Ordynacja podatkowa: w 2016 r. pełnomocnictwo ogólne i szczególne

Przeczytaj także: Od dzisiaj pełnomocnictwo ogólne przed organami podatkowymi

Obecnie instytucja pełnomocnika jest uregulowana w art. 136 Ordynacji podatkowej. Reguła ogólna mówi tutaj, że strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania.

Art. 137 Ordynacji podatkowej precyzuje, kto może być pełnomocnikiem strony oraz jak się go zgłasza. Regulacje te zostaną jednakże uchylone z dniem 01 stycznia 2016 r. a ich miejsce zajmą nowe, bardziej sprecyzowane (pełnomocnictwu będzie dedykowany nowy Rozdział 3a Działu IV Ordynacji podatkowej, artykuły 138a - 138o).

Pełnomocnictwo ogólne

Wejście w życie przepisów regulujących pełnomocnictwo ogólne zostało nieco odwleczone w czasie - do 1 lipca 2016 r. Pełnomocnictwo ogólne będzie upoważniać do działania we wszystkich sprawach podatkowych oraz w innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej.


Adwokat, radca prawny oraz doradca podatkowy będą przy tym mogli sami zgłaszać udzielenie im pełnomocnictwa ogólnego oraz zawiadamiać o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu, ze wskazaniem daty zwolnienia z obowiązku reprezentacji.

Pełnomocnictwo szczególne

Pełnomocnictwo szczególne upoważniać będzie pełnomocnika do działania w imieniu podatnika we wskazanej sprawie podatkowej lub innej wskazanej sprawie należącej do właściwości organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

Zakres takiego pełnomocnictwa będzie zatem dużo węższy od pełnomocnictwa ogólnego. Z drugiej strony ustawodawca będzie dużo mniej restrykcyjny co do sposobów jego zgłoszenia. Otóż pełnomocnictwo szczególne będzie mogło być udzielone na piśmie, w formie dokumentu elektronicznego lub zgłoszone ustnie do protokołu.

Pełnomocnictwo szczególne udzielone na piśmie oraz zawiadomienie o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu będzie składane do akt sprawy (w oryginale lub jego notarialnie poświadczony odpis).

Wzory pełnomocnictwa szczególnego oraz zawiadomienia o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu, będą określone w drodze rozporządzenia. Podobnie zatem jak przy pełnomocnictwu ogólnym, będą to wzory urzędowe.
Ustanowienie, zmiana zakresu, odwołanie lub wypowiedzenie pełnomocnictwa szczególnego będzie wywierać skutek od dnia zawiadomienia o nim organu podatkowego.

Warto też dodać, że w sprawach niecierpiącej zwłoki organ podatkowy będzie wyznaczał dla osoby nieobecnej tymczasowego pełnomocnika szczególnego, upoważnionego do działania do czasu wyznaczenia przez sąd kuratora dla osoby nieobecnej.

Tymczasowym pełnomocnikiem szczególnym będzie mógł być w pierwszej kolejności wyznaczony przez organ podatkowy członek rodziny osoby nieobecnej, jeżeli wyrazi na to zgodę, a w przypadku braku takiej zgody - wyznaczony adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy.

Pełnomocnictwo do doręczeń

Pełnomocnika do doręczeń będzie musiał ustanowić podatnik, który nie ustanowi pełnomocnika ogólnego lub szczególnego (jeżeli bowiem ci występują, pisma będą im doręczane), gdy

1. zmienia adres miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu na adres w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej;
2. nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej i składa w kraju wniosek o wszczęcie postępowania lub w kraju doręczono jej postanowienie o wszczęciu postępowania.

W pozostałych przypadkach ustanowienie pełnomocnika do doręczeń będzie dobrowolne.

Pełnomocnicy do spraw doręczeń będą mogli być ustanawiani – podobnie jak pełnomocnicy szczególni - na piśmie, ustnie do protokołu oraz za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Niedopełnienie obowiązku ustanowienia takiego pełnomocnika skutkować będzie uznawaniem pism za doręczone pod dotychczasowym adresem krajowym.

Zgodnie z przepisami przejściowymi pełnomocnictwa dołączone do akt sprawy przed dniem wejścia w życie nowelizacji, a także ich urzędowo poświadczone odpisy oraz uwierzytelnione odpisy, będą uznawane za pełnomocnictwa szczególne w rozumieniu nowych przepisów.