Dochód ze sprzedaży nieruchomości w zeznaniu podatkowym

Przeczytaj także: Rozliczenie podatku od sprzedaży mieszkania po rozwodzie

Z podatku dochodowego wyłączone są przychody z odpłatnego zbycia nieruchomości (a więc domu, mieszkania, gruntu, spółdzielczego prawa własnościowego do domu czy mieszkania, użytkowania wieczystego oraz udziału w gruncie, mieszkaniu, itd.), jeżeli sprzedaż nastąpiła po upływie pięciu lat od chwili zakupu. Trzeba jednak pamiętać, że nie chodzi o pięć lat kalendarzowych – zgodnie z zasadą stosowaną przez fiskusa, ten okres liczy się od końca roku, w którym nastąpiło nabycie. Czyli jeśli np. ktoś kupił mieszkanie w maju 2009 r., to mógł je sprzedać bez podatku dopiero w roku 2015. A więc ci, którzy dokonali takiej transakcji wcześniej – np. mieszkanie kupione w maju 2009 r. sprzedali w listopadzie 2014 r. – z wyłączenia z opodatkowania, niestety, nie mogą skorzystać.

Własne cele mieszkaniowe ratują przed podatkiem

Jest jednak wyjście aby podatku uniknąć poprzez przeznaczenie przychodów ze sprzedaży nieruchomości na własne cele mieszkaniowe. Oczywiście, najbardziej powszechnym sposobem realizacji tych celów jest zakup za uzyskane środki innego mieszkania albo domu albo gruntu pod budowę.

Jednak z orzeczeń sądów administracyjnych wynika, że pojęcie własnych celów mieszkaniowych można rozumieć szerzej – a więc jeśli ktoś za pieniądze ze sprzedaży mieszkania kupił dwa mniejsze lokale (dla siebie i dla dziecka na przykład), również spełnia własne cele mieszkaniowe. Zakup mieszkań dla małoletnich dzieci również może być realizacją własnych celów mieszkaniowych.

Ważne jest, aby środki uzyskane ze sprzedaży mieszkania zostały przeznaczone na własne cele mieszkaniowe w okresie 2 lat od ich uzyskania. W innym wypadku trzeba będzie zapłacić podatek.

Zeznanie trzeba złożyć

W przypadku przeprowadzenia transakcji przed upływem owych pięciu lat od zakupu, trzeba poinformować fiskusa o przychodach z transakcji. Dokonuje się tego na formularzu PIT-39.

W rubryce C formularza wpisuje się kwotę przychodu. Jej wysokość musi wynikać z faktury albo z innego dokumentu, w którym jest wymieniona kwota, jaką podatnik otrzymał za nieruchomość (np. akt notarialny).

Później konieczne jest wyliczenie kosztów. Podstawowym ich składnikiem jest koszt zakupu. Jednak w niektórych przypadkach tego składnika zabraknie – chodzi o nieruchomości odziedziczone lub otrzymane jako darowiznę. Wówczas koszt nabycia, w świetle rozliczeń podatkowych, wynosi zero.

Dodatkowymi kosztami są jeszcze wydatki, związane ze sprzedażą, a więc np. prowizja pośrednika czy koszty notarialne. W przypadku osób, które otrzymały mieszkanie w spadku, do takich kosztów można zaliczyć wydatki na postępowanie spadkowe czy zapłacony podatek od spadków i darowizn.

Kosztem są także wydatki na remont mieszkania, o ile został on dokonany na potrzeby sprzedaży, jako że wg przepisów kosztem są wydatki na ulepszenie rzeczy, które służą podniesieniu jej wartości.
Po odliczeniu od uzyskanego przychodu poniesionych kosztów podatnik uzyskuje dochód.

Dochód jest, ale podatku może nie być

Jednak fakt, że uzyskamy dochód nie oznacza, że trzeba będzie zapłacić podatek. Wszystko zależy bowiem od tego, czy podatnik zamierza uzyskane środki – oraz w jakiej kwocie – przeznaczyć na wspomniane już własne cele mieszkaniowe.

Danina nie od całej kwoty

Jeśli jednak nie cała kwota, lecz jej część, zostanie przeznaczona na własne cele mieszkaniowe, trzeba wyliczyć dochód do opodatkowania. Aby go uzyskać, należy najpierw obliczyć, jaka kwota będzie podlegać zwolnieniu z podatku.

Aby wyliczyć wartość zwolnienia, kwotę uzyskanego dochodu mnoży się przez kwotę wydatkowaną na własne cele mieszkaniowe i następnie dzieli przez przychód z odpłatnego zbycia.

Przykładowo pan Kowalski w 2012 r. kupił mieszkanie za 175 000 zł, które sprzedał w 2014 roku za 250 000 zł. Za 200 000 zł kupił inne mieszkanie, do którego się wprowadził. Dochód w tym przypadku wyniósł 75 000 zł, jednak po dokonaniu wyliczeń uzyskał on kwotę zwolnioną od podatku w wysokości 60 000 zł. To oznacza, że podatek będzie musiał naliczyć od kwoty 15 000 zł (75 000 – 60 000).

Uzyskaną kwotę wpisujemy do odpowiedniego miejsca w formularzu PIT-39 i liczymy należny podatek. Stawka w tym przypadku wynosi 19%. Podatek trzeba zapłacić w terminie złożenia zeznania podatkowego.


Marek Siudaj,