek amortyzacyjnych na podstawie art. 16j ust. 4 updop, ponieważ nie jest to inwestycja w obcym środku trwałym. W konsekwencji, Wnioskodawca po spełnieniu warunków do uznania wybudowanych obiektów za środek trwały, będzie mógł je amortyzować na podstawie art. 16i ust. 1 updop. Zgodnie z tym przepisem do budynków i budowli mają zastosowanie stawki określone w Wykazie stawek (załącznik nr 1 do updop). Właściwą do zastosowania będzie stawka amortyzacyjna w wysokości 2,5% rocznie, bowiem jak wykazano powyżej indywidualna stawka amortyzacyjna w wysokości 10% mogłaby mieć zastosowanie tylko w przypadku uznania danego przedsięwzięcia za tzw. inwestycję w obcym środku trwałym, co nie ma miejsca w omawianym przypadku.(...)”