Ulga rehabilitacyjna odliczeniem od dochodu w zeznaniu PIT 2015

Przeczytaj także: Ulga rehabilitacyjna a data orzeczenia o niepełnosprawności

Podatnik mający na utrzymaniu osobę niepełnosprawną
Aby z ulgi mogła skorzystać nie sama osoba niepełnosprawna, a podatnik mający na utrzymaniu taką osobę, muszą między nimi zaistnieć określone więzi rodzinne oraz kryterium dochodowe.

Prawo do ulgi przysługuje tutaj jedynie podatnikowi, który ma na utrzymaniu współmałżonka, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbów, rodziców, rodziców współmałżonka, rodzeństwo, ojczyma, macochę, zięciów i synowe, będące osobami niepełnosprawnymi. Dochód takiej osoby niepełnosprawnej nie może przy tym w ciągu danego roku podatkowego przekroczyć kwoty 9 120 zł. Jeżeli będzie on wyższy, „opiekun” takiej osoby nie będzie traktowany jako podatni mający na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, a co za tym idzie, nie będzie uprawniony do ulgi.

Dokumentowanie prawa do ulgi

Zamierzający skorzystać z odliczenia muszą posiadać dwa rodzaje dokumentów, które uprawnią je do doliczenia. Są to dowody potwierdzające samą niepełnosprawność danej osoby oraz dowody potwierdzające poniesienie wydatków.

W przypadku tych pierwszych będzie to z reguły stosowne orzeczenie wydane przez odpowiedni organ, potwierdzające stopień niepełnosprawności, jak też wskazujące datę, od której ta występuje.

Druga grupa dokumentów dzieli się na dwie podgrupy. I tak z jednej strony trzeba posiadać dowody potwierdzające wartość poniesionych wydatków, z drugiej zaś, przy korzystaniu z odliczeń ryczałtowych - dowody potwierdzające do nich prawo.

Dokumentami wskazującymi fakt poniesienia danego wydatku w określonej wysokości jest m.in. faktura czy rachunek wystawiony przez sprzedawcę oraz odpowiednie dowody zapłaty, mówiące o tym, jakiego rodzaju towar bądź świadczenie zostało nabyte oraz potwierdzające, że faktycznie nastąpiła na nie zapłata

Oldiczenia ryczałtowe
Ustawa wskazuje trzy odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej, przy których nie są wymagane dowody faktycznego poniesienia wydatków. Są to (wskazane w pkt 7, 8 i 14):

• opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2.280 zł;
• utrzymanie przez osoby niewidome i niedowidzące zaliczone do I lub II grupy inwalidztwa oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczone do I grupy inwalidztwa psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2.280 zł;
• wydatki na samochód - używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł.

Nie oznacza to jednak, że fiskus nad powyższymi odliczeniami nie ma żadnej kontroli. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnik musi bowiem przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do takiego odliczenia. W szczególności musi on:

1. wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie funkcji przewodnika (trzeba bowiem pamiętać, że taka osoba uzyskuje przychód, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym);
2. okazać certyfikat potwierdzający status psa asystującego;
3. okazać dokument potwierdzający zlecenie i odbycie niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych (gdy odliczono wydatki na dojazdy samochodem).

Również tutaj organy podatkowe podchodzą rygorystycznie do stosowania odliczenia.

Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 03.12.2013 r. nr IPTPB2/415-541/13-6/KSM stwierdził, że podatnik nie może skorzystać z odliczenia z tytułu użytkowania samochodu osobowego wykorzystywanego w celu dojazdu na wizyty do lekarzy specjalistów w celu analizy krwi, oceny stanu zdrowia, wykonania rtg, tomografu, zabiegów stomatologicznych, kontroli rozrusznika, USG, wykonania zastrzyków i innych badań, a także w celu wykonania bieżących badań i pobrania recept. Te nie stanowią bowiem zabiegów leczniczych.

Podobnie wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w przytoczonym wcześniej wyroku z dnia 28.11.2013 r., sygn. akt II FSK 2853/11.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 18.06.2013 r. nr IPTPB2/415-249/13-4/AK wskazał zaś, że ulga ta nie przysługuje w stosunku do używania w celu dowozu osoby niepełnosprawnej na niezbędne zabiegi rehabilitacyjne samochodu ciężarowego.

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 23.06.2014 r. nr ITPB2/415-322/14/RS wyjaśnił natomiast, że wskazany limit odliczenia z tytułu użytkowania auta, w wysokości 2.280 zł, jest górną granicą odliczenia. Jego zdaniem jeżeli wydatki faktycznie na pojazd ponoszone są niższe, należy się ograniczyć z odliczeniem do ich wysokości.

Z drugiej strony Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 26.08.2013 r. nr ITPB2/415-378/13/MM uznał, że skoro oboje małżonkowie wożą swoje małoletnie dziecko niepełnosprawne na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne własnym samochodem osobowym, limit zwolnienia przysługuje każdemu z nich odrębnie mimo faktu, że jest to jeden samochód.

Gdy dofinansowanie wydatków, nie ma ulgi

W ramach ulgi rehabilitacyjnej określeni wyżej podatnicy mogą odliczyć jedynie te wydatki, które nie zostały im sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Jeżeli dofinansowanie takie będzie częściowe, odliczyć można jedynie kwotę pokrytą z własnej kieszeni. Nadto z ulgi nie można skorzystać, gdy wydatek poniosły osoby inne, aniżeli wyżej wymienione.

Dla kogo odliczenie?

Ulgę rozliczają podatnicy rozliczający się na formularzach PIT-28, PIT-36 i PIT-37. Wykazuje się ją w załączniku PIT/O i następnie przenosi do zeznania rocznego. Warto także pamiętać, iż wydatków odliczonych przykładowo w zeznaniu PIT-28 nie można odliczyć w innym, jeżeli podatnik składa kilka rozliczeń rocznych.