Dochód niani w zeznaniu podatkowym PIT-36

Przeczytaj także: Zatrudnienie niani: podatek dochodowy i składki ZUS

Na podstawie zawartej umowy uaktywniającej niania sprawuje opiekę nad dziećmi od ukończenia 20 tygodnia życia. Jest ona zawierana w formie pisemnej między nianią oraz rodzicem bądź rodzicami dziecka. Niewątpliwą zaletą takiej umowy jest to, że rodzice (jak też niania) nie są obowiązani do ponoszenia dodatkowych kosztów związanych z ubezpieczeniem społecznym. Składki z tego tytułu (przy płacy minimalnej) finansuje bowiem ZUS.

Umowa uaktywniająca jest przy tym umową o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia.

Przychód w podatku dochodowym

Jak to zostało już podkreślone na wstępie, przychód niani uzyskany z tytułu wykonywania czynności związanych z opieką nad dzieckiem w ramach umowy uaktywniającej, jest opodatkowany podatkiem dochodowym. Niemniej stronami takiej umowy są osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej (tzn. rodzice dziecka oraz niania). Stąd powstaje pytanie, do jakiego źródła przychodu powyższe zakwalifikować?

Otóż rodzic (bądź rodzice) dziecka w takim przypadku nie jest płatnikiem podatku dochodowego. Oznacza to, że nie jest on obowiązany do pobierania oraz przekazywania do urzędu skarbowego zaliczek na podatek od wypłacanego wynagrodzenia jak też nie ma obowiązku sporządzania deklaracji czy informacji podatkowych, takich jak PIT-11 czy PIT-4R.

Niania ma prawo do kosztów…

Art. 22 ust. 9 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi, że koszty uzyskania przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uzyskanych na podstawie umowy, do której stosuje się przepisy prawa cywilnego dotyczące umowy zlecenia lub o dzieło, wynoszą 20% uzyskanego przychodu.

Ma tutaj przy tym zastosowanie reguła mówią o tym, że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika lub opłacone przez podatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. Wskazany wyjątek jednak nie będzie miał zastosowania, jeżeli wartość takich składek finansuje w całości ZUS.

Ponadto, jeżeli niania będzie posiadać dowody potwierdzające poniesienie kosztów w wyższej wysokości od zryczałtowanej, może je (a więc w wysokości faktycznie poniesionej) zastosować w rachunku podatkowym (o czym z kolei mówi art. 22 ust. 10 ustawy).

… i sama liczy podatek

Niania uzyskująca przychody z tytułu zawartej umowy uaktywniającej z rodzicami dziecka co do zasady nie musi z tego tytułu płacić zaliczek na podatek dochodowy w trakcie roku. Może jednak się na to zdecydować (przy czym zaliczki takie są wpłacane za okresy miesięczne). W takim przypadku do dochodów tych stosuje z reguły najniższą stawkę podatku określoną w skali podatkowej (którą obecnie jest stawka 18%). Przy obliczaniu takiej zaliczki niania może tutaj także zastosować stawkę wyższą (o czym mówi art. 44 ust. 1c ustawy).

Trzeba jednak pamiętać, że jednorazowa wpłata zaliczki w trakcie roku obliguje nianię do wpłacania także kolejnych zaliczek uzyskanych w następnych miesiącach, aż do końca roku podatkowego. Dochodem jest tutaj przychód uzyskany w danym miesiącu pomniejszony o koszty jego uzyskania.

Po zakończeniu roku PIT-36

Uzyskane z umowy uaktywniającej dochody niania musi także rozliczyć w zeznaniu rocznym. Dochody takie obligują ją do wypełnienia formularza PIT-36, który jest składany we właściwym urzędzie skarbowym do końca kwietnia roku podatkowego następującego po tym, w którym uzyskano wynagrodzenie.

Tego typu dochody nie pozbawiają przy tym niani ulg i preferencji podatkowych (w postaci chociażby preferencyjnego rozliczenia się z małżonkiem bądź jako osoba samotnie wychowująca dziecko, ulgi na dzieci, Internet, rehabilitacyjnej itp.).