Nieukończony budynek to nie środek trwały, nie może być amortyzowany

Przeczytaj także: Amortyzacja budynku/lokalu jako koszt uzyskania przychodu firmy

Do podstawowych przesłanek zaliczania składnika majątku do środków trwałych należy prawo własności tego składnika, kompletność i zdatność do użytku, okres używania dłuższy niż rok oraz wykorzystywanie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Są one uregulowane w art. 22a ust. 1 powyższej ustawy jako zasada.

Ponieważ jednak bywają sytuacje, w których działalność prowadzona jest z wykorzystaniem środków nie stanowiących własności (współwłasności) podatnika w rozumieniu prawa cywilnego, ustawodawca rozszerzył w drodze wyjątku definicję środka trwałego na potrzeby amortyzacji. Uczynił to w ust. 2 art. 22a ustawy, w którym z pojęciem środka trwałego w rozumieniu ust. 1 zrównał inwestycje w obcych środkach trwałych oraz budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie.

W odniesieniu do budynków na cudzym gruncie, ustawodawca wprowadził w ust. 2 art. 22a także kolejne odstępstwo. W takim przypadku dopuszczalność amortyzacji niezależna jest od okresu używania.

W związku z przesłanką kompletności i zdatności do użytku środka trwałego zauważyć należy, że przesłanka ta jest zasadą amortyzacji.

Pojęcie "kompletności i zdatności do użytkowania" nie jest wprawdzie wprost zdefiniowane w ustawie lecz w dotychczasowym orzecznictwie i doktrynie poglądy co jego treści są utrwalone (wyroki NSA z 13 września 2006 r., sygn. akt II FSK 1103/05 i z 27 października 2009 r., sygn. akt II FSK 912/08).

Jeśli przykładowo przyjęty do ewidencji środków trwałych budynek hali produkcyjnej nie jest obiektem zakończonym pod względem technicznym i fizycznym (stan surowy zamknięty), to nie zostanie dopuszczony do użytkowania zgodnie z prawem budowlanym. To przepisy art. 54, 55i 59 cyt. ustawy Prawo budowlane, określają wymogi konieczne aby budynek był dopuszczony do użytkowania.

Tak więc jeśli przyjęty przez podatnika do ewidencji środków trwałych budynek hali produkcyjnej wybudowany na cudzym gruncie nie jest obiektem zakończonym pod względem technicznym i fizycznym (odpowiada pojęciu stanu surowego zamkniętego) i - co więcej - nie został dopuszczony do użytkowania stosownie do przepisów ustawy - Prawo budowlane, nie zaistniała okoliczność uzasadniająca dokonywanie odpisów amortyzacyjnych z tytułu wykorzystania budynku.