Płatność gotówką i koszty podatkowe 2017: Minister zaklina rzeczywistość

Przeczytaj także: Kompensata należności zamiast przelewu bankowego pozbawi kosztów podatkowych?

Ustawodawca zatem ograniczył limit transakcji gotówkowych, zawieranych pomiędzy przedsiębiorcami, z 15 000 euro do 15 000 zł. Pozostałe zmiany przedstawionej regulacji prawnej są kosmetyczne.

Jednocześnie w ustawach w zakresie podatku dochodowego znajdą się regulacje „zachęcające” do stosowania przedstawionej wyżej reguły (do tej pory przepis ten bowiem nie wywoływał większych konsekwencji, poza pozbawieniem prawa do zwrotu VAT w ciągu 25 dni).

Niestety limit transakcji to nie jedyny problem. Większym są różnice interpretacyjne tych przepisów, co obecnie bardzo dobrze widać na tle podatku VAT. Chodzi oczywiście o kompensaty (potrącenia) wzajemnych należności i zobowiązań. Fiskus bowiem obecnie interpretuje przepisy co do limitu transakcji gotówkowych w taki sposób, że jeżeli podatnik dokona potrącenia wzajemnych należności i zobowiązań (oczywiście gdy wartość transakcji przekracza na chwilę obecną 15 000 euro), nie ma prawa do zwrotu VAT w ciągu 25 dni. Tak rygorystyczne podejście może skutkować tym, że od przyszłego roku wzajemne potrącenia stracą rację bytu.

Resort finansów, w celu uspokojenia przedsiębiorców, umieścił na swojej stronie internetowej komunikat, jak nowe przepisy od przyszłego roku będą stosowane.

Z komunikatu tego wynika zatem, że ci przedsiębiorcy, którzy będą kompensowali względem siebie transakcje o większych wartościach, nie muszą się martwić pozbawieniem ich przez organy podatkowe kosztów. Tyle tylko, że obecna praktyka fiskusa pokazuje co innego. Na domiar złego również sądy administracyjne zaczynają reprezentować taki pogląd.

Przykładem jest tutaj chociażby wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20.11.2015 r. sygn. akt I FSK 1292/14, w którym to sąd odmówił skarżącej zwrotu VAT w ciągu 25 dni właśnie z uwagi na uregulowanie swoich zobowiązań poprzez potrącenie. Swoje stanowisko oparł on natomiast na wykładni art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Podobnie wypowiedział się WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 10.04.2014 r. sygn. akt III SA/Gl 1962/13).

Wspomniane wyroki, jak też reprezentowana przez organy podatkowe linia interpretacyjna, znane były na moment tworzenia ustawy nowelizującej ustawę o swobodzie działalności gospodarczej jak też ustawy o podatku dochodowym. Mało tego - w toku prac nad wprowadzonymi zmianami poruszane były występujące w tym zakresie (kompensat) wątpliwości. Ustawodawca jednakże nie pokusił się o dodanie do przepisów regulacji, która wyjaśniałaby raz na zawsze, że przy potrąceniu/kompensacie wskazane ograniczenia nie występują, jako że jest to inny od pieniężnego sposób uregulowania zapłaty, w związku z czym przepisu art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w ogóle do niego nie stosuje.

W zamian resort finansów zamieścił na swojej stronie wyjaśnienie, które wprawdzie organy podatkowe mogą respektować, niemniej wyjaśnienia takie są jedynie informacją - nie mają żadnej mocy wiążącej.

Konkludując, od przyszłego roku z przepisów wynikać będzie bezwzględny obowiązek regulowania swoich zobowiązań za pośrednictwem rachunku płatniczego, gdy wartość transakcji przekraczać będzie 15 000 zł. Niezastosowanie się do niego będzie skutkować pozbawieniem przedsiębiorcy kosztów uzyskania przychodu. Resort finansów wydał komunikat, w którym uznał, że ograniczenie to nie będzie stosowane w przypadku kompensat (potrącenia) wzajemnych zobowiązań i należności. Powyższe jednak nie ma wprost potwierdzenia w przepisach.

Obecnie też (czyli jeszcze przed wejściem w życie nowych regulacji) nie wiadomo, jak do omawianego zagadnienia podejdą w przyszłości organy podatkowe oraz sądy administracyjne. Należy jednak pamiętać, że ich stanowisko będzie wywierać wpływ nie tylko w podatku dochodowym, ale i VAT. Dlatego też, mimo zapewnień resortu finansów, kompensata może podlegać pod reżim art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.