Informacje podsumowujące na odwrotne obciążenie, czyli "uprzejmie donoszę"

Przeczytaj także: Miesięczne i kwartalne deklaracje VAT-27 na odwrotne obciążenie

VAT-UE, czyli informacje podsumowujące w zakresie transakcji z podmiotami z innych krajów Unii Europejskiej składa się, jeżeli polska firma dokonała na rzecz takiego podatnika wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, wyświadczyła usługę, dla której miejsce świadczenia określa się na zasadach ogólnych (tj. w kraju nabywcy) tudzież dokonała wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru. To dodatkowy formularz, który trzeba składać w urzędzie skarbowym (za okresy miesięczne albo kwartalne) obok zwykłej deklaracji VAT.

Od lipca 2015 r. nie będzie on już osamotniony. VAT-27 – bo taki będzie symbol nowego formularza, składać będą przedsiębiorcy dokonujący dostaw towarów bądź świadczenia usług w ramach odwrotnego obciążenia w obrocie krajowym.

Odwrotne obciążenie czyli co?

Polskie organy skarbowe nie radzą sobie ze ściganiem wielu oszustw podatkowych związanych m.in. z wyłudzaniem VAT-u. Wiadomo to nie od dziś. Aby ograniczyć ten proceder, ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie mechanizmu odwrotnego obciążenia w tym podatku dla niektórych czynności. Polega on na tym, że obowiązanym do rozliczenia podatku należnego od konkretnej transakcji w obrocie krajowym nie jest sprzedawca, ale nabywca. Obecnie obowiązek taki spoczywa także na podatnikach korzystających ze zwolnienia z VAT.

Co dokładnie jest w taki sposób rozliczane? „Szczegółowy” wykaz towarów znajduje się w załączniku nr 11 do ustawy o VAT. W dalszym ciągu przy tym występują problemy w odpowiednim zaklasyfikowaniu towarów na potrzeby takiego rozliczenia (pomimo że mechanizm odwrotnego obciążenia obowiązuje już kilka lat, tj. od 1 kwietnia 2011 r.; sam załącznik nr 11 znalazł się w ustawie od 1 lipca 2011 r. i od czasu jego wprowadzenia powiększał się o kolejne pozycje). Najbardziej popularnymi czynnościami tutaj wykazywanym jest handel złomem czy stalą, ale nie tylko.

Niestety, pomimo wprowadzenia takiego mechanizmu, wyłudzenia na tle VAT-u nadal występują. Dlatego postanowiono o kolejnym rozszerzeniu załącznika nr 11 o nowe towary, co nastąpi z dniem 1 lipca 2015 r. Państwo chce mieć także większą kontrolę nad prawidłowością rozliczeń takich transakcji, co również postanowiono wdrożyć w życie. W jaki sposób? Bynajmniej nie poprzez dokładanie pracy urzędnikom (w postaci chociażby zaleceń w zakresie większej liczby kontroli czy czynności sprawdzających w tym zakresie). Spowodowałoby to bowiem albo zwiększenie kosztów (poprzez rekrutację pracowników tudzież dodatkowych wypłat za pracę ponad obowiązującą normę czasu pracy obecnych) albo zmniejszenie efektywności na innych obszarach działań skarbówki (pracownik oddelegowany do takich czynności nie wykona bowiem innych, które robił wcześniej).

Jak zatem „bezkosztowo” dowiedzieć się, na czyją rzecz podatnik sprzedawał towary bądź świadczył usługi w ramach odwróconego VAT-u? - zobowiązać go do podawania takich informacji. Dzięki takiemu rozwiązaniu budżet państwa nie ucierpi, a przedsiębiorcy przecież „jakoś” sobie poradzą z nowymi obowiązkami (to, że rozwiązanie takie będzie się dla nich wiązać z reguły z dodatkowymi kosztami, ma dla rządzących drugorzędne znaczenie).

I tym sposobem, poczynając od lipca 2015 r. ok. 41 tys. podatników (takie szacunki przyjęto w uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizacyjnej) składać będzie co miesiąc (bądź kwartał) nową informację do urzędu skarbowego, oznaczoną symbolem VAT-27.

Co w informacji?

Znany jest obecnie projekt rozporządzenia wprowadzającego nowy wzór, niemniej rozporządzenie to nie zostało jeszcze opublikowane (wszak do lipca mamy jeszcze dużo czasu… na pewno wszyscy zdążą dostosować systemy komputerowe do nowych wymogów…).

Niemniej zgodnie z ustawą o VAT, informacja taka winna zawierać następujące dane:

1. nazwę lub imię i nazwisko oraz numer identyfikacji podatkowej podatnika składającego informację podsumowującą w obrocie krajowym;
2. nazwę lub imię i nazwisko oraz numer identyfikacji podatkowej podatnika nabywającego towary lub usługi;
3. łączną wartość dostaw towarów oraz świadczonych usług, dla których podatnikiem jest nabywca, w przypadkach, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 7 i 8 - w odniesieniu do poszczególnych nabywców.

Jak nietrudno zauważyć, zakres podawanych informacji jest szerszy, aniżeli w przypadku informacji podsumowujących VAT-UE. Ustawodawca wymaga bowiem, aby na informacjach podsumowujących w obrocie krajowym podawać dodatkowo nazwę bądź imię i nazwisko nabywcy (gdzie przy informacjach VAT-UE wystarczający jest numer VAT kontrahenta unijnego; swoją drogą ciekawe jak urzędnicy będą podchodzić do niewielkich pomyłek w podawaniu tych danych jak np. tzw. czeski błąd, a więc przestawienie liter tudzież, stosowanie „różnych nazw skróconych” bądź braku niektórych znaków interpunkcyjnych czy spacji).