Prywatny samochód w firmie: sprzedaż z podatkiem dochodowym?

Przeczytaj także: Sprzedaż samochodu wykorzystywanego w działalności gospodarczej

Przypomnijmy, że przedsiębiorca wykorzystujący w prowadzonej firmie swój prywatnych samochód osobowy, który w dalszym ciągu zamierza posiadać w majątku prywatnym, nie zalicza go do środków trwałych prowadzonej działalności gospodarczej. W związku z powyższym pojazd taki nie podlega amortyzacji, a w efekcie wydatki związane z jego zakupem nie znajdą się w podatkowych kosztach uzyskania przychodu firmy.

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku wydatków na eksploatację takich pojazdów ponoszonych w związku z ich użytkiem „służbowym”. Te kosztami podatkowymi mogą być, niemniej tylko do wysokości tzw. kilometrówki (a więc iloczynu stawki za 1 km przebiegu pojazdu, uzależnionej od pojemności skokowej silnika, i liczby kilometrów przejechanych w celach służbowych).

Szczegóły w tym zakresie zawiera art. 23 ust. 1 pkt 46 oraz ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ustawodawca dopuszcza zatem wykorzystywanie prywatnego samochodu osobowego podatnika w działalności gospodarczej, który w dalszym ciągu pozostaje w majątku prywatnym, z tym że ogranicza w pewien sposób odnoszone w ciężar kosztów uzyskania przychodu wydatki związane z jego użytkowaniem.

Do końca 2014 r. nie było przy tym wątpliwości, że sprzedaż takiego prywatnego samochodu, a w pewnym zakresie wykorzystywanego w działalności gospodarczej, lecz nie ujętego w ewidencji środków trwałych (oraz nie uznanego za środek trwały), nie powoduje powstania przychodu z tej działalności. Przychód w związku z taką sprzedażą mógł oczywiście powstać, ale zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, czyli w ramach tzw. majątku prywatnego. Regulacja ta mówi mianowicie, że przychód z odpłatnego zbycia ruchomości powstaje, jeżeli zbycie to nastąpi przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym miało miejsce jego nabycie.

Również sądy administracyjne ostatecznie potwierdziły, że sprzedaż składników majątku w postaci środków trwałych należało zaliczyć do przychodów z działalności gospodarczej, jeżeli te były ujęte w ewidencji środków trwałych (por. uchwała NSA z dnia 17.02.2014 r. sygn. akt II FPS 8/13). Wskazywało na to ówczesne brzmienie art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z taką zmianą przepisów zaczęły pojawiać się wątpliwości, jak zakwalifikować przychód ze sprzedaży samochodu użytkowanego w firmie w wyżej opisany sposób? Czy przychód taki należy rozpoznać w zakresie działalności gospodarczej czy też majątku prywatnego?

W takim przypadku wydaje się (zdaniem autora), że sprzedaż pojazdu (uznawanego za samochód osobowy) nie powinna być kwalifikowana do przychodów z działalności gospodarczej. Nie sposób bowiem tutaj uznać, że samochód (należący do majątku prywatnego przedsiębiorcy) podlega ujęciu w ewidencji środków trwałych jedynie z tego względu, że w pewnym zakresie jest na potrzeby działalności gospodarczej wykorzystywany. Sam ustawodawca (w art. 23 ust. 1 pkt 46 oraz ust. 5 ustawy) dopuszcza bowiem wykorzystywanie samochodu prywatnego na cele firmowe, niemniej postępowanie takie nie powoduje automatycznie uznania go za środek trwały (gdyby tak było, wspomniana regulacja w tym zakresie winna zostać również znowelizowana poprzez usunięcie ograniczenia w zaliczaniu do kosztów podatkowych wydatków związanych z ich eksploatacją do wartości kilometrówki, co jednak nie nastąpiło).