Rozwód rodziców nie oznacza rozliczenia ulgi na dziecko w połowie?

Przeczytaj także: Strata podatkowa (nie) pozbawia ulgi na dzieci?

Przepisy w zakresie ulgi prorodzinnej stanowią, że podatnik ma prawo do odliczenia, jeżeli w danym roku podatkowym w stosunku do dziecka m.in. wykonywał władzę rodzicielską.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 16.02.2015 r. nr IBPBII/l/415-961/14/DP wskazał, że „(…) gdy obydwoje rodzice wykonywali władzę rodzicielską przez cały rok, ulga przysługuje każdemu z rodziców w proporcjach przez nich ustalonych, z tym, że łączna kwota odliczeń, dokonanych przez oboje rodziców nie może przekroczyć kwoty odliczeń przysługujących względem danego dziecka.

Natomiast, jeżeli rodzice takich proporcji nie ustalili, to należy przyjąć, że ulga przysługuje każdemu z nich w częściach równych.(…)

skoro Wnioskodawca oraz jego była żona przez cały 2014 rok wykonywali władzę rodzicielską w stosunku do swoich małoletnich dzieci, a Wnioskodawca nie ma możliwości ustalenia z matką dzieci kwoty odliczeń w odpowiednich proporcjach, należy przyjąć, że jeżeli Wnioskodawca spełnia wszystkie wyżej wymienione przesłanki dotyczące zastosowania ulgi na dzieci, przysługuje mu ulga w wysokości połowy kwoty (50%) przysługującej na jedno małoletnie dziecko oraz połowa kwoty (50%) przysługującej na drugie małoletnie dziecko (…)”

Takie stanowisko obecnie wyrażają organy podatkowe. Dodajmy w tym miejscu, że w powyższej interpretacji wnioskodawca zrezygnował z widzeń z dziećmi (z uwagi na ich zły stan psychiczny).

Podobnie wypowiedział się także Minister Finansów w interpretacji z dnia 07.08.2013 r. nr DD3/033/163/IMD/13/RD-81510/13, z tym że tutaj oboje rozwiedzeni rodzice czynnie uczestniczyli w procesie wychowawczym dzieci.

Tak też wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji, którą następnie uchylił WSA w Gliwicach (orzeczenie sądu nie jest jednak prawomocne).

W tej sprawie jednak mąż skarżącej nie uczestniczył w procesie wychowawczym dzieci. Władza rodzicielska została mu ograniczona do współdecydowania o istotnych sprawach życiowych dzieci, niemniej nie został jej pozbawiony. Grafik widzeń z dziećmi został ustalony przez sąd. W pierwotnym zeznaniu podatkowym ojciec nie skorzystał z ulgi, niemniej po kilku miesiącach sporządził jego korektę wykazując połowę odliczenia. W związku z tym wnioskodawczyni wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji, które z rodziców powinno tutaj ulgę rozliczyć.

Skarżąca uznała, że z uwagi na fakt, że tylko ona zajmuje się wychowywaniem i opieką dzieci, przysługuje jej wyłączne prawo do korzystania z ulgi prorodzinnej. Organ podatkowy był jednak innego zdania. Uznał on, iż z uwagi na to, że drugi rodzic nie został pozbawiony władzy rodzicielskiej, ma prawo do połowy odliczenia z tytułu ulgi na dzieci.

Sprawa trafiła do sądu, który przyznał racę skarżącej. WSA zarzucił organowi, że ten skupił się jedynie na interpretacji art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomijając inne pozostałą, jakże ważną tutaj część tego przepisu. Sąd wskazał, że gdyby przyjąć stanowisko organu, to prawo do ulgi mieliby także ci rodzice, którzy prawnie posiadają władzę rodzicielską, niemniej jej nie wykonują, np. z uwagi na opuszczenie rodziny i nie utrzymywanie z nią żadnych kontaktów.

Zdaniem WSA nie można tutaj utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej” i „pieczą nad dzieckiem”, gdy w prawie rodzinnym mają one różne zakresy znaczeniowe. „Wykonywanie władzy rodzicielskiej” to bowiem faktyczna piecza nad dzieckiem, a więc wspólne zamieszkiwanie, zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich jego potrzeb od tzw. życiowych tj., ubioru, wyżywienia po edukacyjne, rozwojowe i zdrowotne.