Podatek CIT: Różne daty na fakturze VAT a przeliczanie walut obcych

Przeczytaj także: Jaki kurs walut obcych do przeliczenia kosztu podatkowego?

Załóżmy dla przykładu, że faktura została wystawiona dnia 21 września 2016 r. i dokumentuje zakup towaru z dnia 19 września 2016 r. Pomimo, że jest to transakcja krajowa, a więc zawarta pomiędzy polskimi firmami, kwoty na fakturze zostały wyrażone w walucie obcej - EURO. Jednocześnie podatek VAT został na niej przeliczony na złote polskie po kursie z 16 września 2016 r. (co także znalazło się na fakturze).

Jaki kurs powinien w takim przypadku zastosować nabywca prowadzący opodatkowany podatkiem dochodowym od osób prawnych?

Ustawa o CIT jako zasadę wskazuje, że jeżeli koszty zostały poniesione w walutach obcych, do ich przeliczenia na złote polskie należy stosować średni kurs ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 15.05.2015 r. nr IPPB5/4510-149/15-2/IŚ wyjaśnił, że „(...) podstawą ewidencji księgowej są dane wynikające z określonego dokumentu (faktury, rachunku czy innego dowodu księgowego), sporządzonego (wystawionego) w konkretnym dniu, który to dzień odzwierciedla moment danego zdarzenia gospodarczego, a w przypadku kosztów – moment poniesienia tych kosztów.

Jak już zasygnalizowano wyżej, nie należy jednak utożsamiać momentu poniesienia kosztów z potrącalnością kosztów dla celów podatku dochodowego od osób prawnych, gdyż są to dwie odrębne kwestie.

Zanim koszt zostanie odpowiednio zaliczony w czasie do rachunku podatkowego (potrącony wg obowiązujących w updop zasad, a w przypadku kosztów bezpośrednich przyporządkowany do odpowiadających mu przychodów), musi być on w pierwszej kolejności poniesiony i to poniesiony w konkretnej dacie. Jeżeli koszt dokumentowany jest fakturą, to data faktury jest właśnie datą poniesienia kosztu, do której należy odnosić się przy przeliczaniu na złote kosztów poniesionych w walucie obcej.(...)”

W związku z powyższym po stronie nabywcy z punktu widzenia kosztów to data wystawienia faktury a nie data sprzedaży towaru czy usługi jest istotna w zakresie przeliczenia jej wartości na złotówki. Należy przy tym pamiętać, że moment odniesienia obliczonej kwoty w ciężar kosztów uzyskania przychodu może być zupełnie inny. Wracając do naszego przykładu nabywca do przeliczenia kosztu z faktury powinien przyjąć średni kurs NBP z dnia 20 września 2016 r.

Co z kursem na fakturze?

Faktura jest dokumentem, którego zasady wystawiania reguluje ustawa o VAT. Określa ona m.in. że wartości na fakturze mogą być wyrażone w walutach obcych, niemniej przynajmniej kwota podatku musi zostać przeliczona tutaj na złote.

Przeliczenia takiego dokonuje się wg średniego kursu NBP danej waluty obcej z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego powstanie obowiązku podatkowego (czyli mówiąc w pewnym uproszczeniu - poprzedzającego sprzedaż). Wyjątek od tej zasady obejmuje faktury wystawione przed sprzedażą, z czym jednak my nie mamy do czynienia.

Ponieważ nasza faktura dotyczy sprzedaży towaru, obowiązek podatkowy od niej powstaje w dacie tej sprzedaży (czyli zakończenia dostawy). Faktura została wystawiona kilka dni później. Dlatego też sprzedawca do przeliczenia VAT na złote zastosował średni kurs NBP z dnia poprzedzającego dzień sprzedaży a nie dzień wystawienia faktury. Po takim kursie wykaże u siebie VAT należny, zaś nabywca VAT naliczony.

Na marginesie warto też dodać, że kurs podany na fakturze będzie dla sprzedawcy właściwy przy określaniu wartości przychodu na potrzeby podatku dochodowego (ten bowiem co do zasady powstaje w dniu dokonania sprzedaży).

Docelowo zaś wartość przychodu u sprzedawcy jak też wartość kosztu u nabywcy skorygują różnice kursowe wyliczone po dokonaniu zapłaty i zastosowaniu kursu faktycznego.