Zagraniczna podróż służbowa: polisa dla pracownika bez podatku

Przeczytaj także: Podróż służbowa: szczepienie pracownika a przychód w PIT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Pracownicy wnioskodawcy odbywają zagraniczne podróże służbowe. Na czas ich trwania wnioskodawca wykupuje dla tych pracowników polisy ubezpieczeniowe dające ochronę w zakresie ubezpieczenia: kosztów leczenia i assistance, następstw nieszczęśliwych wypadków, odpowiedzialności cywilnej i ubezpieczenia za bagaż. Ubezpieczenie bagażu ma na celu ochronę zarówno własności pracodawcy jak i pracownika. Polisy są przy tym wystawiane imiennie na poszczególnych pracowników, zaś kwota ubezpieczenia jest ustalana w łącznej wysokości za wszystkie elementy ubezpieczenia.

Wykupione polisy mają na celu zabezpieczenie pracodawcy przed ewentualną koniecznością zwrotu z własnych środków kosztów poniesionych przez pracownika za granicą (do czego obligują go przepisy prawa pracy). Część polisy tycząca się odpowiedzialności cywilnej i bagażu ma natomiast chronić interes zarówno pracodawcy jak i pracownika. Nie istnieje przy tym możliwość rozdzielenia składki na części odpowiadające poszczególnym elementom ochrony.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy od wykupionych polis powstaje u pracowników przychód podlegający opodatkowaniu oraz jak określić ewentualną podstawę opodatkowania? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Viacheslav Iakobchuk - Fotolia.com

Zagraniczna podróż służbowa

Wykupienie polisy ubezpieczeniowej dla pracownika odbywającego zagraniczną podróż służbową, która ma zabezpieczyć pracodawcę przed ewentualnymi nieprzewidzianymi wydatkami, nie powoduje dla pracownika powstania przychodu, od którego należałoby zapłacić podatek.

Stosownie do 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

W związku z powyższym, przychodami ze stosunku pracy lub stosunków pokrewnych, są wszystkie świadczenia, które konkretny pracownik otrzymuje ze środków pracodawcy z tytułu pozostawania w stosunku pracy lub pokrewnym. Oznacza to, że do przychodów pracownika ustawodawca zaliczył nie tylko pieniądze, ale także wartość otrzymanych świadczeń w naturze, czy świadczeń nieodpłatnych poniesionych za pracownika.

Wobec niezdefiniowania w ustawie podatkowej pojęcia „nieodpłatnego świadczenia” zasadne jest odwołanie się do znaczenia tego pojęcia ukształtowanego w orzecznictwie sądowym, zgodnie z którym, nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym – generalnie – jest każde zdarzenie prawne i zjawisko gospodarcze, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku danej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Przysporzenie to może polegać na zwiększeniu majątku (aktywów) bądź uniknięciu jego pomniejszenia (zaoszczędzenie wydatków).

Zgodnie z art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.) przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Stosownie do art. 808 § 1 zdanie pierwsze ww. ustawy – ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. (...)

Definicję pojęcia „podróż służbowa” zawiera art. 775 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 2014 r., poz. 1502, ze zm.). Zgodnie z ww. przepisem, pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.