Umorzenie pożyczki z Funduszu Pracy bez podatku dochodowego?

Przeczytaj także: Umorzenie kredytu mieszkaniowego bez podatku dochodowego

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca - jednostka samorządowa - udziela dotacji czy pożyczek bezrobotnym z Funduszu Pracy w celu ich aktywizacji zawodowej. Pożyczki te jednakże nie zawsze są spłacane. Wnioskodawca, w drodze decyzji administracyjnej, może takie należności umorzyć, wraz z naliczonymi odsetkami za zwłokę oraz innymi kosztami związanymi z egzekucją tych należności.

Odsetki są wymagalne i naliczane sukcesywnie, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa do momentu ich umorzenia.

Pożyczki takie są udzielane osobom bezrobotnym w celu podjęcia przez nie działalności gospodarczej. Zadano pytanie, czy umorzenie takich pożyczek wiąże się z powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu, w związku z czym wnioskodawca jest obowiązany do wystawienia dłużnikowi PIT-8C? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. SylaK - Fotolia.com

Umorzenie pożyczki z Funduszu Pracy bez podatku dochodowego?

Ustawa podatkowa wskazuje, że umorzone pożyczki z Funduszu Pracy są wyłączone spod przychodów z działalności gospodarczej.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne – to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu – przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu.

Zgodnie z art. 8 Ordynacji podatkowej płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepisy prawa podatkowego, o których mowa w art. 8 Ordynacji podatkowej, zawarte są m.in. w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w której w Rozdziale 7 „Pobór podatku lub zaliczek na podatek przez płatników”, umiejscowiono przepisy dotyczące zasad obliczania, poboru i odprowadzania do właściwego urzędu skarbowego podatku lub zaliczek na podatek przez płatników.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, odrębnym źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy źródłem przychodów są „inne źródła”.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

W myśl art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

W myśl art. 14 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 125.

Zgodnie z art. 42a ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Stosownie do art. 44 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej, o której mowa w art. 14, są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy według zasad określonych w ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 3f-3h.

Jak wynika z powyższego, podatnicy uzyskujący dochody ze źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalności gospodarcza, sami dokonują opodatkowania tych dochodów.

Wskazany przez Wnioskodawcę art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 6, w tym z tytułu zaciągniętych kredytów (pożyczek), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy.

Skoro zatem osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej osiągnęły korzyść majątkową to należy u nich rozpoznać przychód z tytułu umorzenia przez Wnioskodawcę należności w postaci udzielonych pożyczek oraz naliczonych odsetek za zwłokę od tych pożyczek, a także kosztów upomnienia i innych kosztów związanych z egzekucją tych należności.

Jednakże wskazać należy, że powyższy przychód – pomimo, że na moment umorzenia świadczenia te osoby fizyczne nie prowadzą działalności gospodarczej – jest przychodem z działalności gospodarczej, skoro pożyczka została udzielona w związku z działalnością gospodarcza.

Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do pobrania i odprowadzania zaliczek na podatek z tego tytułu, bowiem opodatkowanie przychodu ze źródła jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza jest obowiązkiem osoby fizycznej, która osiągnęła ten przychód. Wnioskodawca tym samym nie będzie również zobowiązany do wystawienia informacji PIT-8C. (...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów