Wynagrodzenie pełnomocnika jest kosztem uzyskania przychodu

Przeczytaj także: Czy karę umowną za zerwanie nieopłacalnej umowy można zaliczyć do kosztów podatkowych?

Sprawą taką zajmował się niedawno Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z dnia 28.05.2015 r. sygn. akt II FSK 865/13). Mianowicie przedsiębiorca postanowił skorzystać z pomocy radcy prawnego w zakresie sporu z Urzędem Kontroli Skarbowej. Wynagrodzenie tego pełnomocnika składało się z kilku składników, tj.: wynagrodzenia podstawowego na etapie przyjmowania spraw, kosztów zastępstwa w związku z reprezentowaniem strony przed sądem administracyjnym i wynagrodzenia dodatkowego - za efekt, liczonego procentowo od kwoty zwrotu należności przez fiskusa.

Postępowanie kontrolne tyczyło się podatku dochodowego za 2001 r., a zostało rozpoczęte w roku 2004. Ostatecznie spór zakończył się jednak dopiero w 2012 r. Ponieważ ostatecznie fiskus musiał zwrócić podatek, zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami po zakończeniu sprawy pełnomocnik wystawił fakturę za dodatkowe wynagrodzenie. Przedsiębiorca spytał, czy koszty tego wynagrodzenia stanowią koszty podatkowe?

Odmienny pogląd wyraził jednak organ wydający interpretację podatkową w tym zakresie. Jego zdaniem w związku z wypłatą dodatkowego wynagrodzenia nie wystąpił bądź nie wystąpi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy tym wynagrodzeniem dla pełnomocnika, a uzyskaniem, zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodu u wnioskodawcy. Dodatkowe wynagrodzenie było bowiem należne tylko w sytuacji, gdy wnioskodawca wygra spór z organem kontroli podatkowej i otrzyma zwrot pobranego przez Urząd Skarbowy podatku wraz z odsetkami, a więc nie dotyczyło ono jakichkolwiek czynności pełnomocnika, których celem byłoby powstanie, zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu u wnioskodawcy.

Dodatkowe wynagrodzenie za efekt w postaci umorzenia postępowania nie jest wydatkiem stanowiącym koszty uzyskania przychodu, bowiem nie występuje związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy środkami wypłaconymi pełnomocnikowi w postaci dodatkowego wynagrodzenia a osiągnięciem, zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodu wnioskodawcy.

Sprawa trafiła do sądu. WSA oddalił skargę przedsiębiorcy, niemniej NSA przyznał mu już rację.

Sąd podkreślił, że za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła.

NSA wyjaśnił, iż koszty obsługi prawnej przedsiębiorcy stanowią koszty pośrednie związane z przychodem uzyskanym z prowadzonej działalności gospodarczej. Nie ma przy tym znaczenia, czy tego rodzaju wydatki ponoszone są na bieżącą obsługę prawną, czy też ponoszone w związku z ustanowieniem pełnomocnika do reprezentowania przedsiębiorcy w konkretnych sprawach związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Wpływu na zmianę tej oceny nie może przy tym mieć sposób ukształtowania wysokości tego wynagrodzenia.