Remont czy modernizacja środka trwałego?

Przeczytaj także: Fiskus daje ulgi podatkowe i pozbawia do nich prawa

Jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków, ustaloną zgodnie z przepisami ustawy, powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 3.500 zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3.500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji (art. 16g ust. 13 ustawy o PDOP).

Z powołanych przepisów wynika, iż wydatki, które prowadzą do ulepszenia środków trwałych, zaliczane są do kosztów uzyskania przychodów poprzez odpisy amortyzacyjne. Zwiększają one bowiem wartość początkową środka trwałego, która jest podstawą dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Ich zaliczenie do kosztów podatkowych odbywa się zatem w sposób odmienny, niż wydatków, które mają charakter remontowy (odtworzeniowy). Te bowiem rozliczane są w ciężar kosztów uzyskania przychodów – w dacie poniesienia.

W doktrynie przyjmuje się, że istotą remontu jest przywrócenie pierwotnego stanu technicznego użytkowanego środka trwałego wraz z wymianą zużytych składników technicznych, niezmieniające jego charakteru i funkcji, następujące w trakcie eksploatacji środka trwałego i wynikające z tej eksploatacji.

Ulepszeniem środka trwałego w rozumieniu ustawy o PDOP jest z kolei jego przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja lub modernizacja. Przy tym pojęcia te, jakkolwiek nie zdefiniowane na gruncie ustawy o PDOP są przybliżane w doktrynie i orzecznictwie, gdzie wskazuje się, że:

• adaptacja to przystosowanie, przeróbka składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu lub inaczej niż jego pierwotne przeznaczenie albo nadanie temu składnikowi nowych cech użytkowych;
• przebudowa, to zmiana istniejącego stanu na inny, powodujący dostosowanie do pełnienia innych funkcji, zmianę warunków technicznych lub własności użytkowych;
• rozbudowa to powiększenie składnika majątkowego;
• modernizacja to unowocześnienie środka trwałego;
• rekonstrukcja to wykonanie prac, w wyniku których nastąpi odtworzenie zniszczonego środka trwałego do jego stanu poprzedniego.

Przy tym w każdym przypadku zakres prac ulepszeniowych powinien wyrażać się zmianą dotychczasowej użyteczności środka trwałego, np. zmianą jego standardu, funkcji i przeznaczenia, w tym przystosowania go do potrzeb wynikających z danego rodzaju działalności gospodarczej.

Z przywołanego art. 16g ust. 13 ustawy o PDOP wynika bowiem wprost, że ponoszone wydatki kwalifikowane są jako skutkujące ulepszeniem, o ile powodują wzrost wartości użytkowej środków trwałych w stosunku do wartości z dnia przyjęcia tych środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji oraz w inny jeszcze sposób niewymieniony w ustawie (stąd wskazanie: w szczególności)

O tym, czy dany wydatek może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów w całości (jako remont), czy poprzez odpisy amortyzacyjne (jako ulepszenie) decyduje przede wszystkim zakres rzeczowy wykonanych prac.