Przejęcie firmy i darowizna środków trwałych bez podatku VAT

Przeczytaj także: Darowizna "firmowego" lokalu dla dziecka w podatku VAT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą od 2007 r. W 2014 r. nabył nieodpłatnie do swojej firmy przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego swojej żony. W skład nabytego przedsiębiorstwa wchodził zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej (w szczególności były to: środek trwały, wyposażenie, środki pieniężne, umowy, księgi podatkowe). Czynność ta nie podlegała VAT.

Po nabyciu tego przedsiębiorstwa wnioskodawca kontynuuje jego prowadzenie w ramach własnej indywidualnej działalności gospodarczej. Jednym z elementów nabytego przedsiębiorstwa był środek trwały - ładowarka, przy zakupie której żona odliczyła w 2008 r. podatek VAT.

W związku z nieodpłatnym przekazaniem przedsiębiorstwa żona wnioskodawcy nie dokonała korekty podatku VAT od zakupu tej maszyny. Po prawie 2 latach jej wykorzystywania w swojej firmie zainteresowany zamierza przekazać ją obecnie w drodze darowizny stryjowi.

W związku z powyższym wnioskodawca zadał pytanie, czy przekazanie maszyny w drodze darowizny będzie podlegać VAT? Czy jest on obowiązany do skorygowania odliczonego przez żonę podatku? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy i odstąpił od jego uzasadnienia prawnego. Stanowisko to było następujące:

„(...) Zdaniem Wnioskodawcy, art. 7 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Zgodnie zaś z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 (czyli dostawę odpłatną), rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny
- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. adam88xx - Fotolia.com

Przejęcie firmy i darowizna środków trwałych bez podatku VAT

Przedsiębiorca rozliczający VAT, który dokonuje przejęcia przedsiębiorstwa innego podatnika VAT, nie ma obowiązku korygowania odliczonego przez poprzednika podatku od nabytego majątku. Następnie przekazując składniki majątku nabytego przedsiębiorstwa w formie darowizny, nie musi naliczać podatku należnego.

Jak wynika z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie „transakcji zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem zbycia jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Natomiast reguły dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekt podatku naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego do dokonywania korekty zostały określone w art. 91 ustawy.

Jak stanowi art. 91 ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym, są zaliczane do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1 podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Korekty, o której mowa powyżej dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej - w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy (ust. 3).

W przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty (ust. 4). W takim przypadku korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż, a w przypadku opodatkowania towarów zgodnie z art. 14 - w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym w stosunku do tych towarów powstał obowiązek podatkowy (ust. 5).

Jak stanowi natomiast art. 91 ust. 6 ustawy o VAT, w przypadku, gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną:
1. opodatkowane - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi;
2. zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu - w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu.

Zgodnie zaś z art. 91 ust. 9 ustawy o VAT, w przypadku zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, korekta określona w ust. 1-8 jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Z ww. regulacji wynika, że w przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, obowiązek dokonania ewentualnej korekty podatku naliczonego spoczywa na nabywcy. Nabywca przedsiębiorstwa/zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest zatem beneficjentem praw i obowiązków zbywcy w zakresie korekty podatku VAT odliczonego.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny, zdaniem Wnioskodawcy, przekazanie w formie darowizny maszyny ładowarki nabytej w 2014 r. od żony w ramach nieodpłatnego przekazania przedsiębiorstwa nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż przy jej nabyciu Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego (czynność nieodpłatnego przekazania przedsiębiorstwa nie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT). W ocenie Wnioskodawcy, nie będzie ponadto obowiązany do korekty podatku VAT naliczonego odliczonego przez żonę w 2008 r., gdyż planowana darowizna maszyny będzie miała miejsce po upływie tzw. okresu korekty, który w przypadku środków trwałych o wartości powyżej 15.000 zł. wynosi 5 lat (art. 91 ust. 2 ustawy o VAT).

Takie też stanowisko prezentowane jest w interpretacjach organów podatkowych (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 maja 2011 r. nr IPPP1-443-618/11-2/Igo, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 7 grudnia 2009 r., nr IBPP/443-698/09/IK).(...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów