Sprzedaż samochodu używanego z fakturą VAT ale bez podatku?

Przeczytaj także: Samochodu "wprowadzonego do firmy" nie można sprzedać na VAT-marżę

O ile w podatku dochodowym sprzedaż składników majątku związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, w postaci chociażby środków trwałych, zawsze generuje przychód (chociaż dochód niekoniecznie musi tutaj wystąpić, jeżeli bowiem niezamortyzowana część wartości początkowej będzie większa od ceny sprzedaży, zbycie takie wygeneruje stratę), tak w podatku od towarów i usług dostawa taka nie zawsze musi skutkować wystąpieniem podatku należnego.

Na wstępie przypomnijmy, że do końca 2013 r. sprzedaż towarów uznawanych w myśl przepisów ustawy VAT-owskiej za używane, przy nabyciu których podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, korzystała ze zwolnienia z tego podatku. Niestety od stycznia 2014 r. przepisy w tym zakresie uległy mocnemu ograniczeniu, wskutek czego większość takich transakcji, która do końca 2013 r. była zwolniona z podatku, od początku roku 2014 stała się opodatkowana i to z reguły stawką podstawową (która obecnie wynosi 23%).
Obecnie obowiązująca linia interpretacyjna organów podatkowych wskazuje jednak, że do sprzedaży używanych ruchomych składników majątku, które służyły prowadzeniu działalności gospodarczej, można zastosować opodatkowanie marżą. Dzięki temu rozwiązaniu podatnik wprawdzie nie wykaże już do dokonywanej sprzedaż stawki zwolnionej, niemniej bardzo często (a niemalże zawsze) nie wystąpi konieczność zapłaty z tego tytułu VAT. Dlaczego?

Opodatkowanie marżą to specjalna procedura w rozliczaniu VAT, gdzie podatek ten płaci się jedynie od uzyskanej na sprzedaży marży, czyli mówiąc w dużym uproszczeniu zysku osiągniętego na danej transakcji.

Przed rokiem 2014 fiskus stał na stanowisku, że powyższe w zasadzie można stosować jedynie do towarów handlowych. Tylko takie bowiem można było uznać za nabyte w celu odprzedaży. Warunku takiego nie spełniały natomiast środki trwałe. Niemniej z uwagi na zwolnienie z podatku przewidziane dla dostawy towarów używanych w działalności gospodarczej, nikt wtedy nad powyższym zagadnieniem bardziej się nie rozwodził.

Temat ten jednak powrócił w roku 2014, kiedy to wspomniane zwolnienie dla sprzedaży towarów używanych zostało istotnie ograniczone. Co ciekawe, organy bez większych problemów zaczęły przyznawać, że w przypadku sprzedaży środków trwałych faktycznie zastosowanie opodatkowania marżą jest możliwe.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 28.04.2014 r. nr IPPP2/443-200/14-2/BH (interpretacja została usunięta ze zbioru udostępnionego na stronie Ministerstwa finansów, niemniej z innych przyczyn aniżeli samego zastosowania procedury marży do dostawy środków trwałych) uznał, że podatnik może sprzedać w procedurze marży samochód osobowy kupiony w 2009 r., który już wtedy był używany, a który u podatnika stanowił środek trwały do chwili sprzedaży.

Organ wyjaśnił, że „(…)W odniesieniu do przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia należy stwierdzić, że Wnioskodawca będzie miał prawo do dostawy nabytego wcześniej pojazdu stosując procedurę opodatkowania marży, gdyż spełnione są wszystkie przesłanki pozwalające na jej zastosowanie: pojazd spełnia definicję towaru używanego, w myśl art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy, Wnioskodawca jest podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy i dostawa pojazdu na rzecz Wnioskodawcy korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.(…)”

Zbieżny z powyższym pogląd wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacjach z dnia 15.05.2014 r. nr ILPP2/443-212/14-2/AK, z dnia 03.06.2014 r. nr ILPP2/443-243/14-4/MR, z dnia 21.08.2014 r. nr ILPP2/443-573/14-2/SJ, czy z dnia 26.08.2014 r. nr ILPP2/443-589/14-2/SJ.

Ponieważ cena sprzedaży takiego używanego środka trwałego z reguły będzie niższa od ceny nabycia (jako że z czasem rzeczy ruchome generalnie tracą na wartości), z tytułu takiej transakcji podatnik nie będzie musiał płacić podatku. Aby bowiem ten wystąpił, marża musi być dodatnia, czyli na transakcji takiej musi wystąpić zysk a nie strata

Opodatkowanie marżą nie zawsze możliwe

Powyższe nie oznacza jednak, że zbywca do sprzedaży każdego środka trwałego może zastosować procedurę marży, a co za tym idzie, nie naliczać podatku należnego.
Przede wszystkim bowiem taki składnik majątku musi zostać nabyty jako używany.

Po wtóre, istotny jest sposób nabycia takiego składnika majątku.

Z możliwości uniknięcia opodatkowania nie skorzysta zatem np. przedsiębiorca, który odliczył w całości bądź części VAT przy zakupie danego składnika majątku, tudzież gdy nabył go ze zwolnieniem, niemniej niewynikającym z ustawy o VAT, a rozporządzenia wykonawczego. Prawo to nie będzie przysługiwało także w stosunku do tych składników majątku, które zostały nabyte z VAT-em (na „zwykłą” fakturę), niemniej podatnik nie mógł go odliczyć (z uwagi na np. wykonywanie jedynie czynności zwolnionych).