Kredyt dla firm: płacone odsetki nie są kosztem podatkowym?

Przeczytaj także: Odsetki od kredytu na wkład do spółki osobowej nie są kosztem podatkowym

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą jako wspólnik spółki cywilnej w zakresie usług geodezyjnych. W ramach tej działalności zostały zawarte umowy kredytu gotówkowego, które zostały wykorzystane na zakup specjalistycznego skanera geodezyjnego. Skaner ten następnie został wniesiony aportem do spółki komandytowej, której wnioskodawca również jest wspólnikiem. Następnie w późniejszym czasie została zawieszona działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki cywilnej.

Pomimo zawieszenia działalności spółki cywilnej występuje obowiązek spłaty comiesięcznych rat kredytowych od zaciągniętych na tę firmę kredytów.

Pierwszy kredyt na wartość 179 000 zł spółka otrzymała 31 maja 2012 r., a drugi w kwocie 210 000 zł 1 sierpnia 2012. r. Kredyty te zostały przeznaczone na bieżącą działalność spółki cywilnej. Skaner geodezyjny został kupiony 6 czerwca 2012 r. za kwotę 103 356,68 euro i był wykorzystywany w spółce cywilnej do chwili wniesienia go aportem do spółki komandytowej. Stanowił także jej środek trwały. Spłacanie rat pierwszego kredytu rozpoczęto 20 czerwca 2012 r. a drugiego 31 sierpnia 2012 r.

Skaner został wniesiony aportem do spółki komandytowej 25 lipca 2013 r. Następnie 2 lutego 2015 r. zawieszono działalność gospodarczą prowadzoną w formie spółki cywilnej, a z dniem 28 maja 2015 r. spółka cywilna została rozwiązana.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy w okresie zawieszenia działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki cywilnej odsetki od poszczególnych rat kredytowych mogły być traktowane przez niego jako koszty uzyskania przychodu? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Spółka cywilna jest umową, stosunkiem zobowiązaniowym zawartym pomiędzy co najmniej dwoma osobami, uregulowanym przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121, oznaczonej w dalszej części skrótem „k.c.”). Zgodnie z art. 860 § 1 k.c., przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.

Przydatne narzędzia:
Kalkulator amortyzacji środków trwałych
Kalkulator kredytowy

Spółka cywilna jest osobową spółką uregulowaną przepisami kodeksu cywilnego i nie posiada zdolności prawnej. Z punktu widzenia podatków dochodowych podatnikami są poszczególni wspólnicy tej spółki, a majątek spółki stanowi majątek wspólny (współwłasność łączną) wszystkich wspólników. W świetle powyższego, można stwierdzić, że spółka cywilna osób fizycznych stanowi przedsiębiorstwo osób fizycznych. Potwierdza to także ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 584), która w art. 4 ust. 2 wskazuje, że za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. christian42 - Fotolia.com

Skaner geodezyjny

Odsetki od kredytu bankowego zaciągniętego na zakup środka trwałego (np. skanera geodezyjnego) nie staną się kosztami uzyskania przychodu, jeżeli sprzęt zostanie przekazany w formie aportu do innego przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Aby zatem dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:
* musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
* nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów,
* musi być należycie udokumentowany.

W przypadku źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu, bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła, należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu, bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz, aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Należy przy tym podkreślić, że obowiązek jednoznacznego wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a przychodem uzyskanym z działalności, zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła tego przychodu – każdorazowo spoczywa na podatniku.

Generalną zasadą prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych jest więc ścisłe oraz niebudzące wątpliwości powiązanie kosztów ponoszonych przez podatnika z celem osiągnięcia przychodów lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów, przy czym cel ten musi być widoczny, a ponoszone koszty winny go bezpośrednio realizować lub co najmniej winny go zakładać jako realny.

Zauważyć należy, że przez sformułowanie „w celu” należy rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu), a dążenie podatnika ma przymiot „celowości”, jeżeli na podstawie dostępnej wiedzy o związkach przyczynowo-skutkowych można zasadnie uznać, że poniesiony koszt może przynieść oczekiwane następstwo (doprowadzić do uzyskania przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu). Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów każdy wydatek wymaga indywidualnej oceny, czy pozostaje on w ścisłym związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. a ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów) (…). W myśl natomiast art. 23 ust. 1 pkt 32 ww. ustawy, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów naliczone, lecz niezapłacone albo umorzone odsetki od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Artykuł 23 ust. 1 pkt 33 ww. ustawy stanowi z kolei, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek, prowizji i różnic kursowych od pożyczek (kredytów) zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji.