Wynajem samochodu osobowego zawsze z podatkiem u źródła?

Przeczytaj także: Wynajem samochodu z zagranicy bez podatku u źródła

W myśl art. 21 ust.1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako ustawa o PDOP), podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 (tj. podmioty nie mające siedziby lub zarządu na terytorium RP), przychodów z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how), ustala się w wysokości 20% przychodów.

Stosownie do art. 21 ust. 2 ustawy o PDOP, przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.


Na mocy art. 21 ust. 2 i art. 26 ust. 1 ustawy o PDOP, podatnik będzie miał prawo do niepobrania podatku lub do obniżenia stawki podatku, jeżeli tak wynika z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Warunkiem jest jednak udokumentowanie miejsca siedziby podmiotu zagranicznego dla celów podatkowych uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji. Jeśli odbiorca należności nie przedstawi certyfikatu rezydencji, to podatnik je wypłacający ma obowiązek pobrania 20% podatku u źródła. Natomiast, jeśli podatnik otrzyma taki certyfikat od zagranicznego kontrahenta, wówczas ma prawo zastosowania stawki podatku wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobrania podatku.

Analizowanego pojęcia nie można bowiem zawężać do urządzeń wykorzystywanych bezpośrednio przy produkcji (por. np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 20.09.2011r., znak: ILPB4/423-214/11-2/ŁM, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 18.02.2013r., znak: ITPB4/423-16/12/AM).

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 03.04.2012r. sygn.akt II FSK 1933/10 wskazał, że: „W grupie (zbiorze) urządzeń przemysłowych ustawodawca zawarł również środki transportu. Zwrot normatywny "w tym również" umieszczony po przecinku ma charakter zwrotu wtrąconego, który informuje adresata, że w zbiorze urządzeń przemysłowych są także środki transportu. W związku z powyższym, płatności dokonywane kontrahentowi zagranicznemu z tytułu korzystania z samochodu – w tym osobowego – stanowią należność za korzystanie z urządzenia przemysłowego w rozumieniu art. 21 ust.1 pkt 1 ustawy o PDOP, a co za tym idzie – na gruncie ustawy o PDOP – podlegają opodatkowaniu podatkiem u źródła.”

Opodatkowanie u źródła (jako należności licencyjne) kwot uiszczanych za wynajem samochodów, przewidują co do zasady, także zawarte przez Polskę umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (np. umowa zawarte przez Polskę z Niemcami czy Austrią), stanowią one bowiem z reguły o należnościach licencyjnych za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, które obejmuje także środki transportu.

Jeżeli definicja należności licencyjnych nie obejmuje płatności z tytułu użytkowania lub prawa do użytkowania urządzenia przemysłowego, to płatności z tego tytułu są co do zasady uznawane na gruncie umowy międzynarodowej za zyski przedsiębiorstw. Tytułem przykładu można tu przywołać umowę między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Francuskiej w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku (dalej jako UPO). Na gruncie tej umowy, definicja należności licencyjnych została ustalona w sposób odmienny, niż w większości umów. Stosownie do art.12 ust.4 UPO, nie podlegają zaliczeniu do należności licencyjnych opłaty za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego.

Powyższe oznacza, że wykorzystywanie samochodu osobowego, choć stanowi należność, o której mowa w art. 21 ust. 1 ustawy o PDOP, to jednak nie stanowi należności licencyjnej na gruncie UPO. Z tego też powodu, na gruncie UPO należność ta powinna być traktowana jako tzw. zysk przedsiębiorstwa, w przypadku którego UPO przewiduje brak opodatkowania w Polsce (art. 7 UPO, o ile przedsiębiorca francuski nie posiada zakładu w Polsce). Na gruncie UPO, należność uiszczana do podmiotu francuskiego za wynajem samochodu nie podlega opodatkowaniu podatkiem u źródła. Warunkiem jest jednak posiadanie przez podatnika certyfikatu rezydencji kontrahenta, zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o PDOP.

Podsumowując, na gruncie art. 21 ust. 1 ustawy o PDOP, samochody są uznawane za urządzenia przemysłowe. Z kolei na podstawie UPO, która nie zalicza płatności za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego, a także środka transportu do należności licencyjnych, posiadanie przez podatnika certyfikatu rezydencji podmiotu zagranicznego, na rzecz którego dokonywana jest wypłata należności, pozwoli na zastosowanie pełnego wyłączenia z opodatkowania podatkiem u źródła. Jeżeli natomiast podatnik nie będzie posiadał certyfikatu rezydencji kontrahenta, potrącony powinien zostać przez niego, jako płatnika, podatek wg stawki ustalonej zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o PDOP, tj. 20%.