Umowa deweloperska upoważnia do ulgi mieszkaniowej

Przeczytaj także: Domek letniskowy jako własne cele mieszkaniowe w podatku dochodowym

Spór tyczył się o wykładnię art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W rozpatrywanej przez sąd sprawie podatniczka sprzedała w 2013 r. mieszkanie. Zadeklarowała też, że uzyskane z tego tytułu pieniądze przeznaczy na własne cele mieszkaniowe, czyli zakup nowego mieszkania w stanie deweloperskim.

W związku z tym podpisała ona u notariusza umowę deweloperską, na mocy której wpłaciła określoną kwotę na poczet kupowanego mieszkania (pokrywającą całą jego cenę).
Po podpisaniu umowy deweloperskiej skarżąca uzyskała wpis w księgach wieczystych - "Roszczenie o wybudowanie budynku nr 17, wyodrębnianie lokalu mieszkalnego nr 39 i przeniesienie własności tego lokalu i praw związanych z lokalem".

Otrzymała ona także fakturę od dewelopera potwierdzającą dokonanie zapłaty. Samo ukończenie inwestycji oraz podpisanie finalnego aktu notarialnego przenoszącego prawo własności nieruchomości z firmą deweloperską ma nastąpić wraz z zakończeniem prac budowlanych w 2016 r.

Jej zdaniem podjęte przez nią działania uprawniają do skorzystania ze zwolnienia z PIT. Ustawodawca wymaga bowiem wyłącznie celowości działania podatnika dla spełnienia przesłanek warunkujących zastosowanie zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy. Nie wymaga natomiast, aby podatnik nabył określone prawo we wskazanym w tym przepisie terminie. Dla pewności spytała jednak o to także fiskusa. Ten jej optymizmu nie podzielił.

Udzielający odpowiedzi Dyrektor Izby Skarbowej uznał, że zarówno zawarcie umowy deweloperskiej, jak też dokonanie, stosownie do tej umowy, wpłaty na poczet ceny, bez wątpienia mogą prowadzić do nabycia własności nieruchomości lub praw, ale nie są z nim równoważne. Treścią takiej umowy jest jedynie zobowiązanie się stron do zawarcia umowy przyrzeczonej (przenoszącej własność), lecz tej własności sama umowa nie przenosi. Brak umowy przeniesienia własności nieruchomości lub prawa majątkowego ma oczywisty skutek w postaci braku nabycia własności tych rzeczy lub praw, a tym samym powoduje niewypełnienie warunku do skorzystania ze zwolnienia w podatku dochodowym.

WSA frontem do podatnika

Takiego podejścia fiskusa nie zaakceptował skład orzekający WSA rozpatrujący skargę podatniczki.

Zdaniem WSA wbrew twierdzeniom organu warunkiem uzasadniającym zastosowanie zwolnienia nie jest definitywne nabycie własności lokalu.

Cytowany przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy w żaden sposób nie uzależnia bowiem prawa do skorzystania ze zwolnienia od dokonania definitywnego nabycia prawa do mieszkania.

Sąd przypomniał, że celem wprowadzenia tego przepisu było preferowanie przeznaczenia przez podatników środków pieniężnych uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych (por. wyrok WSA w Łodzi z dnia 25 listopada 2015 r., sygn. akt I SA/Łd 969/15, wyrok WSA w Olsztynie z 20 października 2015 r., sygn. akt I SA/Ol 555/15).

WSA podkreślił, że ustawodawca wymaga wyłącznie celowości działania podatnika dla spełniania przesłanek warunkujących zastosowanie zwolnienia. Nie wymaga natomiast, by podatnik nabył określone prawo we wskazanym w tym przepisie terminie. W związku z powyższym nie budzi wątpliwości, że okoliczność zawarcia umowy deweloperskiej i fakt uiszczenia określonej w niej kwoty jest działaniem podatnika równoznacznym z poniesieniem wydatków na własne cele mieszkaniowe. Jeżeli zatem w określonym wyżej terminie skarżąca wydatkuje na rzecz dewelopera tytułem umowy deweloperskiej środki otrzymane ze sprzedaży mieszkania oraz po wybudowaniu przez dewelopera tego lokalu mieszkalnego na rzecz wnioskodawczyni zostanie na podstawie ustanowiona odrębna własność lokalu mieszkalnego, a prawo własności zostanie przeniesione na skarżącą, zostaną wówczas spełnione przesłanki uzasadniające zastosowanie zwolnienia.