Zamknięcie roku w podatkowej księdze przychodów i rozchodów

Przeczytaj także: Sporządzenie i wycena spisu z natury na koniec 2015 r.

Zamknięcie księgi

Gdy w księdze przychodów i rozchodów znajdą się wszystkie zapisy, należy dokonać jej zamknięcia. Polega ono na podsumowaniu (z całego roku) jej zapisów w poszczególnych kolumnach.

W praktyce gospodarczej w ciągu roku podatnicy co do zasady podsumowują poszczególne kolumny księgi narastająco od początku roku. W takim przypadku wartości wykazane na koniec grudnia są jednocześnie podsumowaniem przychodów i kosztów danego roku podatkowego. Nie trzeba tutaj wykonywać dodatkowych czynności.

Sytuacja wygląda nieco inaczej, gdy przedsiębiorca sumował jedynie przychody i koszty podatkowe danego miesiąca. W takim przypadku bowiem musi on sporządzić na oddzielnej stronie księgi zestawienie roczne, w którym do właściwych kolumn wpisze sumy poszczególnych miesięcy i dokona ich sumowania.

Liczenie dochodu/straty

Wszystkie powyższe czynności zmierzają do ustalenia dochodu bądź straty z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Temu celowi służy bowiem prowadzenie podatkowej księgi przychodów rozchodów.
Jak określić, czy działalność przyniosła dochód bądź stratę? Odpowiedź znajdziemy w pkt 21 objaśnień do prowadzenia księgi (załącznik nr 1 do przytoczonego rozporządzenia).

I tak w celu ustalenia dochodu/straty osiągniętego w roku podatkowym należy na oddzielnej stronie księgi:

1. ustalić wartość osiągniętego przychodu w roku podatkowym (kolumna 9);
2. ustalić wysokość poniesionych w roku podatkowym kosztów uzyskania przychodów w sposób następujący:
   a) do wartości spisu z natury na początek roku podatkowego doliczyć wartość zakupu towarów handlowych (materiałów) z kolumn 10 i 11, a następnie pomniejszyć o wartość spisu z natury sporządzonego na koniec roku podatkowego,
   b) kwotę wynikającą z tego obliczenia powiększyć o kwotę wydatków z kolumny 14 oraz pomniejszyć o wartość wynagrodzeń w naturze w tej części, w której wydatki (koszty) związane z wynagrodzeniami w naturze zostały zaksięgowane w innych kolumnach księgi przychodów i rozchodów (np. w gastronomii koszty zakupu materiałów i towarów handlowych zużytych do przygotowania posiłków dla pracowników zostały wpisane w kolumnie 10);
3. wartość osiągniętego przychodu (kolumna 9) pomniejszyć o wysokość poniesionych w roku podatkowym kosztów uzyskania przychodu, obliczonych zgodnie z objaśnieniami zawartymi w pkt 2; wynikająca z tego obliczenia różnica stanowi kwotę dochodu osiągniętego w roku podatkowym. Jeżeli będzie to kwota ujemna, odzwierciedlać będzie wartość poniesionej straty

Przykład
Załóżmy że:

• suma przychodów (kolumna 9) przedsiębiorcy w 2015 r. wyniosła 2 100 000 zł,
• spis z natury sporządzony na początek roku wyniósł 25 000 zł,
• spis z natury sporządzony na koniec roku wyniósł 45 000 zł,
• wydatki na zakup towarów handlowych i materiałów (kolumna 10) wyniosły 1 200 000 zł
• koszty uboczne zakupu (kolumna 11) wyniosły: 4 000 zł
• pozostałe wydatki (kolumna 14) wyniosły 100 000 zł.

Ustalenie dochodu będzie wyglądać następująco:

Przychód: 1 800 000 zł
Koszty uzyskania przychodu:

• spis z natury na początek roku:25 000 zł
• (+) zakupy towarów handlowych i materiałów: 1 200 000 zł
• (+)koszty uboczne zakupu: 4 000 zł
• (-) spis z natury na koniec roku: 45 000 zł
• (+) pozostałe wydatki: 100 000 zł

Razem koszty uzyskania przychodu: 1 284 000 zł

Dochód: 1 800 000 zł - 1 284 000 zł = 516 000 zł