Zagraniczna umowa pożyczki bez importu usług w VAT?

Przeczytaj także: Import/eksport usług w podatku VAT od wynajmu pracowników

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca mieszka w Polsce. Nie prowadzi działalności gospodarczej w myśl przepisów ustawy o VAT, w związku z czym nie jest także podatnikiem tego podatku. Wnioskodawca planuje zawarcie umowy pożyczki ze spółką kapitałową z siedzibą w Estonii lub na Łotwie, na mocy której pożyczkodawca przeniesie na rzecz zainteresowanego określoną ilość pieniędzy.

Pożyczka zostanie zwrócona wraz z odsetkami w terminach ustalonych w stosownej umowie. Zapłacone odsetki będą stanowić wynagrodzenie pożyczkodawcy z tytułu świadczenia usługi polegającej na udzieleniu pożyczki.
Pożyczkodawca nie jest podmiotem zarejestrowanym dla celów VAT w Polsce i podlega opodatkowaniu VAT w Estonii lub na Łotwie (w innej niż Polska jurysdykcji).

Wnioskodawca zadał pytanie, czy wskutek zawarcia takiej umowy pożyczki, a więc nabycia usług finansowych) ciąży na nim obowiązek rozliczenia importu usług dla celów VAT? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy i odstąpił od jego uzasadnienia prawnego. Stanowisko to było następujące:

„(...) Zgodnie z treścią przepisu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jednocześnie, przepis art. 8 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje, że „przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów”.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. vege - Fotolia.com

Pożyczka

Osoba fizyczna, która nie prowadzi działalności gospodarczej w myśl ustawy o VAT, nie musi rozpoznać importu usług z tytułu pożyczki zaciągniętej za granicą od podatnika podatku od wartości dodanej.

W przedmiotowej sprawie, spółka zagraniczna zawrze z Wnioskodawcą umowę pożyczki. Ustawa o VAT nie definiuje w sposób autonomiczny pojęcia „pożyczki”, w konsekwencji należy w tym zakresie odwołać się do stosownej definicji cywilistycznej. Zgodnie z przepisem art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm., dalej kc) - przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Mając na uwadze powyższe, co do zasady, udzielenie pożyczki powinno zostać uznane za odpłatne świadczenie usług na gruncie ustawy o VAT, polegające na udostępnieniu środków pieniężnych na wskazany w umowie okres czasu w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek. Określając zakres podmiotowy przepisem art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, ustawodawca zdefiniował pojęcie podatnika obejmując nim osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Celem dookreślenia powyższego terminu, w ust. 2 powołanego przepisu wskazano, że działalność gospodarcza „obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”.

Jednocześnie Wnioskodawca pragnie wskazać, że usługi świadczone przez Pożyczkodawcę podlegać powinny opodatkowaniu VAT zgodnie z zasadą dotyczącą ustalenia miejsca świadczenia w przypadku usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, a zatem w miejscu siedziby usługodawcy (art. 28c ust. I ustawy o VAT). tj. w Estonii lub na Łotwie.