Import usług: fiskus nie uwzględni podatku VAT naliczonego?

Przeczytaj także: Powstanie obowiązku podatkowego przy świadczeniu/imporcie usług

Import usług to odstępstwo od ogólnej reguły, w ramach którego podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia podatku należnego (a więc, mówiąc w pewnym uproszczeniu, od sprzedaży) obowiązany jest nie sprzedawca a nabywca. Tytułem wstępu przypomnijmy bowiem, że w przypadku usług wykonywanych pomiędzy podatnikami (czyli m.in. przedsiębiorcami), miejscem ich opodatkowania (z punktu widzenia VAT) co do zasady jest kraj nabywcy.

Stąd zatem jeżeli usługodawcą będzie przykładowo firma niemiecka, angielska, włoska, francuska itp. zaś usługobiorcą (a więc nabywcą) firma polska, z pewnymi wyjątkami (nad którymi nie będziemy się tutaj rozwodzić) miejscem opodatkowania takich usług będzie terytorium Polski.

Aby jednak w takich sytuacjach uniknąć nadmiaru biurokracji (związanej z rejestracją zagranicznych podmiotów w Polsce i rozliczania tutaj podatku VAT), obowiązek rozliczenia VAT należnego od takich usług został przerzucony na nabywcę. Mówi o tym art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT.

Obowiązek podatkowy z tytułu importu usług powstaje co do zasady z chwilą wykonania danej usługi (o ile wcześniej nie dokonano zapłaty). Wtedy to nabywca jest obowiązany do wykazania podatku należnego. Jeżeli nabywca taki jest czynnym podatnikiem VAT, zaś nabyta usługa służy wykonywaniu czynności opodatkowanych, podatku tego nie musi on wpłacać do urzędu skarbowego. Przekształci się on bowiem automatycznie w podatek naliczony podlegający odliczeniu. W efekcie „dodatkowe obciążenie” związane z rozliczeniem VAT z tytułu importu usług w większości przypadków polega jedynie na odpowiednim ujęciu takiej operacji w rejestrach oraz deklaracji VAT (sam import usług jest neutralny podatkowo). Nie wiąże się natomiast z fizyczną zapłatą podatku.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu importu usług wynika tutaj z art. 86 ust. 10b pkt 3 ustawy o VAT (który został znowelizowany z dniem 01 stycznia 2014 r.).

Warto bliżej przyjrzeć się ostatniej części przytoczonej wyżej regulacji. Analizując przepisy ustawy widzimy bowiem, iż aby zaistniało prawo do odliczenia podatku naliczonego od importu usług, muszą zostać spełnione określone przesłanki.

Otóż ustawodawca wskazał, że podatnik musi samodzielnie rozliczyć podatek należny we właściwej deklaracji podatkowej, aby powstało prawo do odliczenia VAT naliczonego. Obowiązek uwzględnienia podatku naliczonego nie ciąży natomiast na organie podatkowym, który stwierdzi nieprawidłowości w postaci braku zadeklarowania VAT należnego od importu usług. Wydaje się zatem, że organ podatkowy w wydawanej decyzji może tutaj określić podatnikowi kwotę podatku należnego VAT do zapłaty i jednocześnie nie uwzględnić prawa podatnika do odliczenia podatku naliczonego z tytułu importu usług.

Niemniej takie działanie możliwe wydaje się jedynie poprzez decyzję podatkową. Jeżeli bowiem po kontroli podatkowej podatnik złoży korektę deklaracji za dany okres rozliczeniowy, w którym wykaże VAT należny od importu usług, winno mu przysługiwać także prawo do wykazania z tego tytułu podatku naliczonego podlegającego odliczeniu.