Nieodpłatne używanie obcych środków trwałych w podatku dochodowym

Przeczytaj także: Umorzenie odsetek/pożyczki od wspólnika spółki osobowej

Zarówno ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych jak i ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych wskazują, kiedy oraz w jaki sposób należy określić przychód podlegający opodatkowaniu z tytułu świadczeń, które podatnik otrzymał nieodpłatnie bądź częściowo odpłatnie. Regulacjami tymi są w przypadku CIT-u art. 12 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 6 i 6a ustawy, zaś w przypadku PIT-u art. 11 w zw. z art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy (w zakresie przychodów z działalności gospodarczej).

Przepisy te nie wskazują wprawdzie, co należy rozumieć przez świadczenia nieodpłatne (czy częściowo odpłatne), niemniej w praktyce przyjęło się, że do to wszelkiego rodzaju zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku podatnika bez świadczenia wzajemnego.

W powyższym mieszą się zatem także otrzymanie w celu nieodpłatnego używania składnika majątku innej firmy. Niemniej tutaj nie zawsze o przychodzie można mówić, co potwierdził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 28.09.2015 r. nr IBPB-1-2/4510-267/15/AK.

W rozpatrywanej sprawie firma wykorzystywała specjalistyczne maszyny i urządzenia należące do jej kontrahentów w celu produkcji określonych elementów samochodowych o wymaganej jakości wyłącznie na ich rzecz.

Zdaniem wnioskującej spółki o podlegającym opodatkowaniu przychodzie z tytułu nieodpłatnych świadczeń nie może w opisanej sytuacji być mowy. Przychód bowiem mógłby wystąpić jedynie wówczas, gdyby spółka odnosiła korzyści, w zamian za które nie byłaby obowiązana do świadczenia wzajemnego na rzecz swoich kontrahentów.

Trudno natomiast mówić o braku ekwiwalentności w sytuacji, gdy firma w zamian możliwość korzystania ze środków pracy drugiej strony umowy jest obowiązana do określonego działania/zachowania (wykonania określonego zlecenia).
Otrzymane składniki majątku może ona bowiem wykorzystywać wyłącznie w celu realizacji danego zlecenia (bądź zleceń w postaci chociażby produkcji określonej ilości i jakości towarów). Nadto otrzymując takie składniki majątku do używania, firma zobowiązuje się do utrzymania określonej jakości produkcji, a bardzo często też sprzedaży wyprodukowanych produktów kontrahentowi po niższej cenie. Korzyść z tytułu udostępnienia środków pracy uzyskują tutaj zatem obie strony umowy.

„(...) Dla celów podatkowych, przez nieodpłatne świadczenia należy więc rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie w majątku podatnika, mające konkretny wymiar finansowy. Powstanie przychodu ze świadczeń nieodpłatnych należy zatem rozważyć zawsze wtedy, gdy podatnik podatku dochodowego od osób prawnych otrzymuje bez obowiązku świadczenia wzajemnego rzeczy lub prawa, bądź inne świadczenia lub też możliwość korzystania z rzeczy lub praw (w szczególności ze środków pieniężnych).(...)” - wyjaśnił Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 01.12.2014 r. nr IBPBI/2/423-1068/14/MO.