Podatek od wartości dodanej w podatku dochodowym

Przeczytaj także: Zagraniczny VAT od sprzedaży jest przychodem podatkowym?

Jeszcze kilka lat temu polski fiskus zrównywał polski podatek od towarów i usług z płaconym za granicą podatkiem od wartości dodanej, co niekorzystnie przekładało się na koszty podatkowe firm. Dlaczego? Otóż traktowanie zagranicznego podatku od wartości dodanej tak samo jak polskiego VAT skutkowało tym, że nie można go w zasadzie było zaliczać w ciężar kosztów uzyskania przychodu.

Powyższe jednak musiało wiązać się z wystąpieniem przez podatnika o zwrot zagranicznego podatku i dopiero uzyskanie decyzji odmawiającej takiego zwrotu uprawniało polską firmę do zaliczenia go w koszty. Prawa takiego nie mieli natomiast ci podatnicy (zdaniem fiskusa), którzy o zwrot w ogóle nie występowali (jako że nie mogli oni wiedzieć, czy podatek im zostanie zwrócony czy też nie).

Powyższe jednak się zmieniło pod naporem sądów. Obecnie pod względem kosztów podatek od wartości dodanej nie jest zrównany z krajowym VAT-em (ograniczenia w zakresie zaliczania takiego „podatku” do kosztów odnoszą się jedynie do podatku od towarów i usług - zdefiniowanego w ustawie o podatku od towarów i usług). Dzięki temu zagraniczne faktury trafiają do kosztów w kwotach brutto, zaś późniejszy ewentualny zwrot podatku od wartości dodanej z zagranicy jest uznawany jako przychód podatkowy.

Niestety rozwiązanie takie, jakże pozytywne pod względem rozliczania kosztów, jest negatywne przy deklarowaniu przychodów. Dlaczego?

Ustawodawca odnosi się tutaj to podatku od towarów i usług. W związku z tym, ponieważ podatek od wartości dodanej nie jest traktowany jako podatek od towarów i usług, stanowi przychód w myśl przepisów ustaw o podatkach dochodowych.

O takiej wykładni przepisów przez fiskusa przekonała się m.in. spółka, która otrzymała interpretację indywidualną od Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 11.05.2016 r. nr IBPB-1-2/4510-284/16/MS. Zainteresowana świadczyła na terenie Niemiec usługi budowlane. A ponieważ jej klientami były zarówno inne firmy, jaki osoby prywatne, musiała dokonać w tym kraju rejestracji na potrzeby podatku od wartości dodanej.

Na fakturach dokumentujących usługi wykonane na nieruchomościach w Niemczech dolicza ona w związku z tym i odprowadza obowiązujący w tym kraju podatek od wartości dodanej w wysokości 19%. Spółka miała wątpliwość, w jakiej kwocie powinna rozpoznać przychód z tytułu świadczenia tych usług.

Katowicka izba uznała, że skoro podatek od towarów i usług nie jest tożsamy z podatkiem od wartości dodanej, zaś ustawa o podatku dochodowym z przychodów wyłącza jedynie ten pierwszy, to podatek od wartości dodanej wynikający z wystawianych przez spółkę faktur za granicą należy doliczyć do przychodu i opodatkować.

Podobną odpowiedź od fiskusa otrzymała podatniczka, która prowadziła swoją firmę na własne nazwisko, zaś w podatku dochodowym korzystała z opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym. Świadczyła ona usługi budowlane dla klientów z terytorium Królestwa Szwecji. Dlatego też dokonała tam rejestracji na potrzeby podatku od wartości dodanej, który nalicza w wysokości aż 25%.

Organ wydający interpretację uznał, że na potrzeby podatku dochodowego przez podatek od towarów i usług należy rozumieć podatek, o którym mowa w ustawie o podatku od towarów i usług. Natomiast podatkiem od wartości dodanej jest podatek od wartości dodanej nakładany na terytorium innych państw członkowskich, z wyjątkiem podatku od towarów i usług nakładanego polską ustawą o VAT.

Zadniem organu zatem nie ma podstaw prawnych, aby uzyskane na terytorium Szwecji przychody pomniejszać o zapłacony tam podatek od wartości dodanej, bowiem jak wskazano podatek od wartości dodanej nie jest tożsamy z podatkiem od towarów i usług (nie jest tym podatkiem), o którym mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W rezultacie podlegającym opodatkowaniu w Rzeczypospolitej Polskiej przychodem z tytułu prowadzonej przez wnioskodawczynię działalności gospodarczej będą przychody uzyskane ze świadczenia usług na terytorium Szwecji wykazywane w wartości brutto, a więc bez ich pomniejszenia o podatek od wartości dodanej.

Nadzieja w sądach?

Z takim podejściem nie zgodził się jednak WSA w Gdańsku w wyroku z dnia 06.04.2016 r., sygn. akt I SA/Gd 86/16. W opisanej wyżej sprawie sąd przywołał wyrok NSA z 4 lipca 2013 r., sygn. akt II FSK 1545/11 i podzielił wyrażony w nim pogląd, że „podatek od wartości dodanej” jest synonimem „podatku od towarów i usług”.

WSA podkreślił, że definicja legalna zawarta w art. 2 pkt 11 ustawy o VAT pełni tylko funkcję porządkującą pojęcia języka prawnego, nie jest natomiast przepisem materialnym, który obok podatku od towarów i usług konstytuuje nową formę opodatkowania – podatek od wartości dodanej. Tym samym należy przyjąć, że w świetle art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, u podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług, którego adekwatną nazwą w zakresie obrotu unijnego na gruncie ustawy o VAT, w myśl art. 2 pkt 11 tej ustawy, jest określenie "podatek od wartości dodanej".

Niestety w związku z powyższym istnieje realna obawa, iż na nowo rozgorzeje spór wokół rozliczania podatku od wartości dodanej na gruncie podatku dochodowego.