Samochód w firmie: kiedy nieodliczony VAT jest kosztem podatkowym?

Przeczytaj także: Paliwo do samochodu: nieodliczony VAT jest kosztem firmy

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Pracownicy spółki - przedstawiciele handlowi - odbywają podróże służbowe należącymi do niej samochodami osobowymi w celu kontaktu z klientami. Każdy taki pojazd jest używany zgodnie z regulaminem, który mówi, iż samochody mogą być wykorzystywane jedynie do celów służbowych.

Regulamin użytkowania wymaga także prowadzenia dla każdego samochodu ewidencji jego przebiegu, zwanej kartą drogową. Ewidencja taka jest dosyć szczegółowa, niemniej odbiega od tej, której ustawodawca wymaga na potrzeby podatku VAT. W związku z tym spółka odlicza jedynie połowę podatku naliczonego z faktur dokumentujących koszty eksploatacyjne tych pojazdów. Zadała pytanie, czy nieodliczony VAT może zaliczyć w ciężar kosztów uzyskania przychodu?

W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy i odstąpił od jego uzasadnienia prawnego. Stanowisko to było następujące:

„(...) Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...). Na podstawie powyższej definicji w doktrynie (Podatek dochodowy od osób prawnych - Komentarz, red. M. Wilk i in., wyd. LEX 2012) wskazuje się, że dany wydatek może być uznany za koszt uzyskania przychodów, jeśli spełnia łącznie następujące przesłanki:
• został faktycznie poniesiony,
• jego poniesienie nastąpiło w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
• nie znajduje się w katalogu wydatków nieuznawanych za koszt, wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Przydatne formularze:
Ewidencja przebiegu pojazdu VAT

Natomiast zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a) tiret drugie ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów podatek naliczony w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej. Z powyższych przepisów wynika więc ogólna zasada, zgodnie z którą podatnikowi przysługuje prawo do zaliczenia w ciężar kosztów podatkowych tej części podatku VAT, która zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług nie podlega odliczeniu. Oczywiście konieczny jest związek pomiędzy poniesionym wydatkiem związanym z używaniem pojazdu, a zachowaniem lub też zabezpieczeniem źródła przychodu. Obowiązujący obecnie art. 86a ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT mówi, że w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 (tj. wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług), stanowi 50% kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Laurent Hamels - Fotolia.com

Kiedy nieodliczony VAT jest kosztem podatkowym?

Ta część podatku VAT, która nie podlega odliczeniu, może być zaliczona w ciężar kosztów uzyskania przychodu, o ile dany wydatek wykazuje związek z uzyskiwanymi przychodami.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 3 ustawy o VAT (winno być art. 86a ust. 2 pkt 3), do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, o których mowa w ust. 1, zalicza się wydatki dotyczące nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów. Na mocy art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT, przepis art. 86a ust. 1 nie ma zastosowania w przypadku gdy pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.