Ulga na dzieci u małżonków: odlicza ten, kto wychowuje

Przeczytaj także: Rozliczenie roczne gdy etat, podatek liniowy i małoletnie dziecko

W rozliczeniu PIT za 2010 r. skarżąca wykazała pełną kwotę ulgi na małoletnie dziecko, czyli 1 112,04 zł. Jednocześnie jej mąż i ojciec dziecka dokonał odliczenia ulgi w kwocie 556,02 zł. Doszło w związku z tym do przekroczenia limitu ulgi przysługującego na jedno dziecko, wskutek czego organ podatkowy po przeprowadzeniu postępowania określił skarżącej zobowiązanie podatkowe uznając, że każdy z małżonków miał prawo do ulgi w połowie jej wysokości.

Na powyższe skarżąca się nie zgodziła wskazując, że od grudnia 2009 r. jej mąż w żaden sposób nie sprawuje faktycznej opieki nad dzieckiem. Sprawa trafiła do sądu lecz WSA poparł podejście organów podatkowych. Dopiero rozpatrzenie skargi kasacyjnej przez NSA było dla skarżącej korzystne.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że użyty w art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwrot „wykonywanie władzy rodzicielskiej” nie oznacza tego samego, co "posiadanie władzy rodzicielskiej” w rozumieniu przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Ustawodawca w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zdefiniował pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej”, jak również nie zdecydował się na odesłanie do poszczególnych przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dotyczących sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej. Mając na względzie zasadę autonomii prawa podatkowego należy zatem przyjąć, że tylko w ramach wykładni systemowej zewnętrznej można posiłkować się przepisami tego kodeksu, w których wymienione zostały tylko niektóre składniki „władzy rodzicielskiej”.

NSA podkreślił, że należy odróżnić treść władzy rodzicielskiej od jej wykonywania. Samo posiadanie władzy rodzicielskiej, w tym jej powierzenie jednemu z rodziców i jej pozbawienie drugiego, nie oznacza jeszcze jej wykonywania.

O wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego oraz sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie tej władzy polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka.

W celu nabycia prawa do ulgi prorodzinnej podatnik musi w danym roku podatkowym wykonywać, a nie jedynie posiadać władzę rodzicielską.