Darowizna firmy w podatku dochodowym

Przeczytaj także: Darowizna firmy nie jest opodatkowana PIT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Mąż zamierza darować wnioskodawczyni prowadzoną przez siebie działalność gospodarczą. Zainteresowana po otrzymaniu tej darowizny będzie prowadziła działalność w tym samym zakresie co obecnie jej mąż. On sam natomiast po dokonaniu darowizny zakończyłby prowadzenie firmy. Umowa darowizny przyjmie tutaj formę aktu notarialnego.

Firma męża zajmuje się sprzedażą hurtową mleka, wyrobów mleczarskich, jaj, olejów i tłuszczów jadalnych. Między małżonkami istnieje wspólność majątkowa ustawowa.

W darowiźnie ma zostać przekazana cała prowadzona firma, łącznie ze wszystkimi składnikami majątkowymi oraz jej zobowiązaniami. Mąż posiada w swojej firmie m.in. środki trwałe (w postaci chociażby lokali) podlegające amortyzacji. Zainteresowana zadała pytanie, czy po przejęciu firmy będzie mogła kontynuować amortyzację otrzymanych wraz z nią środków trwałych? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następującą sytuację:

„(...) Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 2082, z późn. zm.). z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w trakcie jej trwania przez obydwoje małżonków lub jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Alliance - Fotolia.com

Darowizna firmy w podatku dochodowym

Żona, która przejęła w formie darowizny firmę od męża i będzie ją dalej prowadzić, winna kontynuować dokonywaną przez niego amortyzację środków trwałych z uwzględnieniem tych samych metod i stawek amortyzacyjnych jak i dokonanych już odpisów amortyzacyjnych.

Natomiast w myśl art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
1. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2. przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
3. prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
4. przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
5. prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
6. przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
7. wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
8. przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
9. prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
10. przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Powyższy przepis określa, zatem, co stanowi osobisty majątek każdego z małżonków. Do majątku odrębnego małżonków nie zalicza się, zatem przedmiotów służących do prowadzenia działalności gospodarczej.

Zauważyć jednak należy, że w przypadku gdy do przekazania przedsiębiorstwa dochodzi pomiędzy małżonkami, między którymi obowiązuje ustrój wspólności majątkowej, w ten sposób, że jeden z małżonków zaprzestaje prowadzenia działalności gospodarczej a drugi małżonek przyjmuje do wykorzystywania we własnej działalności gospodarczej składniki przedsiębiorstwa małżonka objęte wspólnością majątkową, nie dochodzi do zmiany właściciela tych składników majątku. Zmienia się jedynie sposób ich wykorzystywania. W myśl bowiem art. 341 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, każdy z małżonków jest uprawniony do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego oraz do korzystania z nich w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez drugiego małżonka. Zgodnie natomiast z art. 35 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Zatem niezależnie od tego, który z małżonków wykorzystuje składniki majątku objęte majątkową wspólnością ustawową w swojej działalności gospodarczej, oboje małżonkowie pozostają ich właścicielami.

Zgodnie z art. 5a pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), ilekroć w ustawie jest mowa o przedsiębiorstwie oznacza to przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Definicja przedsiębiorstwa zawarta została w art. 55[¹] ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późń. zm.), zgodnie z którym, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.