Przedsiębiorco, czas na wdrażanie Jednolitego Pliku Kontrolnego

Przeczytaj także: JPK w Ordynacji podatkowej: kto jest dużym przedsiębiorcą?

Czym jest Jednolity Plik Kontrolny i czemu służy?

Jednolity Plik Kontrolny to zbiór struktur logicznych przygotowanych przez Ministerstwo Finansów, którego wprowadzenie ma na celu przyspieszenie oraz ułatwienie prowadzenia postępowań podatkowych i kontroli podatkowych. Dane będą przesyłane w formie elektronicznej do organu podatkowego. W ten sposób, dzięki zastosowaniu własnych systemów, organ będzie mógł szybciej zweryfikować poprawność i kompletność dowodów księgowych będących podstawą rozliczeń podatkowych.

Na jakiej podstawie prawnej wprowadza się Jednolity Plik Kontrolny?

Podstawą wprowadzenia Jednolitego Pliku Kontrolnego jest art. 193a ustawy Ordynacja podatkowa, który zostanie wprowadzony do porządku prawnego ustawą z dnia 10 września 2015r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw.

Zgodnie z art. 29 ustawy zmieniającej, obligatoryjnie od 1 lipca 2016r. przekazywanie danych w formie JPK obejmie podmioty, które są uznawane w świetle ustawy o swobodzie działalności gospodarczej za dużych przedsiębiorców.

Mali i średni przedsiębiorcy mogą przekazywać dane w formie JPK fakultatywnie, natomiast od 30 czerwca 2018r. również zostaną objęci obowiązkiem przekazywania danych na żądanie organów w formie JPK. Co istotne, art. 29 ustawy zmieniającej nie wskazuje okresu przejściowego dla mikroprzedsiębiorców.
Czy w związku z tym mikroprzedsiębiorcy również obligatoryjnie powinni stosować JPK od 1 lipca 2016r.? Patrząc racjonalnie – nie. Niemniej jednak nie ma pewności, czy organy podatkowe nie będą chciały wykorzystać tej luki prawnej i żądać danych w formie JPK również od mikroprzedsiebiorców.

Z czego składa się Jednolity Plik Kontrolny?

Jest to jednym słowem zestaw struktur logicznych stworzonych przez Ministerstwo Finansów. Obecnie Ministerstwo Finansów ustanowiło następujące struktury logiczne: księgi rachunkowe, wyciąg bankowy, magazyn, ewidencje zakupu i sprzedaży VAT, faktury VAT, podatkowa księga przychodów i rozchodów, ewidencja przychodów. Dwie ostatnie struktury nie znajdują wykorzystania w odniesieniu do dużych przedsiębiorców.

Jak to wygląda w praktyce? Przedsiębiorca prowadzi księgowość przy wykorzystaniu programów elektronicznych. Standardowo, na żądanie organu podatkowego przedsiębiorca przekazywał w formie papierowej lub też na nośnikach danych zarówno dokumenty księgowe, ewidencje, rejestry, deklaracje i zeznania podatkowe. Obecnie, każdy przedsiębiorca musi mieć odpowiednie oprogramowanie, które będzie w stanie „zaciągnąć” dane z programów księgowych. Dane te następnie zostaną umieszczone w wyżej wymienionych strukturach logicznych. Struktury te – w formacie .xml zostaną następnie przekazane do organu na nośnikach danych albo za pośrednictwem systemów informatycznych umożliwiających przesył danych.

Czy trzeba przekazywać wszystkie struktury logiczne?

Nie. Po pierwsze, dane w formie JPK będą przekazywane tylko na żądanie organu. Po drugie, ważny jest zakres żądania. Jeśli przykładowo organ prowadzi kontrolę wobec podatnika za sierpień 2016r. w zakresie podatku VAT, wówczas może żądać danych adekwatnych do zakresu kontroli, a więc, dokumentów księgowych ujętych w ewidencjach VAT, ewidencji VAT oraz deklaracji VAT za sierpień 2016r.

Czy organ może żądać danych w firmie JPK za okresy rozliczeniowe przed lipcem 2016r?

Co do tego nie ma pewności. Ministerstwo w wydanym pliku „odpowiedzi na pytania” stwierdziło enigmatycznie, że „co do zasady, struktury JPK będą stosowane przez organy podatkowe dla okresów już rozliczonych. Możliwe będzie również żądanie dostarczenia danych dotyczących dowodów (faktur), co do których zaistniał już obowiązek ich wystawienia”.

Wydaje się, że organy podatkowe powinny żądać danych dopiero za okresy rozliczeniowe od lipca 2016r. Niemniej jednak, wskazane przepisy mają charakter proceduralny. Natomiast w przypadku wszczęcia kontroli podatkowej np. w zakresie podatku VAT za 2013r., stosuje się przepisy proceduralne obowiązujące obecnie.