Odliczenie straty podatkowej z lat ubiegłych w PIT za 2015 r.

Przeczytaj także: Rozliczenie straty podatkowej gdy kilka form działalności gospodarczej

Zasady rozliczania straty podatkowej znalazły się w art. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten z jednej strony wskazuje pojęcie straty podatkowej, z drugiej zaś wysokość oraz terminy pomniejszania o nią uzyskiwanych przychodów/dochodów w następnych latach.

Wskazana regulacja mówi mianowicie, że dochodem z danego źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym (którym w przypadku podatników podatku dochodowego od osób fizycznych jest rok kalendarzowy). Jeżeli natomiast koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, powstała różnica jest stratą ze źródła przychodów. Pod uwagę bierzemy tutaj oczywiście jedynie przychody i koszty podatkowe a nie wszystkie, jakie podatnik osiągnął/poniósł w danym roku.

Rozliczenie straty z lat ubiegłych w PIT za 2015 r.

O wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty. - tak mówi art. 9 ust. 3 wskazanej ustawy. Ustawodawca w związku z tym pozwala podatnikom na ujęcie poniesionej straty w rachunku podatkowym. Zwraca jednak uwagę na pewne ograniczenia.

Otóż uzyskanie jakiegokolwiek dochodu nie pozwala na rozliczenie każdej straty. Rozliczenie takie może bowiem nastąpić jedynie w ramach tego samego źródła przychodów (katalog podany wyżej). W związku z tym przedsiębiorca, który jednocześnie pracuje na etacie, bądź uzyskuje przychody z tzw. działalności wykonywanej osobiście, straty z firmy nie skompensuje z wynagrodzeniem z etatu czy umowy zlecenie zawartej poza działalnością gospodarczą. Jedynie dochód uzyskany z firmy o taką stratę będzie mógł zostać pomniejszony.

Ponadto, jak wynika z przytoczonej regulacji - rozliczenie takiej straty jest ograniczone w czasie i to w dwojaki sposób. Otóż stratę z danego roku można rozliczyć jedynie w pięciu kolejnych latach - i to następujących bezpośrednio po tym, który przyniósł stratę. Termin ten biegnie nieprzerwanie bez względu na to, czy podatnik zamierza stratę rozliczyć czy też nie i kiedy jej rozliczanie chciałby rozpocząć. Dla przykładu poniesienie straty w roku 2014 może być rozliczone w latach 2015-2018. Po upływie tego okresu prawo do jej odliczenie bezpowrotnie przepadnie.

Poza maksymalnym terminem rozliczenia straty ustawodawca wskazał także minimalny okres do tego potrzeby. W regulacjach prawnych wskazał on bowiem, że jednorazowo (a więc w jednym roku podatkowym) podatnik może rozliczyć maksymalnie 50% poniesionej w danym roku straty. Stąd strata podatkowa jest rozliczana przez okres co najmniej 2 lat.

Ustawodawca wskazał górny limit odliczenia straty w ciągu jednego roku (50% wartości straty). Nie określił natomiast odliczenia minimalnego. Stąd decyzja w tym zakresie leży wyłącznie w gestii podatnika. Może on postanowić przykładowo o odliczeniu w jednym roku jedynie 5% czy 15% wartości straty bądź w ogóle jej nie odliczyć. Oczywiście wartość odliczenia nie może przekroczyć uzyskanego w danym roku podatkowym w ramach jednego źródła przychodów dochodu (czy też przychodu w przypadku ryczałtowców).

Żadna regulacja nie mówi też, że podatnik, który rozpoczął rozliczanie straty w jednym roku, musi je kontynuować w latach następnych. Co za tym idzie, dopóki rozliczenie takie będzie mieściło się w ciągu 5 lat, poczynając od roku następującego po tym, w którym stratę poniesiono, zaś w jednym roku nie przekroczy ono 50% wartości tej straty, sposób jej rozliczenia pozostaje w gestii samego podatnika. Ponadto w przypadku ponoszenia straty przez kilka ostatnich lat, podatnik decyduje także o tym, które z nich w danym roku rozliczy. Oczywiście zalecane jest rozliczanie strat poczynając od tych z lat najstarszych, gdyż na odliczenie tych jest najmniej czasu. Niemniej nie ma przeszkód, aby przyjąć inne rozwiązanie.

Działalność gospodarcza źródłem straty

Własna firma to najczęściej kojarzone źródła przychodów, które może przynieść stratę i w ramach którego jest ona rozliczana. Głównie przedsiębiorcy bowiem często ze stratą się borykają. Trzeba jednak pamiętać, że prawo do rozliczenia straty podatkowej zależy od formy opodatkowania prowadzonej firmy. Tylko trzy z nich dają taką możliwość. Jest to skala podatkowa, podatek liniowy oraz ryczałt ewidencjonowany.

Większego znaczenia nie ma natomiast forma prawna prowadzonej działalności gospodarczej. Prawo do rozliczenia straty zatem mają zarówno ci, którzy prowadzą biznes na własne nazwisko jak i będący wspólnikami spółek osobowych. Warto bowiem pamiętać, że przy spółkach osobowych obowiązek rozliczenia podatku dochodowego od jej dochodów spoczywa nie na samej spółce, a jej wspólnikach.

Nie można też zapominać, że prowadzenie działalności gospodarczej w postaci kilku form prawnych, czyli np. na własne nazwisko i jako wspólnik jednej czy dwóch spółek jawnych, na potrzeby podatku dochodowego jest jednym źródłem przychodu (a nie każda firma odrębnym). Dlatego też stratę podatkową należy tutaj rozpoznawać globalnie (chyba że zostały wybrane różne formy opodatkowania). Wystąpi ona zatem jedynie wówczas, gdy z wszystkich takich działalności suma przychodów będzie mniejsza od kosztów ich uzyskania. Jeżeli natomiast nadwyżkę kosztów nad przychodami z jednej firmy skompensuje dochód z pozostałych form prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, ze stratą podatkową do czynienia mieć nie będziemy.