Skutki spóźnionego obowiązku podatkowego w deklaracji VAT

Przeczytaj także: Kluczowe zmiany przepisów prawa podatkowego w 2016 r.

Aby prawidłowo rozliczyć podatek VAT przedsiębiorca musi przede wszystkim prawidłowo określić moment powstania obowiązku podatkowego od swojej sprzedaży. A czynność ta do prostych nie należy. Ustawodawca wprowadził bowiem z jednej strony regułę ogólną mówiącą, że obowiązek ten powstaje z chwilą wykonania usługi bądź zakończenia dostawy towarów, z drugiej jednakże zawarł szereg wyjątków od tej zasady.

Odnalezienie odpowiedniego przepisu i zastosowanie się do niego nie daje przy tym stuprocentowej pewności, że błąd nie wystąpi, czego przykładem są chociażby wspomniane już wyżej usługi budowlane. Przez długi czas fiskus podzielał bowiem pogląd, iż momentem wykonania takich usług jest podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego. Obecnie natomiast skarbówka stoi na stanowisku, że czynność formalna w postaci podpisania takiego protokołu (czyli odbioru robót) nie jest tożsama z faktycznym zakończeniem prac, zaś dla VAT istotny jest właśnie moment zakończenia robót.

Jak zachować się w sytuacji, gdy obowiązek podatkowy zostanie tutaj wykazany z opóźnieniem i zamiast przykładowo w deklaracji VAT-7 za marzec zostanie rozliczony w deklaracji za czerwiec?

Otóż należy pamiętać, że samo „wykazanie” obowiązku podatkowego i rozliczenie podatku VAT z tytułu danej czynności, to za mało. Konieczne jest bowiem sporządzenie takiego rozliczenia w odpowiednim okresie.

Niestety powyższe bardzo często wiąże się z dodatkowymi obciążeniami podatkowymi. Jeżeli bowiem wskazane działanie spowodowało powstanie zaległości podatkowej, tę należy uregulować wraz z odsetkami za zwłokę. Zaległość taka powstanie za okres, w którym VAT powinien zostać rozliczony.

Natomiast wskutek złożenia korekty deklaracji za okres, w którym błędnie wykazano VAT należny, bardzo często wystąpi nadpłata podatku. Tej jednak fiskus z odsetkami nie odda.

Jeżeli natomiast w deklaracjach takich wykazano kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następne okresy rozliczeniowe, prawidłowe rozliczenie podatku będzie skutkować złożeniem większej liczby korekt deklaracji.

Bez uzasadnienia przyczyn korekty....

Począwszy od 1 stycznia 2016 r. na mocy zmienionych przepisów ustawy Ordynacja podatkowa, korekta deklaracji nie wymaga już dołączenia do niej pisemnego uzasadnienia przyczyn jej złożenia. Podatnik powinien jednakże złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty, gdy ta wskutek korekty deklaracji wystąpi.

...ale niekiedy z karnymi odsetkami za zwłokę

Obowiązujące od tego roku przepisy Ordynacji podatkowej wprowadziły (obok zniesienia obowiązku dołączania pism uzasadniających przyczyny korekty) jeszcze jedną, bardzo ważną zmianę - naliczanie obniżonych i podwyższonych odsetek za zwłokę.

Otóż mówiąc w pewnym uproszczeniu, jeżeli o popełnionym błędzie podatnik zorientuje się w ciągu 6 miesięcy i w tym też czasie go naprawi (razem z zapłatą daniny), ma prawo do zastosowania do powstałej zaległości podatkowej odsetki w wysokości połowy odsetek zwykłych.

Jeżeli jednak błąd taki wykryje nie on, a pracownicy fiskusa, zaś kwota zaniżonego podatku przekracza 25% kwoty należnej i będzie wyższa niż pięciokrotna wysokość minimalnego wynagrodzenia, odsetki zostaną naliczone w wysokości 150% ich zwykłej wysokości.