NIK: podatki lokalne z niejasnymi ulgami

Przeczytaj także: Wrzesień miesiącem podatku od nieruchomości, leśnego i rolnego

Izba kontrolę przeprowadziła w 12 gminach miejskich oraz 16 gminach miejsko-wiejskich na terenie sześciu województw. Gminy czerpią dochody m.in. z podatków od nieruchomości, rolnego, leśnego, od środków transportowych, z opłat oraz mają udział we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na terenie gminy i od osób prawnych posiadających siedzibę na obszarze gminy.

Jak podkreśla NIK, skontrolowane gminy uchwaliły akty prawa miejscowego dotyczące wysokości stawek podatków oraz opublikowały je odpowiednio wcześnie. Prawie wszystkie skontrolowane gminy (za wyjątkiem jednej) posiadały systemy informatyczne do prowadzenia ewidencji podatkowej. Dochody z majątku były zaś planowane rzetelnie.

Stwierdzone przez NIK nieprawidłowości dotyczyły przede wszystkim niewykorzystywania możliwości kontroli u podatników, opieszałości w prowadzeniu działań windykacyjnych (co skutkowało niską skutecznością egzekwowania zaległości podatkowych) oraz nierzetelności postępowań podatkowych w sprawach ulg. Ulgi były przyznawane według nieprzejrzystych lub niejednolitych kryteriów, w wydawaniu decyzji występowała dowolność, co zwiększa ryzyko wystąpienia korupcji.

Negatywnymi skutkami nieprawidłowości były uszczuplenia w dochodach gmin z tytułu badanych podatków, a także negatywny odbiór społeczny niektórych zjawisk, takich jak m.in. promowanie zwolnieniami podatkowymi określonych podmiotów, dowolne wydawanie decyzji w sprawach ulg podatkowych według niejasnych, niejednolitych zasad oraz opieszałość bądź odstępowanie od egzekucji podatków.