Zwrot podatku od wartości dodanej w podatku dochodowym

Przeczytaj także: Zagraniczny podatek VAT a koszty uzyskania przychodu

Zagranicznego podatku od wartości dodanej nie można jednak rozliczyć w krajowej deklaracji VAT i potraktować go jako podatku naliczonego. Nie oznacza to jednak, że podatku tego nie można odzyskać. Stosowne regulacje w tym zakresie znalazły się w dyrektywie Rady 2008/9/WE z dnia 12.02.2008 r. określającej szczegółowe zasady zwrotu podatku od wartości dodanej jak też w polskiej ustawie o podatku od towarów i usług (art. 89 ust. 1h-1l).

Polskie przepisy ustaw o podatkach dochodowych nie mówią, w jaki sposób należy rozliczać podatek od wartości dodanej zapłacony na terenie innego państwa członkowskiego oraz jego ewentualny zwrot. Regulacje te ograniczają się jedynie do stwierdzenia, że podatkowym kosztem uzyskania przychodu nie jest podatek naliczony (art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych):

• jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług,
• w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług (o ile naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości początkowej środka trwałego czy też wartości niematerialnej i prawnej).

Na tym w zasadzie regulacje ustawowe się kończą. Kilka lat temu na ich podstawie fiskus dochodził do wniosku, że płacony podatek od wartości dodanej (czyli mówiąc w uproszczeniu VAT w innych państwach członkowskich UE) z reguły podatkowym kosztem uzyskania przychodu być nie może, gdyż podatnik może wystąpić i uzyskać jego zwrot.

Organy podatkowe twierdziły, że tylko ta część podatku od wartości dodanej, której podatnik nie mógł odzyskać, jest kosztem uzyskania przychodu. Kosztem takim nie był za to ten podatek, o zwrot którego podatnik po prostu nie wystąpił, mimo takiego prawa.

Ponadto dopiero odmowa zwrotu podatku przez organy podatkowe innego państwa członkowskiego była podstawą do zaliczenia poniesionego wydatku do kosztów podatkowych. Fiskus zatem zrównywał podatek od wartości dodanej z polskim podatkiem od towarów i usług.

Przykładem takiego podejścia jest chociażby interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11.02.2009 r. nr IPPB5/423-170/08-4/DG, czy Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 24.02.2011 r. nr ITPB3/423-678a/10/AM (obie zostały usunięte ze strony internetowej Ministerstwa Finansów).

Poglądu takiego nie podzielały jednak sądy administracyjne, do wyroków których ostatecznie dostosował się fiskus (o czym świadczy chociażby usunięcie przytoczonych wyżej interpretacji z bazy tych wyjaśnień prowadzonej przez resort finansów).

Koszt na bieżąco, a przychód w dacie zwrotu

Obecnie nawet organy podatkowe przyznają, że na potrzeby podatku dochodowego sformułowanie „podatek od towarów i usług” odnosi się do podatku obowiązującego wyłącznie w Polsce, a nie także innych krajach członkowskich UE (polskiego VAT-u z podatkiem od wartości dodanej innych państw członkowskich nie można utożsamiać). Dlatego też wskazane wyżej regulacje ustaw podatkowych w zakresie zakazu zaliczania do kosztów podatku od towarów i usług nie mają zastosowania do podatku od wartości dodanej.

Co to oznacza w praktyce? Otóż podatek od wartości dodanej, wykazany na fakturze czy rachunku od kontrahenta zagranicznego stanowi podatkowy koszt uzyskania przychodu tak samo jak wartość netto, i to bez względu na to, czy podatni będzie się ubiegał o jego zwrot, czy też nie.

Jeżeli następnie (po zaliczeniu tego podatku do kosztów) podatnik wystąpi o zwrotu podatku od wartości dodanej po czym zwrot ten otrzyma, nie koryguje kosztów, a kwotę zwrotu zalicza do przychodów podatkowych w dacie jego otrzymania, co z kolei wynika z art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i odpowiednio art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tych regulacji do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Resort finansów na swojej stronie internetowej (ABC Podatków - Krajowa Informacja Podatkowe - Najczęściej zadawane pytania - CIT - Koszty uzyskania przychodów) wyjaśnił co następuje:
Istotnym jednak jest , że wyłączeniu z kosztów podlega wyłącznie podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług /Dz. U. nr 54, poz. 535/. Wg wym. ustawy rozróżnia się natomiast pojęcie podatku od wartości dodanej i pojęcie podatku od towarów i usług . Pod pojęcie podatku od wartości dodanej rozumie się podatek od wartości dodanej nakładany na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem podatku od towarów i usług nakładanego przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Sformułowanie „podatek od towarów i usług” jest określeniem podatku od wartości dodanej obowiązującym wyłącznie w Polsce, a nie w innych krajach członkowskich. Tym samym nie można utożsamiać podatku od wartości dodanej obowiązujące go w innym państwie członkowskim, niż Polska, z podatkiem od towarów i usług obowiązującym w Polsce. Bez względu zatem na to, czy podatnikowi nabywającemu towar przysługuje prawo, czy nie, do zwrotu podatku od wartości dodanej w innym kraju członkowskim Unii, niż Polska, może on podatek ten zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Otrzymany zwrot podatku od wartości dodanej powinien natomiast skutkować wykazaniem przychodu, jako zwrot wydatku, który został zaliczony wcześniej do kosztów /a contrario – art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych/.