VAT od środków trwałych przekazanych z firmy do gospodarstwa rolnego

Przeczytaj także: Odliczenie podatku VAT po utracie/rezygnacji ze zwolnienia

Załóżmy, że nasz przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą w branży budowlanej (głównie rozbiórki), z tytułu której jest czynnym podatnikiem VAT. Obok firmy posiada także gospodarstwo rolne, gdzie korzysta ze statusu rolnika ryczałtowego. Na potrzeby firmy kupił ciągnik rolniczy oraz przyczepę służące do prac rozbiórkowych. Od zakupów tych odliczył podatek naliczony. Obecnie prowadzoną firmę zamierza zlikwidować, zaś pozostałe na dzień likwidacji ciągnik oraz przyczepę przeznaczyć na potrzeby prowadzonego gospodarstwa rolnego. Czy w takim przypadku musi się liczyć z koniecznością oddania fiskusowi VAT-u od nich (czy to w postaci podatku należnego od wycofania maszyn z firmy czy też korekty podatku naliczonego)?

Oczywiście opisane maszyny są tutaj jedynie przykładami. Równie dobrze może chodzić o samochód, inny sprzęt budowlany, elektronarzędzia, sprzęt komputerowy czy inne składniki majątku należące do firmy.

Co mówią przepisy?

Otóż przy likwidacji działalności gospodarczej przedsiębiorca jest zobowiązany sporządzić spis z natury, w którym wykazuje się nabyte bądź wytworzone towary, od których przysługiwało prawo do odliczenia VAT (czyli mówiąc prościej, gdy z faktur zakupowych można było odliczyć podatek). Spis taki trzeba wycenić i naliczyć od niego VAT wg właściwych stawek na dzień takiej likwidacji. Informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości i o kwocie podatku należnego, należy dołączyć do deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu (czyli likwidacji firmy) - a więc do ostatniej składanej deklaracji.

Mówiąc zatem w pewnym uproszczeniu, opodatkować należy wszystkie towary, które pozostały przedsiębiorcy na dzień likwidacji firmy, a przy zakupie bądź wytworzeniu których mógł on odliczyć podatek naliczony. Warto też pamiętać, że nie chodzi tutaj tylko o tzw. towary handlowe czy materiały (służące produkcji), ale także pozostałe składniki majątkowe, czyli m.in. środki trwałe oraz wyposażenie firmy. Powyższe obowiązki wynikają z art. 14 ustawy o VAT.


Można by się też pokusić o wycofanie wskazanych składników majątku z firmy przed jej likwidacją. Niestety i takie działanie będzie skutkować koniecznością wykazania VAT. Art. 7 ust. 2 ustawy o VAT mówi bowiem, że na równi z odpłatną dostawą towarów (a więc ich sprzedażą) traktuje się nieodpłatne przekazanie towarów należących do przedsiębiorstwa chociażby na potrzeby osobiste przedsiębiorcy, jeżeli przysługiwało mu, w całości lub części (z pewnymi nielicznymi wyjątkami) prawo do odliczenia VAT od ich zakupu, importu czy wytworzenia.

Ratuje działalność rolnicza

Definicja działalności gospodarczej w podatku VAT jest bardzo szeroka - szersza aniżeli w podatku dochodowym czy ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Otóż obejmuje ona nie tylko pozarolniczą działalność gospodarczą, ale także m.in. działalność rolniczą.

Nawet obowiązki w zakresie dokumentowania ich sprzedaży zostały co do zasady przerzucone na nabywców - to czynni podatnicy VAT dokonujący zakupu od tzw. rolnika ryczałtowego, są obowiązani wystawić fakturę VAT RR dokumentującą zawartą transakcję. Rolnik ją jedynie podpisuje oraz przechowuje jeden egzemplarz u siebie.

To oznacza jednocześnie, że nie musi tutaj naliczać VAT należnego, który trzeba by oddać fiskusowi.

Uwaga na korektę VAT

Niestety powyższe nie jest równoznaczne z tym, że w ogóle VAT-u oddać nie będzie trzeba. Wszystko bowiem zależy od tego, za ile wskazane składniki majątku zostały nabyte i kiedy. Te dwa czynniki decydują bowiem o ewentualnej korekcie VAT naliczonego od dokonanych zakupów.

I tak, jeżeli któraś z tych maszyn kosztowała do 15 tys. zł, korektą VAT nie trzeba się przejmować, gdy pomiędzy jej przyjęciem do używania a przeznaczeniem do działalności rolniczej upłynął okres dłuższy aniżeli rok. Gdy były one droższe - okres korekty obejmuje 5 lat licząc od roku przyjęcia ich do używania.