Informacje podsumowujące w obrocie krajowym w praktyce

Przeczytaj także: Od lipca krajowe informacje podsumowujące w podatku VAT

VAT-27 – taki symbol nosi formularz informacji podsumowujących w obrocie krajowym, który część podatników już niebawem będzie musiała złożyć fiskusowi. Formularz ten jest w pewnym stopniu, zarówno zakresem informacji jak i funkcją, zbliżony do informacji VAT-UE, z tą różnicą, że w VAT-UE podatnicy informują o wartości transakcji zawartych z podmiotami z innych Państw Członkowskich UE, zaś w VAT-27 będzie wykazywany obrót krajowy. Niemniej nowy formularz ma umożliwić fiskusowi kontrolę oraz nadzór nad prawidłowością rozliczeń niektórych transakcji, tj. objętych w obrocie krajowym odwrotnym obciążeniem.

Dla kogo nowy formularz?

Jak to już zostało wyżej podkreślone, informacje podsumowujące w obrocie krajowym mają objąć transakcje, do których w kraju stosowany jest mechanizm odwrotnego obciążenia (tzw. reverse charge). Są to przede wszystkim towary wymienione w załączniku nr 11 do ustawy o VAT, który z początkiem lipca 2015 r. powiększył się o kolejne pozycje.

Mechanizm odwróconego VAT-u polega na tym, że podatek należny od zawartej transakcji rozlicza nie sprzedawca, a nabywca (rozlicza on oczywiście także podatek naliczony, wskutek czego jeżeli ten podlega w całości odliczeniu, wykonywane czynności ograniczają się jedynie do wykazania w jednej deklaracji oraz rejestrach VAT zarówno podatku należnego jak i naliczonego, bez konieczności zapłaty podatku fiskusowi).

Ta forma rozliczenia została wprowadzona przez ustawodawcę w celu walki z wyłudzaniem tego podatku (objęte nią są te towary, gdzie z wyłudzeniami mamy najczęściej do czynienia). Niestety wprowadzając odwrotne obciążenie ustawodawca nałożył na podatników także nowe obowiązki ewidencyjne, których zakres poszerzył się z początkiem lipca 2015 r. o krajowe informacje podsumowujące.

Ograniczenia w stosowaniu mechanizmu odwrotnego obciążenia

Krajowe informacje podsumowujące czy nowe towary objęte mechanizmem odwróconego VAT-u, to nie jedyne zmiany, z jakimi muszą zapoznać się przedsiębiorcy.

Otóż od początku lipca 2015 r. odwrócony VAT ma zastosowanie jedynie w przypadku, gdy nabywcą towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy będzie podatnik VAT czynny. Jeżeli natomiast nabywcą takim będzie podatnik korzystający ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy, tudzież wykonujący wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy bądź przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy, rozliczenie transakcji będzie dokonywane przez sprzedawcę na zasadach ogólnych.

Nadto dla dostawy niektórych towarów (sprzętu elektronicznego wymienionego w poz. 28a-28c załącznika nr 11 do ustawy, czyli laptopów, komputerów, telefonów, konsoli do gier wideo itp.), mechanizm odwrotnego obciążenia będzie miał zastosowanie jedynie wówczas, gdy łączna wartość towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji przekroczy 20 000 zł netto.

Przykład 1
Firma X dokonała sprzedaży telefonów komórkowych na rzecz firmy Y za kwotę 15 000 zł netto. Obie firmy są czynnymi podatnikami VAT. Ponieważ wartość transakcji nie przekracza 20 000 zł netto, nie będzie ona rozliczona w ramach odwrotnego obciążenia i firma X nie wykaże jej w krajowej informacji podsumowującej.

Przykład 2
Firma Z (czynny podatnik VAT) dokonała dostawy kształtowników na rzecz firmy L, która jest podatnikiem zwolnionym z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Wartość netto transakcji wyniosła 3 000 zł. Ponieważ nabywca korzysta ze zwolnienia z VAT, firma Z rozliczy tę transakcję na zasadach ogólnych doliczając do ceny netto towaru VAT w wysokości 23% i nie ujmie tej sprzedaży w krajowej informacji podsumowującej.

Przykład 3
Firma Z (czynny podatnik VAT) dokonała dostawy kształtownika na rzecz firmy M (czynny podatnik VAT). Wartość netto transakcji wyniosła 800 zł. Firma Z zastosuje do niej mechanizm odwrotnego obciążenia i będzie musiała wykazać ją w krajowej informacji podsumowującej (w związku z czym powstanie także obowiązek złożenia tej informacji).

Jakie dane w formularzu?

Jak zostało to już wyżej podkreślone, nowy formularz otrzymał symbol VAT-27. Należy w nim podać m.in. okres, za jaki jest składany, ilość składanych załączników, jak też czy jest on informacją pierwotną czy też korektą. Dalsza część formularza obejmuje informacje o sprzedanych towarach i usługach.